Co słychać na rynku pomp ciepła w Europie? Oto stan na koniec roku

Europejski rynek pomp ciepła zmaga się z trudnościami. O tym, że moment nasycenia nadejdzie, mówiono od dawna, dlatego spadek statystyk nie jest szokujący. Sprawdźmy, jak producenci w kluczowych krajach kończą 2024 rok.

Podziel się
- Kryzys na rynku pomp ciepła? Po rekordowym roku 2022 popyt na pompy ciepła w Europie znacząco spadł, zmuszając producentów do redukcji zatrudnienia i przestoju w produkcji.
- Plan Komisji Europejskiej zakłada potrojenie liczby pomp ciepła do 2030 roku, ale opóźnienia w publikacji Planu Działania dla Pomp Ciepła oraz trudności gospodarcze mogą utrudnić osiągnięcie tych celów.
- Francja, Niemcy, Szwecja i Włochy stoją w obliczu wyzwań związanych z ograniczeniem rynku, zmianami w systemach wsparcia i nadprodukcją urządzeń.
Francja: nadzieje i przeszkody
Pompy ciepła to jeden z filarów dekarbonizacji sektora mieszkalnego. Mimo tego, po latach dynamicznego wzrostu zmaga się z trudnościami. Gospodarcze spowolnienie, zmiany w polityce wsparcia oraz nadwyżki produkcji zmusiły wiele firm do ograniczenia zatrudnienia i produkcji. Który kraj wyszedł z kryzysu obronną ręką? Francja, z ponad 1,2 miliona sprzedanych pomp ciepła w 2023 roku, pozostaje jednym z największych rynków w Europie. Największą popularnością cieszą się pompy powietrze-powietrze, które zdominowały rynek dzięki wykorzystaniu ich do ogrzewania i chłodzenia budynków. Jednak sprzedaż systemów powietrze-woda, kluczowych w dekarbonizacji ogrzewania, spadła o prawie 14%. Niejasne warunki wsparcia w ramach programu MaPrimeRénov’ oraz wycofanie „piecemeal work” z zakresu dofinansowania negatywnie wpłynęły na decyzje inwestycyjne gospodarstw domowych.
Niemcy: przestoje i relokacje
W Niemczech, drugim co do wielkości rynku pomp ciepła w Europie, spowolnienie dotknęło także sektor produkcji. Duńska firma Grundfos zdecydowała się zamknąć zakład w Wahlstedt i przenieść produkcję za granicę, aby obniżyć koszty operacyjne. Przyszłość rynku w Niemczech zależy od szybszego wprowadzenia zachęt do elektryfikacji ogrzewania i redukcji podatków na energię elektryczną.
Szwecja: redukcja zatrudnienia
Szwedzki producent NIBE, jeden z liderów rynku pomp ciepła, ogłosił zwolnienie 340 pracowników w swoim kraju z powodu spadku sprzedaży w Europie. W 2024 roku firma boryka się z problemem nadmiernych zapasów i zmniejszonego popytu, co zmusza ją do optymalizacji kosztów i zmiany strategii produkcyjnej.
Włochy: rekordowe spadki sprzedaży
Włochy, które w 2022 roku odnotowały rekordowy popyt na pompy ciepła powietrze-woda, w 2023 roku doświadczyły spadku sprzedaży o 61%. Kluczowym czynnikiem była likwidacja programu Superbonus oraz oczekiwanie na nowe formy wsparcia dla gospodarstw domowych.
Perspektywy dla rynku
Unia Europejska, w ramach planu REPowerEU, przewiduje instalację 60 milionów pomp ciepła do 2030 roku. Osiągnięcie tego celu wymaga jednak przyspieszenia prac nad regulacjami, takimi jak Plan Działania dla Pomp Ciepła. Opóźnienie jego publikacji do czasu nowych wyborów w UE wywołuje niepokój wśród producentów i inwestorów.
Pomimo trudności sektor pozostaje kluczowym elementem europejskiej transformacji energetycznej. Obecnie w branży pracuje około 170 tysięcy osób, a wartość inwestycji planowanych do 2025 roku sięga 7 miliardów euro. Sektor oferuje ogromny potencjał dla wzrostu gospodarczego, jeśli tylko odpowiednie wsparcie polityczne zostanie wprowadzone na czas.
Gdzie działa najwięcej pomp ciepła?
Jak sytuacja na rynku produkcyjnym przekłada się na ilość zainstalowanych urządzeń? Poniżej prezentujemy statystyki dotyczące szacunkowej liczby wszystkich pomp ciepła eksploatowanych w EU27.

Źródło: Raport EurObserv’ER 2024
*Dane z włoskiego, francuskiego, hiszpańskiego, portugalskiego i maltańskiego rynku pomp ciepła aerotermalnych (powietrze-woda) nie są bezpośrednio porównywalne z innymi, ponieważ obejmują dużą liczbę rewersyjnych pomp ciepła, których głównym zadaniem jest chłodzenie. Pod uwagę brane są jedynie te pompy ciepła, które spełniają kryteria efektywności (sezonowy współczynnik wydajności) określone w Dyrektywie 2018/2001 (UE).
Włochy to zdecydowany lider rankingu. Sukces zawdzięczają licznej implementacji pomp typu powietrze-woda (na grafice jako aerothermal). Na koniec 2023 roku takich urządzeń we Włoszech działało około 20 900 000 sztuk. Dla porównania, instalacji wykorzystujących jako dolne źródło ciepło geotermalne (gruntowe pompy ciepła) było około 18 300.
Drugie miejsce przypadło Francji z wynikiem 10 500 000 instalacji powietrze-woda oraz 166 000 systemów geotermalnych. Na trzeciej lokacie uplasowała się Hiszpania. Działających pomp powietrze-woda jest tam 5 938 635 sztuk, a gruntowych pomp ciepła to 4 593 systemów.
Polski rynek znalazł się poza pierwsza dziesiątką. Klasyfikacja na miejscu 11 wynika z eksploatowania 576 872 systemów powietrze-woda oraz 87 089 systemów gruntowych.
Europejski rynek pomp ciepła stoi w obliczu poważnych wyzwań, ale pozostaje istotnym elementem walki o neutralność klimatyczną. Kluczowe będą szybkie działania polityczne oraz inwestycje w rozwój technologii, aby przezwyciężyć obecne trudności i utrzymać pozycję Europy jako lidera w dziedzinie zielonych technologii grzewczych.
Źródło: Raport EurObserv’ER 2024