2025, 2028, 2030, 2040 – kluczowe daty dla rynku grzewczego. Dlaczego?
Unia Europejska stawia przed państwami członkowskimi coraz ambitniejsze zadania. W grudniu 2023 roku Parlament Europejski i Rada UE osiągnęły porozumienie dotyczące nowelizacji bardzo ważnego aktu prawnego. Chodzi o dyrektywę o charakterystyce energetycznej budynków (EPBD). Jej punktem kulminacyjnym będzie całkowite odejście od paliw kopalnych w naszych domach. Tak duże zmiany z pewnością odbiją się echem na rynku grzewczym. Ale w jaki sposób go zmienią?
Redakcja GLOBEnergia
Podziel się
- Dyrektywa EPBD przyniesie kluczowe zmiany dla rynku grzewczego, takie jak zakaz użytkowania kotłów na paliwa kopalne
- Pierwsze postanowienia Dyrektywy EPBD zaczną obowiązywać już w 2025 roku
- Na wprowadzenie zmian w naszych domach, związanych z odejściem od samodzielnych kotłów na paliwa kopalne mamy maksymalnie 16 lat, warto więc wiedzieć, na co należy się przygotować
Wszystko wskazuje na to, że następne lata upłyną pod znakiem dużych zmian na rynku grzewczym. Konieczność dostosowania się do nowych, wyśrubowanych standardów efektywności energetycznej budynków wkrótce może doprowadzić do dużego przemodelowania rynku. Jednak, co to tak właściwie znaczy? Czego możemy się spodziewać po rynku grzewczym w najbliższych latach? Te kwestie omówiliśmy z Pawłem Lachmanem, prezesem zarządu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła PORT PC.
Kotły na paliwa kopalne pójdą w niepamięć?
Wielkimi krokami zbliża się wdrożenie nowych postanowień dyrektywy EPBD (Energy Performance of Building Directive), czyli dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków. Dokument sam w sobie nie jest niczym nowym, bowiem Unia Europejska przyjęła go już w 2010 roku. Tak więc zmiany w dyrektywie są wprowadzane w ramach jej nowelizacji. A będą to zmiany rewolucyjne, których celem jest przyspieszenie tempa poprawy efektywności energetycznej w budynkach. W grudniu 2023 roku doszło do porozumienia między Radą Unii Europejskiej i Parlamentem Europejskim w sprawie ostatecznego brzmienia Dyrektywy EPBD. Wiemy więc, z jakimi wyzwaniami przyjdzie się nam zmierzyć w nadchodzących latach.
Jak zaznacza Paweł Lachman, już niedługo będziemy musieli pożegnać się z dofinansowaniami dla konwencjonalnych źródeł ciepła, czyli samodzielnych kotłów na paliwa kopalne.
Zacznijmy od 2025 roku. Ta data ma duże znaczenie, ponieważ została wskazana jako data końca dofinansowań dla samodzielnych kotłów na paliwa kopalne. To nie oznacza wprost, że urządzenia korzystające z paliw kopalnych nie będą dotowane. Na przykład hybrydowe pompy ciepła ze szczytowym źródłem ciepła w postaci kotła gazowego zapewne będą wskazane jako rozwiązania, które nadal będą mogły uzyskać dofinansowanie
podkreśla prezes PORT PC.
Jednak w tym zapisie dyrektywy EPBD istnieje pewien haczyk. Wykluczenie wsparcia dla kotłów na paliwa kopalne będzie dotyczyło jedynie nowych programów dofinansowań. Tym samym nie obejmie takich projektów jak “Czyste Powietrze”. Jednakże wielce prawdopodobne jest, że także tego typu programy będą musiały dostosować się do nowych standardów.
Możemy się spodziewać, że prawdopodobnie w 2025 roku nastąpi także koniec dofinansowań do kotłów na paliwa kopalne w “Czystym Powietrzu”. (...) Komisja Europejska już w październiku 2022 r. stwierdziła, że dofinansowanie samodzielnych kotłów na paliwa kopalne w takim programie jak “Czyste Powietrze” nie powinno mieć miejsca. Trwają rozmowy w tej sprawie. Myślę, że 2025 rok jest realną datą wycofania dofinansowania do kotłów na paliwa kopalne
konkluduje Paweł Lachman.
Tak więc nowelizacja dyrektywy EPBD pociągnie za sobą wycofanie dofinansowań do samodzielnych kotłów na paliwa kopalne. Jest to zdecydowanie duża zmiana, która daje istotną przewagę pompom ciepła. Pamiętajmy jednak, że zapisy te dotyczą jedynie samodzielnych urządzeń grzewczych na paliwa kopalne, czyli takich, które nie współpracują np. z pompą ciepła.
