Audyty i audytorzy efektywności energetycznej w świetle prawa krajowego i unijnego

Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia
Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia

Redakcja GLOBEnergia

audyt energetyczny

Podziel się

Coraz bardziej zdecydowane i precyzyjne regulacje Unii Europejskiej dotyczące efektywności energetycznej powodują, że konieczne jest dostosowanie do nich prawa krajowego. W pierwszej kolejności aktualizacji muszą zostać poddane  sposoby prowadzenie audytów energetycznych oraz kompetencje i uprawnienia osób je wykonujących.

Audyt efektywności energetycznej jest procesem umożliwiającym ocenienie opłacalności przyjętych działań zmierzających do oszczędności energii. Treść definicji audytu efektywności energetycznej zawartej w Ustawie z 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej oraz definicji audytu energetycznego z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej jest niemal zbieżna. Obie są porównywalne, przy czym w Dyrektywie nie ograniczono się jedynie do zużycia energii przez obiekty, lecz również przez usługi i działania człowieka. Ma to uzasadnienie szczególnie w przypadku stosowania w przedsiębiorstwach systemów zarządzania energią.

Efektywność uzależniona od audytu i systemu zarządzania energią

Wspomniane w definicji Ustawy „przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej” muszą polegać na wprowadzaniu zmian lub usprawnień w obiekcie, urządzeniu technicznym lub instalacji, w wyniku których uzyskuje się oszczędności energii. Natomiast w myśl Dyrektywy „poprawa efektywności energetycznej” to zwiększenie efektywności energetycznej w wyniku zmian technologicznych, ale także zmian zachowań lub zmian ekonomicznych. Dyrektywa wiąże zatem audyt energetyczny i systemy zarządzania energią jako spójne narzędzia służące poprawie efektywności energetycznej. Proponuje ona także stosowanie ich we wszystkich przedsiębiorstwach. W przypadku małych i średnich firm przeprowadzenie audytów oraz wprowadzenie systemów zarządzania energią ma być dobrowolne, ale w znacznym stopniu wynikające z zachęt stworzonych przez państwo. W dużych przedsiębiorstwach audyty powinny być obowiązkowe i regularnie sprawdzane (państwa członkowskie mają zagwarantować, aby audyty odbyły się we wszystkich dużych przedsiębiorstwach do 5 grudnia 2015 r.). Audyty energetyczne dla przedsiębiorstw powinny uwzględniać normy europejskie lub międzynarodowe dotyczące systemów zarządzania energią np. EN ISO 50001 (system zarządzania energią) lub EN ISO 14000 (system zarządzania środowiskiem). Ponadto przewiduje się, że w przyszłości powstanie oddzielna norma europejska dotycząca audytów energetycznych.
Jakość wykonywanych audytów

Istotnym aspektem poruszanym przez Dyrektywę 2012/27/UE jest jakość wykonywanych audytów. Załącznik VI do Dyrektywy określa minimalne kryteria dotyczące audytów energetycznych, w tym audytów prowadzonych w ramach systemów zarządzania energią. Jednym z nich jest rzetelność wykonywania audytu oraz jego wiarygodność: – Audyt energetyczny powinien charakteryzować się wysoką jakością, co możliwe jest tylko w przypadku jego opłacalności i przeprowadzaniu przez niezależnych, wykwalifikowanych lub akredytowanych ekspertów. W przeciwnym razie musi on być chociaż nadzorowany przez niezależne, uprawnione organy. Państwa członkowskie powinny w tym względzie wprowadzić do krajowych przepisów system certyfikacji zapewnienia jakości audytów, który zakładać będzie przeprowadzanie corocznego losowego sprawdzania jakości istotnego odsetka wszystkich audytów energetycznych  przeprowadzonych przez ekspertów i audytorów. Ponadto państwa członkowskie muszą zapewnić wystarczającą liczbę takich ekspertów i audytorów. Wymagać to będzie wdrożenia programów szkoleniowych, w ramach których osoby biorące w nich udział uzyskiwałyby kwalifikacje audytora energetycznego – mówi Marek Marcisz, specjalista ds. energetyki firmy certyfikującej TÜV SÜD Polska.
Rzetelność i kompetencje audytorów
W polskim prawie, ustawą z 10 października 2012 r. o zmianie ustawy o efektywności energetycznej, zniesiono wszystkie zapisy dotyczące uprawnień jakimi powinien wykazać się audytor efektywności energetycznej, a samego audytora efektywności energetycznej nazwano po prostu osobą. Z uwagi na uchylenie zapisu art. 28 ust. 5 oraz artykułów od 29 do 34, audytorem energetycznym może obecnie zostać każdy. Marek Marcisz zauważa, że nie trzeba wykazywać się niekaralnością, ukończeniem studiów lub szkoleń, ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej, a co najbardziej kontrowersyjne, nie jest konieczne przedstawienie zaświadczenia o zdaniu egzaminu na audytora efektywności energetycznej. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. Dz. U. nr 17, poz. 104. szkolenie i złożenie świadectwa o zaliczeniu egzaminu jest jedynie obowiązkowe dla osób ubiegających się o uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową.

Źródło: TÜV SÜD Polska