Czy to koniec programu Czyste Powietrze? Możliwy koniec naboru i nawet 700 mln złotych niewypłaconych dotacji!
Polski Alarm Smogowy (PAS) oraz Fundacja Instrat alarmują, że program Czyste Powietrze znajduje się na krawędzi bankructwa. Każdy kolejny dzień przynosi nowe opóźnienia w płatnościach, których konsekwencje mogą być dotkliwe - przede wszystkim dla osób, które podjęły się przeprowadzenia termomodernizacji, a jeszcze nie otrzymały refundacji kosztów. Każda chwila zwłoki zagraża zaufaniu do programu, którego brak może trwale wyhamować walkę o niskie rachunki i czyste powietrze. Czy istnieje możliwość zawieszenia naboru w programie Czyste Powietrze? Według Andrzeja Guły, lidera PAS, ryzyko to jest bardzo realne.
Michał Jakubiec
Podziel się
- Program Czyste Powietrze stoi na skraju bankructwa. Jeżeli nie zostaną podjęte szybkie działania, to kwota niewypłaconych dotacji może wzrosnąć do 700 mln złotych!
- Jeśli opóźnienia w Czystym Powietrzu będą się powiększać, to nabór nowych wniosków może zostać wstrzymany.
- Apel do premiera Donalda Tuska. W grę wchodzą 2 miliardy złotych.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłosiło, że program Czyste Powietrze boryka się z rosnącymi opóźnieniami w wypłatach dotacji. Problem ten został omówiony podczas wspólnej konferencji prasowej w dniu 18 stycznia 2024 roku przez przedstawicieli PAS i Fundację Instrat.
Andrzej Guła, lider PAS, zauważa, że luka finansowa wynosi obecnie ponad 300 milionów złotych i co tydzień powiększa się o kolejne 100 milionów. Przewiduje się, że do końca lutego ta kwota się podwoi, osiągając 700 milionów złotych. Jest to sytuacja nieakceptowalna. Sprawa jest poważna z uwagi na kilkanaście tysięcy rodzin, które poniosły koszty związane z termomodernizacją swoich domów i wymianą źródła ciepła. Dla utrzymania wiarygodności programu konieczne jest uniknięcie długotrwałego oczekiwania na zwrot środków.
Źródło: własne.
Koniec naboru wniosków jest możliwy!
Czy istnieje jednak ryzyko, że program zostanie sparaliżowany na tyle, aby nabór został przerwany przedwcześnie?
Takie ryzyko jest poważne z prostego powodu. Jeżeli nie będzie pieniędzy na wypłatę już zaciągniętych zobowiązań, czyli na wypłatę dotacji, które zostały przyznane gospodarstwom domowym, wtedy kontynuowanie naborów nie będzie możliwe. Docierają do mnie słuchy z różnych województw o tym, że rozważane jest wstrzymywanie naborów
komentuje Andrzej Guła.
Andrzej Guła podkreśla, że kryzys w ramach programu Czyste Powietrze staje się istotnym wyzwaniem. Nie da się ukryć, że jego zażegnanie będzie papierkiem lakmusowym obecnej władzy. Okaże się, czy optymistyczne zapewnienia nowego rządu o walce o czyste powietrze znajdą odzwierciedlenie w rzeczywistości.
Widoczny jest znaczący niedobór środków finansowych, co może skutkować utratą cierpliwości ze strony obywateli. Jeśli rząd nie podejmie natychmiastowych działań, kwota 700 milionów złotych zaległości wobec kilkunastu tysięcy rodzin stanie się rzeczywistością.
W takim układzie wstrzymanie programu i wstrzymanie naboru może okazać się najzwyczajniej w świecie koniecznością
tłumaczy Andrzej Guła.
Źródło: własne.
Apel do premiera
Przed dwoma tygodniami premier Donald Tusk zadeklarował pełne zaangażowanie w skuteczną walkę ze smogiem, zapowiadając wsparcie błyskawicznej i kompleksowej termomodernizacji. Jednocześnie zadeklarował, że Polska w drugiej połowie roku stanie się termomodernizacyjnym liderem w Europie.
Obawiam się, że jeszcze dwa tygodnie i rozpoczęcie hamowania programu Czyste Powietrze będzie skutkować tym, że nie tyle nie będziemy liderem w tym zakresie, co będziemy obserwować bardzo gwałtowne hamowanie inwestycji termomodernizacyjnych
komentuje Andrzej Guła, lider PAS.
Ekspert dodał również, że termomodernizacja to nie narzędzie walki o czyste powietrze, ale również element transformacji energetycznej. To dzięki zmniejszeniu zapotrzebowania na energię w budynku redukujemy rachunki, co do pewnego stopnia uodparnia nas na kryzys energetyczny.
PAS oraz Instrat ostrzegają, że bez natychmiastowych interwencji rządu Program Czyste Powietrze może ulec opóźnieniu, a spełnienie tych obietnic może okazać się niemożliwe. Opieszałość i brak zdecydowania rządu wypunktował także prezes Fundacji Instrat, Michał Hetmański.
Dziwi nas dysproporcja pomiędzy deklaracjami rządu i zapowiedziami przedwyborczymi a mizernym wsparciem, jakie obecnie otrzymuje program Czyste Powietrze. Zaliczka REPowerEU, jaką otrzymała Polska wynosi ok. 22 miliardy złotych. Apelujemy o przeznaczenie 2 miliardów złotych z tych środków na wsparcie programu Czyste Powietrze
oświadczył Michał Hetmański, prezes Instrat
Dokładnie taki postulat znalazł się we wspólnym apelu PAS i Fundacji Instrat do premiera Donalda Tuska. Apel dotyczył kwestii podjęcia działań mających na celu usprawnienie programu Czyste Powietrze. Według ekspertów najłatwiej byłoby to zrobić poprzez alokację 2 miliardów złotych z funduszu REPowerEU. Niezbędne jest także natychmiastowe podjęcie działań mających na celu odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Dodatkowo w dalszej kolejności wzywają do rozważenia wykorzystania środków z Funduszu Spójności i innych niezbędnych źródeł finansowania.
Źródła: PAS, Instrat, Termomodernizacja.pl, własne.