Budynki z podniesionymi standardami emisyjności
Zgodnie z nazwą, dyrektywa EPBD wprowadza również istotne zmiany w zakresie wymaganej efektywności energetycznej budynków.
Począwszy od roku 2028 wszystkie nowe budynki publiczne będą musiały być bezemisyjne albo zeroemisyjne. Oznacza to, że nie będą mogły powodować emisji CO2 na miejscu. Natomiast w roku 2030 wszystkie nowe budynki, także mieszkalne, będą musiały spełniać wymóg bezemisyjności. W mojej ocenie, de facto oznacza to, że po tym czasie stosowanie paliw kopalnych w nowych budynkach w ogóle nie będzie występować
twierdzi prezes PORT PC.
Skoro nie paliwa kopalne, to czy w każdym nowym domu obowiązkowo będą musiały funkcjonować instalacje wykorzystujące OZE?
Generalnie do wyboru jest albo podłączenie do efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego, któremu stawiane będą coraz wyższe wymogi jeżeli chodzi o udział OZE czy ciepła odpadowego, albo instalacja pompy ciepła i fotowoltaiki czy, w niektórych obszarach, kotłów na pelet. Sama pompa ciepła nie wystarczy, ponieważ korzysta z energii elektrycznej, konieczne będzie zbilansowanie roczne energii elektrycznej z paliw kopalnych za pomocą instalacji PV
zaznacza Paweł Lachman.
A jak wiadomo, jak na razie energia elektryczna w naszym kraju jest produkowana głównie dzięki elektrowniom konwencjonalnym. Dlatego też pompa ciepła opierająca swoją pracę jedynie na energii elektrycznej pochodzącej z sieci nie będzie w stanie spełnić wymogów stawianych przed budynkiem w dyrektywie EPBD. Jednak wg opinii ekspertów udział energii z OZE w 2030 roku może przekraczać w Polsce nawet 60%.
Z kolei fotowoltaika może pomóc znacząco ograniczyć emisję CO2 poprzez produkcję czystej energii, która może być wykorzystywana przez pompę ciepła.
- Zobacz też: Fotowoltaika obowiązkowa od 2028 roku! Nowa dyrektywa EPBD przyjęta przez Parlament Europejski!
Koniec z paliwami kopalnymi, i to na dobre!
Jak już wcześniej wspomniano, od 2025 roku nie będzie już możliwości, aby uzyskać dofinansowanie na zakup kotła na paliwa kopalne. Jednak urządzenia grzewcze tego typu nadal będą mogły być użytkowane. Do czasu.
Bardzo ważna data, o której za mało się mówi, to 2040 rok. Jest to data wycofania samodzielnych kotłów na paliwa kopalne, nie tylko z nowych, ale ze wszystkich budynków. De facto od tego momentu będzie obowiązywał zakaz użytkowania kotłów na paliwa kopalne. Wg ustaleń z trilogu EPBD w 2040 roku ten zakaz wejdzie w życie we wszystkich krajach Unii Europejskiej
zauważa Paweł Lachman.
Tak więc już za 16 lat w żadnym europejskim domu nie uświadczymy konwencjonalnego kotła. Każdy, kto posiada tego typu urządzenie, będzie musiał się go pozbyć do 2040 roku. Dyrektywa EPBD zobowiązuje państwa członkowskie Unii Europejskiej do ustanowienia krajowego planu renowacji budynków. To właśnie w nich zawarte zostaną szczegóły wprowadzenia zakazu użytkowania kotłów na paliwa kopalne. Na konkrety będziemy musieli jeszcze chwilę poczekać, ponieważ wymaga to rewizji krajowych planów renowacji budynków.
Mądrze planujmy przyszłe inwestycje
Wymiana wszystkich konwencjonalnych źródeł ciepła w zaledwie 16 lat to nie lada wyzwanie. Dlatego też warto już teraz zastanowić się nad właściwym planowaniem inwestycji. Najlepiej, jeżeli nie będą one obejmować instalacji wykorzystujących paliwa kopalne.
W mojej ocenie jakiekolwiek inwestycje w przyłącze gazowe do budynku powinny się zakończyć już teraz. Jeżeli poważnie traktujemy te zapisy (które są uzgodnione już na poziomie Unii Europejskiej), oznacza to koniec nowych przyłączy gazowych w budynkach mieszkalnych
podsumowuje prezes PORT PC.
Zdaniem Pawła Lachmana powinniśmy traktować unijne postanowienia poważnie już teraz, choć nie są one jeszcze w pełni zaakceptowane przez wszystkie kraje w Europie. Dzięki temu nie zostaniemy zaskoczeni przez nagłe zmiany i będziemy w stanie zaplanować modernizację naszego budynku mądrze i z wyprzedzeniem.
