Będzie łatwiej o dotację w Moim Cieple! Ważne zmiany w Warunkach Technicznych dla pomp ciepła

We wtorek 25.04.2023 r. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane Rozporządzenie Ministerstwa Rozwoju i Technologii z dnia 28 marca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej. To rozporządzenie wejdzie w życie już w najbliższy piątek - 28.04.2023 r., a wraz z nim ważne zmiany dla rynku pomp ciepła.

Zanim jednak zastanowimy się czego dotyczą zmiany, przypomnijmy czym są Warunki Techniczne oraz co kryje się pod pojęciami: energia użytkowa, końcowa i pierwotna.

Warunki Techniczne 2021

Warunki Techniczne to dokument określający wymagania techniczne dla budynków i innych obiektów budowlanych w Polsce. Stanowią one zbiór norm, wytycznych i przepisów technicznych, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa i jakości budynków oraz ich użytkowania. Ostatnio zostały zmienione w 2021 roku i obowiązują jako Warunki Techniczne 2021 - WT 2021. Nowa wersja wprowadziła szereg zmian, m.in. w zakresie wymagań dotyczących izolacji termicznej, instalacji wentylacyjnych czy wymagań dotyczących barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych. Warunki Techniczne 2021 stanowią podstawę do projektowania, wykonawstwa oraz eksploatacji budynków i innych obiektów budowlanych w Polsce. Innymi słowy budynek, który dziś powstaje, musi spełniać wymagania określone w WT 2021. Z punktu widzenia branży grzewczej bardzo istotne jest to, by nie przekroczyć wskaźnika EP, stanowiącego o energii pierwotnej.

EP, EK i EU

Możemy wyróżnić trzy parametry istotne z punktu widzenia audytów energetycznych oraz świadectw charakterystyki energetycznej budynku. Są to: EU - wskaźnik energii użytkowej, EK - energii końcowej i EP - energii pierwotnej. Z punktu widzenia doboru pompy ciepła najważniejszy jest wskaźnik EU – energii użytkowej. Definiuje on zapotrzebowanie budynku na energię i mówi o tym, ile w praktyce musimy dostarczyć energii do budynku, żeby pokryć straty ciepła przez przenikanie, wentylację, itp. EK odpowiada za energię, za którą trzeba zapłacić w postaci ilość zużytej energii elektrycznej. Z punktu widzenia Warunków Technicznych najważniejszy jest wskaźnik EP (energii pierwotnej nieodnawialnej). Mówi on, ile energii zawartej w paliwie kopalnym oraz tej potrzebnej do jego produkcji musi zostać dostarczone do budynku.

• W budynkach jednorodzinnych EP nie może przekroczyć 70 kWh/m²/rok
• W budynkach wielorodzinnych EP nie może przekroczyć 65 kWh/m²/rok

Z EU oblicza się EK uwzględniając sprawność urządzenia (bardzo wysoką w przypadku pomp ciepła), a z EK współczynnik EP. Energia pierwotna obliczana jest przy wykorzystaniu energii końcowej i współczynnika nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej - w_i, czyli wartości określającej jakie “koszty” środowiskowe zostały poniesione, żeby wyprodukować określoną ilość energii. Do tej pory, mimo że pompy ciepła zawsze były określane jako najefektywniejsze energetycznie i najbardziej ekologiczne urządzenia, przy tworzeniu świadectw charakterystyki energetycznej stawały w szranki ze zdecydowanie mniej efektywnymi urządzeniami grzewczymi. Podczas gdy dla węgla kamiennego wskaźnik w_i wynosił 1,1, dla pomp ciepła - energii elektrycznej od ponad 20 lat wynosił 3.0. Choć wysoka sprawność pomp ciepła pozwoliła poprawić wyniki obliczeń dla EP, to były one i tak zdaniem wielu osób z branży, niesprawiedliwe dla pomp ciepła przy ich wysokiej efektywności.

Co więcej, w przypadku metodologii audytów energetycznych ten współczynnik już od kilku lat wynosił 2,5.

Zmiany w Warunkach Technicznych dla pomp ciepła

Jak już wspomniano, w najbliższy piątek 28.04.2023 r. zaczną obowiązywać ważne zmiany dla pomp ciepła. Wskaźnik nieodnawialnej energii pierwotnej w_i będzie wynosił 2,5 również w przypadku metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku.

Wprowadzenie zmian będzie miało wpływ na nowe domy z pompą ciepła. Dlaczego? Co się zmienia? Pytamy Pawła Lachmana - Prezesa PORT PC.

