Cena energii dla prosumentów mocno w dół! Czy może być gorzej?

Net-billing to gotówkowy systemem rozliczeń energii produkowanej przez instalacje fotowoltaiczne i wprowadzanej przez prosumentów do sieci. Energia, która nie jest konsumowana na bieżąco i trafia do sieci, jest przeliczana na wartość pieniężną w złotówkach. Do jej obliczenia służy właśnie RCEm, którą co miesiąc publikują Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Obliczona wartość energii trafia na wirtualne konto prosumenta, które prowadzi sprzedawca energii. Z tego konta prosument może płacić za energię elektryczną pobraną z sieci. Jest to tak zwany depozyt prosumencki. Im wyższa jest rynkowa miesięczna cena energii, tym wyższą wartość będzie miała energia oddawana do sieci i tym samym większy będzie depozyt prosumencki. Efekt? Inwestycja w instalację fotowoltaiczną szybciej się zwróci. Polskie Sieci Elektroenergetyczne publikują cenę 11 dnia każdego miesiąca i dotyczy ona miesiąca poprzedniego. W niedzielę 11.06.2023 r. została opublikowana cena za maj. Jest to najniższa cena spośród wszystkich opublikowanych do tej pory.

RCEm za maj 2023 - 381,44 zł za MWh - najniższa cena do tej pory 

RCEm za maj 2023 wynosi 381,44 zł za MWh. To znacząco niższa wartość, niż dwie najniższe ceny opublikowane do tej pory. Przypomnijmy, że cena za marzec 2023 wyniosła 509,72 zł za MWh, a za kwiecień 506,6 zł za MWh. Wraz z publikacją ceny za maj, skorygowano cenę za kwiecień o nieco ponad złotówkę w dół. Teraz cena za kwiecień wynosi 505,44 zł. Najwyższą do tej pory wartość RCEm zaobserwowaliśmy w sierpniu 2022 roku. Za każdą megawatogodzinę oddaną do sieci w sierpniu, prosumenci rozliczani w net-billingu otrzymali 1019,06 zł.

381,44 zł za MWh oznacza, że za każdą kilowatogodzinę energii elektrycznej oddanej do sieci, prosument otrzyma około 38 groszy. Z uzyskanych środków będzie mógł pokryć koszty kupowanej energii, a za dystrybucję i opłaty stałe będzie musiał zapłacić osobno - z własnych środków. Cena podana przez PSE w czerwcu dotyczy energii oddanej do sieci w maju. Dopiero teraz zasili ona konto prosumenta i będzie mogła zostać wykorzystana do pokrycia kosztów energii w trwającym 2023 roku. Opublikowana 11.05.2023 r. cena dla prosumentów jest najniższą do tej pory. Przypomnijmym, że RCEm zasilająca konto prosumenta może służyć do pokrycia kosztów zakupu samej energii, bez dystrybucji. Po raz pierwszy do tej pory RCEm jest niższa niż cena, po której prosumenci kupują energię z sieci. Zmiany RCEm przedstawia poniższa tabela.

W tabeli i na wykresie zawarto ceny skorygowane.

Dlaczego cena energii dla prosumentów spada?

Aby odpowiedzieć na pytanie, dlaczego cena energii dla prosumentów spada, musimy przypomnieć, w jaki sposób jest ona wyliczana. Sposób obliczania ceny rynkowej wynika z zapisów art. 4b ust. 4-7 Ustawy o OZE.

Wzór na RCEm, źródło: Dz. U. 2015 poz. 478

Jak czytamy w ustawie, poszczególne symbole oznaczają:

Et – sumaryczny wolumen energii elektrycznej wprowadzanej do sieci elektroenergetycznej w okresie rozliczania niezbilansowania t przez prosumentów energii odnawialnej oraz prosumentów zbiorowych energii odnawialnej wytwarzających energię elektryczną w mikroinstalacjach lub małych instalacjach, przyłączonych do sieci operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, posiadających bezpośrednie połączenia z siecią przesyłową oraz posiadających zawartą umowę na świadczenie usług dystrybucyjnych z co najmniej 200 000 odbiorcami końcowymi [MWh],

RCEt – rynkową cenę energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, w okresie rozliczania niezbilansowania t, przy czym jeżeli RCEt ma wartość ujemną dla danego okresu t, to dla tego okresu t przyjmuje się RCEt równą zero [zł/MWh],

T – zbiór okresów rozliczania niezbilansowania w miesiącu.

Wzór pokazuje nam jak wyznaczana jest wartość RCEm. Z dużym prawdopodobieństwem możemy jednak założyć, że przeciętnemu prosumentowi taki wzór niewiele mówi. Istotny z punktu widzenia prosumenta jest jednak fakt, że rynkowa cena miesięczna jest ważona wolumenem energii wprowadzonej do sieci przez prosumentów oraz że jest uzależniony od ceny energii na giełdzie. W efekcie, im więcej będzie prosumentów i im więcej energii będą produkować w czasie, gdy cena energii na giełdzie jest niska, tym bardziej będą wpływać na obniżanie się ceny energii, po której będą mogli ją sprzedawać. 

Rekordowo niska cena dla prosumentów - czy może być gorzej?

Aktualnie energii produkowanej ze słońca jest bardzo dużo. W maju weszliśmy nawet w czas rekordowych produkcji energii, co przełożyło się na niższą RCEm za ten miesiąc. W ostatni weekend po raz pierwszy na Towarowej Giełdzie Energii pojawiły się ujemne ceny energii, co można zaobserwować na poniższym wykresie. 

Ta bezprecedensowa sytuacja zapewne przełoży się na niską cenę energii dla prosumentów za czerwiec. Z drugiej strony, tak jak już wspomniano, aktualnie produkcja z instalacji fotowoltaicznej jest wyjątkowo wysoka. W związku z tym, mimo że cena jest niska, to przy dużym wolumenie przekłada się na i tak wysoką wartość oddawaną do depozytu prosumenckiego. Nie oznacza to więc, że fotowoltaika przestała się opłacać. Stwarza to jednak coraz większe pole do inwestowania w magazyny energii, które ograniczą wprowadzanie energii do sieci, więc będą zapobiegać dokładaniu dodatkowej “wagi” we wzorze na RCEm. Warto podkreślić, że inwestycję w instalację fotowoltaiczną z magazynami energii wspiera program Mój Prąd 5.0.

Warto też zwrócić uwagę, że nawet tak niska cena energii dalej jest atrakcyjna w stosunku do systemu opustowego 2-3 lata temu. Wtedy koszt energii elektrycznej z dystrybucją kształtował się na poziomie około 50 groszy za kWh. 0,8 z tej wartości, którą mógł odebrać prosument, to 40 groszy, więc podobna wartość do ostatniej RCEm.

Ceny godzinowe zamiast cen miesięcznych

Przypomnijmy, że miesięczny sposób rozliczania energii będzie obowiązywał jeszcze przez kolejny rok. Od 1 lipca 2024 roku nadwyżki energii również będą rozliczane na zasadach net-billingu, ale po cenach godzinowych. Nowi prosumenci mają ustawowo zagwarantowaną możliwość rozliczania się w net-billingu przez 15 lat od momentu wprowadzenia pierwszej energii do sieci.