Pilna potrzeba rozwoju

W prekwalifikacji do rynku mocy zgłoszono kilkakrotnie więcej instalacji niż w zeszłym roku - suma mocy magazynów wyniosła 16 GW. Rozwój systemów magazynowania energii jest szczególnie ważny w obliczu trwającej transformacji energetycznej. Takie instalacje są niezbędne w miksach energetycznych opartych na OZE. Dlaczego? Ponieważ szczyt produkcji z zielonych źródeł przypada zazwyczaj na godziny, w których większość z nas przebywa poza domem. Tym samym nie ma mowy o odpowiednim poziomie autokonsumpcji, czyli zużywaniu wyprodukowanej energii tu i teraz. Brak dostatecznie rozwiniętej sieci magazynów skazuje taką czystą energię na marnotrawstwo i zmusza elektroenergetykę do uruchomiania konwencjonalnych bloków węglowych, podczas wieczornego szczytu zapotrzebowania. W skrócie; inwestycje w OZE mają pełny sens tylko wraz z jednoczesnym inwestowaniem w magazyny energii i w modernizację sieci przesyłowych. 

Tym samym znaczny wzrost zgłoszonych mocy do aukcji świadczy o pozytywnym odbiorze potrzeby inwestycji przez firmy z całej Polski. 

Można by szybciej?

Mimo pozytywnie wybrzmiewającego tytułu tego artykułu, inwestycje w rozwój instalacji magazynowania energii w Polsce zachodzą zdecydowanie bardzo wolno. Problemy pojawiają się już na etapie legislacyjnym, gdzie brak stosownych regulacji prawnych. Co do możliwości dofinansowań magazynu energii dla zwykłego prosumenta, można je uzyskać m.in. w ramach Programu Mój Prąd. Na dzień 14-go lipca b.r. złożono ponad dwa tysiące takich wniosków. Jednak sektor magazynów potrzebuje co najmniej takiego boomu jak prosumenckie instalacje fotowoltaiczne w ciągu ostatnich lat. 

Pierwsze instalacje magazynowania energii wzięły udział w dopiero siódmej w kolejności aukcji mocy, czyli tej w 2022 roku. Rozdysponowywano wtedy dostawy energii na 2027 rok. Sektor magazynowania z powodzeniem reprezentowało wtedy pięć instalacji magazynowania energii o mocy 165 MW. Największy kontrakt mocowy zawarła wtedy spółka znana z działalności w południowej części kraju - Columbus Energy. Udało się im wtedy zakontraktować 124 MW mocy. W ramach 17-letnich umów mocowych kontrakt o wymiarze 21 MW pozyskała również firma OX2. Zgodnie z udostępnionymi informacjami, firma nie podjęła jeszcze decyzji co do udziału w grudniowej aukcji.

Firma rozwija projekty magazynów energii i pozytywnie przeszła proces certyfikacji ogólnej rynku mocy 2023 r. Na ten moment nie zapadła strategiczna decyzja o udziale w tegorocznej aukcji, która odbędzie się 14 grudnia. Projekty są przygotowywane do certyfikacji do aukcji głównej, która jest kolejnym etapem kwalifikacji projektów.

wyjaśniła Katarzyna Suchcicka, dyrektor generalny OX2 w Polsce

Co do zeszłorocznych zwycięzców aukcji, to w zestawieniu znaleźli się również Battery ESS-1 (9,2 MW), PKE Pomorze we współpracy z Hynfra Energy Storage i funduszem Heyka Capital Markets Group (6,5 MW) oraz Energa Wytwarzanie (3,8 MW). 

ESP to największe magazyny, ale i najstarsze

Oprócz tych typowych magazynów bazujących na bateriach, w Polsce wcześniej bazowano na innej technologii, mianowicie elektrowniach szczytowo-pompowych (ESP). 

Elektrownie szczytowo-pompowe to funkcjonująca w Polsce od dekad technologia wielkoskalowego magazynowania energii elektrycznej. Dzięki “spuszczeniu” wody ze zbiornika górnego w czasie zapotrzebowania na energię, możliwa jest produkcja energii elektrycznej, dzięki wykorzystaniu zasady zachowania energii. Energia potencjalna spadku wody jest wtedy “zamieniana” w turbinach na energię elektryczną.

W Polsce jest obecnie sześć głównych elektrowni szczytowo-pompowych, z których największą jest uruchomiona 40 lat temu elektrownia zlokalizowana w pomorskim Żarnowcu (716 MW). Według danych dostarczonych przez URE w Informacji Statystycznej O Energii Elektrycznej na koniec miesiąca sprawozdawczego czerwiec 2023, elektrownie szczytowo-pompowe opiewały na 1 413 MW mocy zainstalowanej i jest to dokładnie tyle samo co rok temu, dwa lata temu czy w grudniu 2019 roku. Dlatego też oprócz rozwoju bateryjnych magazynów, powinny pojawić się nowe instalacje ESP. 

Źródła: MKiŚ, PSME, ARE