Czy pompa ciepła latem odpoczywa?

Sezon grzewczy zwykle kończy się w maju lub w czerwcu, a rozpoczyna ponownie we wrześniu lub październiku. Zamknęliśmy więc właśnie okres, kiedy pompy ciepła działają z dużą intensywnością. Jednak ciepłe miesiące niekoniecznie oznaczają dla nich zupełną przerwę. Sprawdzamy, ile energii zużywa latem pompa ciepła zainstalowana w jednym z podkrakowskich domów.

Prosumencka podkrakowska instalacja

Instalację, z której pochodzą pomiary, obserwujemy od końca 2020 roku. Mamy więc wyniki z trzech pełnych lat i możemy oszacować, ile energii zużywa pompa ciepła w miesiącach, kiedy budynek nie jest ogrzewany.

Dom, z którego pochodzą wyniki, znajduje się w Małopolsce, nieopodal Krakowa. Oznacza to, że zalicza się do obszaru III strefy klimatycznej, dla której obliczeniowa temperatura zewnętrzna dla tego budynku wynosi –20 st. C. Budynek ma 135 m² powierzchni użytkowej, jest dobrze ocieplony, wyposażony w ogrzewanie podłogowe i spełnia wymagania Warunków Technicznych WT 2017. Mieszkańcy utrzymują w domu temperaturę 21 stopni. 

W budynku zainstalowano powietrzną pompę ciepła typu SPLIT o mocy do 7,54 kW (dla A7/W35) lub 6,67 kW wyższej temperaturze zasilania. Pompa ciepła ogrzewa budynek i przygotowuje ciepłą wodę użytkową. 

Na powyższym wykresie widać wyraźnie, które miesiące nie wymagają ogrzewania – czerwiec, lipiec, sierpień i wrzesień. W maju wyraźnie temperatury są już znacznie wyższe niż w kwietniu, ale budynek wymaga jeszcze ogrzewania – pompa ciepła pobiera widocznie więcej energii niż lipcu czy sierpniu. Średnie miesięczne zużycie energii elektrycznej w tym budynku latem (czerwiec – wrzesień), obliczone z uwzględnieniem danych z lat 2020-2023, wynosi 95 kWh. Dla porównania – miesięczna średnia roczna to 388 kWh, a zimą (listopad-marzec) dobiega nawet do 690 kWh miesięcznie. Warto pamiętać, że latem pompa ciepła wykorzystywana jest jedynie do przygotowania ciepłej wody użytkowej. 

Tryb rewersyjny

Niektóre pompy ciepła, jeśli producent przewidział taką możliwość, a instalacja centralnego ogrzewania jest do tego dostosowana, mogą działać w trybie rewersyjnym – chłodzić budynek latem, zamiast go ogrzewać. Spowoduje to wzrost zużycia energii przez pompę ciepła, co jednak może dobrze zgrać się z profilem produkcji z mikroinstalacji fotowoltaicznej, jeśli w danym budynku taka funkcjonuje. Wzrost nie powinien jednak osiągać takich wartości jak w styczniu, czy w lutym. Ochłodzenie powietrza w domu od temperatury 30°C do 20°C wymaga przepompowania mniejszej ilości energii niż w przypadku ogrzewania pomieszczeń z 0°C do 20°C. 

W przypadku, jeśli w domu zainstalowana jest pompa gruntowa, możliwe jest nawet chłodzenie pasywne, czyli z pominięciem sprężarki. W takim przypadku uruchamiane są tylko pompy obiegowe górnego i dolnego źródła oraz system sterowania. Energia cieplna z domu transportowana jest do gruntu, który latem jest chłodniejszy niż otoczenie. Więcej informacji o chłodzeniu pasywnym znajdziesz tutaj. 

Pompa ciepła nie jest jednak klimatyzacją i nie doprowadzi do szybkiej zmiany temperatury w budynku. Ze względu na dużą pojemność wody w instalacji, wodne systemy ogrzewania mają sporą bezwładność cieplną. Oznacza to, że na efekt działania grzania i chłodzenia będziemy musieli chwilę poczekać.