Czy Polska energetyka stoi na hamulcu? Konfederacja Lewiatan ujawnia „Czarną Listę Barier”

• Konfederacja Lewiatan wskazuje, że obecne przepisy utrudniają rozwój energetyki w Polsce – m.in. poprzez wymaganie podwójnej koncesji na magazynowanie energii i obrót nią, co odstrasza inwestorów.
• Organizacja apeluje o uproszczenie procedur środowiskowych, szczególnie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, oraz zmianę zasad rozliczania kaucji za opakowania na bardziej przejrzyste i mniej biurokratyczne.
• Wśród postulatów znalazła się także potrzeba stworzenia strategii wspierającej technologie wychwytywania i składowania CO₂ (CCUS), które obecnie nie mają wystarczającego wsparcia politycznego ani finansowego.

Koncesja? Dla magazynów to nieporozumienie

Rozwój magazynowania energii jest nieodzownym elementem transformacji energetycznej. Jednak, jak alarmuje Konfederacja Lewiatan, obecne przepisy zamiast wspierać – skutecznie hamują ten rozwój. Obecnie działalność komercyjna w tym obszarze wymaga aż dwóch koncesji – na magazynowanie oraz na obrót energią.

– Tymczasem stosowana przez regulatora interpretacja obecnie obowiązujących przepisów, zgodnie z którą komercyjna działalność w zakresie magazynowania energii wymaga uzyskania zarówno koncesji na magazynowanie energii elektrycznej, jak i na obrót energią, budzi poważne wątpliwości prawne i stanowi barierę dla dalszego rozwoju. Konsekwencje takiej interpretacji mogą zahamować inwestycje i spowolnić proces transformacji energetycznej – mówi Paulina Grądzik, zastępczyni dyrektora departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

Przedstawiciele organizacji podkreślają, że wymagania stawiane magazynom energii są nieproporcjonalne do ich funkcji. To zniechęca szczególnie mniejszych inwestorów. Potrzeba jasnych, spójnych i realistycznych przepisów, które będą wspierać, a nie blokować rozwój infrastruktury energetycznej.

Środowisko czeka na sprawniejsze decyzje

Wśród 47 postulatów znalazły się również pomysły na uproszczenie procedur środowiskowych. Jak przekonuje Lewiatan, dziś jednym z największych problemów dla inwestorów jest czas oczekiwania na decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach. Procesy te ciągną się miesiącami, a nawet latami.

Rozwiązaniem miałoby być odejście od obowiązku uzyskiwania takiej decyzji w trybie uprzedzającym. Zamiast tego, przedsiębiorcy byliby zobowiązani do przestrzegania wymogów środowiskowych na każdym etapie realizacji inwestycji – od projektowania, przez budowę, aż po użytkowanie.

Lewiatan chce też uproszczenia przenoszenia zezwoleń sektorowych oraz zmian w procedurach kontrolnych WIOŚ. To wszystko ma skrócić czas i zmniejszyć biurokrację, bez rezygnacji z ochrony środowiska.

Kaucje raz w roku i po ludzku

Na celowniku deregulacyjnych propozycji znalazł się także temat opakowań wielokrotnego użytku. Dziś system rozliczeń kaucji między producentami a detalistami jest skomplikowany i niepraktyczny. Konfederacja Lewiatan postuluje, by rozliczenia odbywały się raz w roku, co odpowiada sezonowości sprzedaży.

Obecnie kaucje bywają przekazywane nawet w sytuacjach, gdy opakowania wracają do obiegu, co powoduje zamieszanie księgowe i nadmierne obciążenia finansowe. – Kaucje powinny być przekazywane jedynie wtedy, gdy nie doszło do zwrotu opakowania – co zabezpiecza płynność finansową całego systemu – podkreślają autorzy propozycji.

Zmiana ta nie tylko uprościłaby zasady, ale również zwiększyłaby przejrzystość i efektywność działania systemu kaucyjnego.

CCUS czeka na polityczny impuls

Wśród propozycji deregulacyjnych nie mogło zabraknąć tematu wychwytywania, utylizacji i składowania dwutlenku węgla (CCUS). Ten obszar, choć strategicznie ważny, wciąż nie doczekał się odpowiedniej strategii rządowej.

Konfederacja Lewiatan apeluje o stworzenie kompleksowego planu wsparcia dla CCUS – od wyznaczenia celów, przez przygotowanie przepisów przyjaznych inwestorom, po zapewnienie finansowania. To kluczowe, by technologie te mogły wejść na ścieżkę rozwoju i realnie wspierać dekarbonizację przemysłu.

– Strategia powinna zapewnić jasne wytyczne dla firm stojących przed wyzwaniem podjęcia decyzji o dekarbonizacji, odblokowując jednocześnie prywatne inwestycje – czytamy w dokumencie Lewiatana.

CCUS nie zastąpi OZE, ale może być ważnym uzupełnieniem miksu energetycznego. Tym bardziej potrzeba zdecydowanych działań na szczeblu centralnym.

Pełną Czarną Listę Barier przygotowaną przez Lewiatan znajdziesz pod tym adresem.

Źródło: Konfederacja Lewiatan