Czyste Powietrze – od dzisiaj nowe zasady! Co się zmienia?

• Z dniem 22 kwietnia wprowadzone zostają zmiany w programie Czyste Powietrze, w tym ograniczenie do jednorazowej dotacji na najwyższym poziomie, aktualizacja wymagań dla pomp ciepła oraz wprowadzenie obowiązkowej listy ZUM dla niektórych urządzeń. 
• Producenci oraz dostawcy pomp ciepła są zobligowani do przeprowadzenia badań w laboratoriach z akredytacją na obszarze Unii Europejskiej lub EFTA. Jedynie pozytywne wyniki tych badań umożliwią wpisanie pompy ciepła do katalogu ZUM. 
• Proces dodawania innych urządzeń finansowanych w ramach programu do listy ZUM pozostanie bez zmian.

Od 22 kwietnia wybór urządzeń grzewczych takich jak pompy ciepła, kotły na pellet oraz kotły zgazowujące drewno w ramach programu Czyste Powietrze jest możliwy wyłącznie spośród produktów wymienionych na tzw. liście zielonych urządzeń i materiałów. Implementacja zmienionych przepisów programu zapowiedziana została na 22 kwietnia 2024 roku, zaś zakończenie fazy przejściowej nastąpi 13 czerwca 2024 roku. Jakie jeszcze nowości niesie program?

Dotacja ograniczona do jednego obiektu - o co chodzi?

Kluczową zmianą jest wprowadzenie zasady, zgodnie z którą możliwe będzie uzyskanie dotacji na najwyższym poziomie dofinansowania jedynie dla jednego domu jednorodzinnego lub wydzielonego lokalu mieszkalnego w takim budynku. Beneficjent, który otrzyma najwyższe dofinansowanie na konkretny budynek, będzie miał prawo ubiegać się o wsparcie finansowe na inne budynki wyłącznie w ramach dofinansowania na poziomie podstawowym.

Wpis na listę ZUM

W ramach dodanych przepisów do programu Czyste Powietrze wprowadzone zostają szczegółowe wymogi dotyczące pomp ciepła. Aby pompa mogła znaleźć się na liście ZUM, konieczne będzie potwierdzenie spełnienia kryteriów programu oraz zgłoszenie zgodne z obowiązującym regulaminem. Warto podkreślić, że proces rejestracji kotłów na biomasę na liście ZUM, w tym kotłów na pellet oraz kotłów zgazowujących drewno pozostanie bez zmian – nie będą wymagane dodatkowe dokumenty dla urządzeń już wpisanych na listę.

Badanie pomp ciepła

Każda pompa ciepła, która aktualnie widnieje na liście ZUM, będzie musiała być uzupełniona o raport z badań. Te badania powinny odbywać się w niezależnych laboratoriach z akredytacją, znajdujących się na terenie Unii Europejskiej lub EFTA. Raport z badań musi odpowiadać informacjom zawartym w karcie produktu oraz etykiecie energetycznej urządzenia, a także potwierdzać parametry pracy w klimacie umiarkowanym, zarówno dla użytku średnio- jak i niskotemperaturowego. Zwróciliśmy się do ministerstwa klimatu i środowiska z pytaniem o liczbę takich laboratoriów oraz czas, jaki jest potrzebny na przeprowadzenie wymaganych badań.

Na wskazanym terenie, czyli w krajach UE lub EFTA jest z co najmniej 20 laboratoriów posiadających wymaganą akredytację. Zgodnie z uzyskanymi informacjami, szacowany czas oczekiwania na wykonanie badań to ok. 1-2 miesiące. Planowana zmiana programu Czyste Powietrze nie zakłada wyjątków, czy indywidualnego wydłużenia terminów

odpowiada MKiŚ.

Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB), pełniący rolę koordynatora listy ZUM na zlecenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, będzie odpowiedzialny za ocenę, czy pompy ciepła wpisane na tę listę odpowiadają nowo wprowadzonym wymaganiom programu. Procedura weryfikacji opiera się na analizie dokumentacji badawczej dostarczonej przez producentów lub dystrybutorów. Po zakończeniu okresu przejściowego, na liście ZUM znajdą się wyłącznie urządzenia, które zostały pozytywnie zweryfikowane na podstawie wyników badań spełniających kryteria programu.

Jak wygląda sytuacja w przypadku zgłaszania typoszeregów?

Gdy rejestracji  większej liczby modeli pomp ciepła z tej samej serii (typoszeregu) na liście ZUM, możliwe jest zastosowanie uproszczonej procedury zgłaszania. Wymogi dotyczące tej procedury prezentują się następująco.

Dla serii zawierającej do 5 różnych modeli wystarczy przedstawienie wyników badań dla co najmniej jednego modelu z serii, przy założeniu, że moc pozostałych modeli nie odbiega o więcej niż +/- 50% od mocy testowanego modelu. Jeśli seria składa się z więcej niż 5 modeli, konieczne jest dostarczenie co najmniej jednego raportu badawczego na każde 5 modeli serii. Ważne jest, aby pamiętać, że modele z zaworem czterodrogowym i bez tego zaworu nie mogą być uznawane za należące do tej samej serii. Aby modele mogły być uznane za należące do tej samej serii, muszą one spełniać określone kryteria, w tym:

• zastosowanie identycznej konstrukcji obiegu chłodniczego oraz tego samego czynnika chłodniczego/roboczego,
• wykorzystanie tego samego producenta, typu i liczby sprężarek,
• stosowanie tego samego typu elementu rozprężnego,
• użycie tego samego typu skraplacza,
• zastosowanie tego samego typu parownika,
• implementacja tego samego procesu odszraniania,
• użycie tego samego sterownika i zasady sterowania wydajnością,
• ten sam producent, typ i liczba wentylatorów parownika (w przypadku powietrznych pomp ciepła) oraz zasada sterowania wydajnością (stała, zmienna lub stopniowana regulacja prędkości obrotowej).

W jaki sposób poruszać się po wspomnianej wcześniej liście ZUM? W tym celu zachęcamy do lektury PORADNIKA na portalu Termomodernizacja.pl.