Łatwiej wybudować energooszczędny i niskoemisyjny dom

Przede wszystkim, wraz z wejściem w życie zmian przewidzianych w rozporządzeniu, łatwiej będzie wybudować energooszczędny i niskoemisyjny dom.

Przy wprowadzanej zmianie, w praktyce projektując taki sam układ grzewczy w budynku, będziemy w stanie osiągnąć granicę dla EP nie 70 kWh/m2/rok, a 55 kWh/m2/rok. Prawdopodobnie dużo łatwiej będzie budować budynki, które będą miały standard zbliżony do standardu zeroemisyjnych budynków i zarazem będą spełniać wymogi w zakresie wymogów taksonomii zrównoważonego finasowania

komentuje Prezes PORT PC, Paweł Lachman.

Dziś taki budynek zostałby już uznany za budynek o podwyższonym standardzie energetycznym. To bardzo ważne z punktu widzenia projektantów, którzy nie będą się musieli tak “gimnastykować”, by z pompą ciepła spełnić Warunki Techniczne 2021.

Będzie łatwiej o dotację w programie Moje Ciepło!

W kontekście budynków o podwyższonym standardzie energetycznym nie sposób nie wspomnieć o programie Moje Ciepło, w którym można otrzymać dotację na pompę ciepła w nowym domu. Moje Ciepło to program przeznaczony tylko dla budynków o podwyższonej efektywności energetycznej. Gdy został uruchomiony w kwietniu 2022 roku, aby otrzymać dotację, obowiązywał wymóg EP dla budynku na poziomie 63 kWh/(m2*rok). Od początku 2023 roku maksymalny wskaźnik EP budynku, który kwalifikuje się do dofinansowania to 55 kWh/(m2*rok).

Tak jak już wspomniałem, projektując taki sam układ przy wi=2,5 zamiast 3.0 będziemy w stanie osiągnąć granicę 55 kWh/m2/rok, czyli granicę wymaganą w programie Moje Ciepło od stycznia 2023. To oznacza, że dużo łatwiej będzie uzyskać dofinansowanie w tym programie

komentuje ekspert.

Jak dodaje Prezes PORT PC, poprzednio, żeby osiągnąć warunki programu Moje Ciepło w wielu przypadkach konieczne było zainstalowanie na budynku fotowoltaiki.

Teraz nie będzie to konieczne, ale będzie bardzo korzystne z punktu widzenia kosztów eksploatacji. Więcej na ten temat będziemy mówić 21.06.2023 r. na Kongresie PORT PC w Krakowie, na który serdecznie zapraszam

dodaje Paweł Lachman.

Plus dla budynków wielorodzinnych

Warto zwrócić uwagę, że w przypadku budynków wielorodzinnych wymagania w Warunkach Technicznych 2021 są jeszcze bardziej rygorystyczne niż dla budynków jednorodzinnych. Dla budynków wielorodzinnych wartość EP musi być mniejsza lub równa 65 kWh/m²/rok.

Obniżenie wskaźnika wi sprawi, że łatwiej będzie uzyskać graniczne wartości wskazane w WT 2021 przy zastosowaniu pomp ciepła w budynkach wielorodzinnych

komentuje ekspert.

Ujednolicenie w dokumentach

Z formalnego punktu widzenia, wejście w życie omawianego rozporządzenia pozwoli również na ujednolicenie dwóch ważnych dokumentów w kontekście stosowania pomp ciepła w nowych czy istniejących budynkach, w szczególności w kontekście opracowywania świadectw charakterystyki energetycznej i audytów energetycznych. Branża długo czekała na urealnienie współczynnika nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej wi, który już dawno powinien być równy nie 3.0, ale 2.5, tak jak ma to miejsce w przypadku metodologii audytów energetycznych.

To ujednolicenie jest więc bardzo ważne. W mojej ocenie i audyty i świadectwa charakterystyki energetycznej powinny być ujednolicone w takim kierunku, aby powstał z nich w przyszłości jeden dokument - aby audyt energetyczny i świadectwo energetyczne były elementem jednego systemu świadectw charakterystyki energetycznej budynków

dodaje ekspert.

Podsumowanie zmian dla branży pomp ciepła

Podsumujmy więc - co się zmienia dla pomp ciepła?

Dzięki wejściu w życie rozporządzenia będzie łatwiej wybudować dom, który przy wykorzystaniu pompy ciepła spełnia wymagania Warunków Technicznych 2021, nie będzie też konieczności inwestowania w fotowoltaikę, aby otrzymać dofinansowanie w programie Moje Ciepło. Oprócz tego, dwa istotne dla budownictwa dokumenty zostaną wreszcie ujednolicone w zakresie używanych wskaźników.