Czyste Powietrze po reformie – nowe zasady i wyższe dotacje! Nawet 170 tys. zł na termomodernizację

• Czyste Powietrze wraca 31 marca po gruntownej reformie, która ma zwiększyć przejrzystość i ograniczyć nadużycia. Nowością jest system operatorów, którzy będą pomagać beneficjentom i nadzorować inwestycje.
• Większe dotacje i nowe progi finansowania – maksymalne wsparcie wyniesie 170 tys. zł dla termomodernizacji z pompą gruntową. Poziom dofinansowania zależy od dochodów i może pokryć od 40% do 100% kosztów inwestycji.
• Koniec dotacji na kotły gazowe – program obejmie tylko urządzenia z listy ZUM, a źródła ciepła na paliwa kopalne zostały wykluczone. Osoby, które wcześniej kupiły kotły gazowe i liczyły na wsparcie z Czystego Powietrza, będą mogły skorzystać z oddzielnego programu wsparcia.

Program Czyste Powietrze startuje 31 marca – znamy szczegóły

Ministra klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, ogłosiła, że rząd pozyskał dodatkowe 10 mld zł na realizację programu, pochodzące z Funduszu Modernizacyjnego zarządzającego środkami unijnymi uzyskanymi ze sprzedaży uprawnień do emisji. Szefowa resortu podkreśliła, że nie jest to pożyczka, lecz bezzwrotna dotacja.

Według przekazanych informacji, w ubiegłym roku złożono aż 270 tys. wniosków o dofinansowanie w ramach programu, co stanowi ponad 25% wszystkich aplikacji od momentu jego uruchomienia we wrześniu 2018 roku. Reformowane Czyste Powietrze ma skupiać się na trzech priorytetach: zwalczaniu ubóstwa energetycznego, redukcji wysokich rachunków oraz przeciwdziałaniu nieprawidłowościom. Jakie rozwiązania mają to zapewnić?

Operatorzy programu Czyste Powietrze – kluczowa zmiana

Przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zaprezentowali nowe mechanizmy wsparcia dla beneficjentów. Jednym z najważniejszych jest system operatorów, który ma objąć cały kraj. Zadanie to przejmą samorządy gminne, które przystąpią do programu, a w późniejszym czasie planowane jest włączenie organizacji pozarządowych. Za każdą zakończoną inwestycję operator otrzyma wynagrodzenie w wysokości 1700 zł.

Operatorzy będą odpowiedzialni za przeprowadzenie beneficjentów przez cały proces – od składania wniosku, przez wybór wykonawcy, aż po finalny odbiór prac i sprawdzenie zgodności z normami. To rozwiązanie ma zapobiegać nieuczciwym praktykom wykonawców, które dotychczas występowały w programie.

Zmiany mające przeciwdziałać nadużyciom

System operatorów to tylko jedno z narzędzi eliminujących nadużycia. Wprowadzono także limity dotacji na poszczególne elementy inwestycji, co ma przeciwdziałać zawyżaniu kosztów. Dodatkowo wsparcie będzie przysługiwać tylko na jeden budynek, a jego właściciel musi posiadać nieruchomość co najmniej trzy lata. Wyjątkiem są jedynie spadkobiercy.

Najwyższy próg dofinansowania, pokrywający 100% kosztów inwestycji, pozostaje dostępny, ale jedynie dla osób w trudnej sytuacji finansowej, zamieszkujących budynki o niskiej efektywności energetycznej. Wprowadzone zmiany obejmują także obowiązek audytu energetycznego przed realizacją oraz świadectwa charakterystyki energetycznej po zakończeniu inwestycji, co pozwoli lepiej kontrolować efektywność wykorzystania środków.

Nowe progi finansowania w programie Czyste Powietrze 2025

Zaktualizowany program przewiduje trzy poziomy dofinansowania w zależności od dochodów:

• podstawowy poziom: 40% kosztów inwestycji dla osób z dochodem do 135 tys. zł rocznie,
• podwyższony poziom: 70% kosztów inwestycji dla gospodarstw, w których dochód na osobę nie przekracza 2 250 zł (gospodarstwa wieloosobowe) lub 3 150 zł (gospodarstwa jednoosobowe),
• najwyższy poziom: 100% kosztów inwestycji dla osób z dochodem do 1 300 zł/os. w gospodarstwach wieloosobowych i 1 800 zł/os. w jednoosobowych, a także dla osób pobierających zasiłki.

Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes NFOŚiGW, przedstawiła przykładowe kwoty dotacji. Przy termomodernizacji z montażem gruntowej pompy ciepła można uzyskać nawet 170 tys. zł (dla najwyższego progu), 119 tys. zł (dla podwyższonego progu) lub 68 tys. zł (dla podstawowego progu). W przypadku termomodernizacji z pompą ciepła powietrze/woda wsparcie wynosi 98,2 tys. zł, 73,7 tys. zł lub 40,1 tys. zł w zależności od poziomu finansowania. Warto podkreślić, że są to kwoty netto, a więc podobnie jak w przypadku poprzedniej wersji beneficjenci będą musieli zapłacić pełną kwotę podatku VAT, która nie będzie objęta dofinansowaniem nawet na najwyższym poziomie.

Czyste Powietrze – wsparcie tylko dla wybranych urządzeń

Prezes NFOŚiGW przypomniała, że program obejmuje wyłącznie urządzenia znajdujące się na Liście Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM). Ponadto pompy ciepła, kotły zgazowujące drewno i kotły na pellet muszą posiadać certyfikaty z europejskich laboratoriów, co zapewni ich wysoką jakość.

Istotną zmianą jest wykluczenie kotłów gazowych z programu, co wynika z unijnych regulacji zabraniających dotowania źródeł ciepła wykorzystujących paliwa kopalne. Osoby, które zainwestowały w kotły gazowe przed zawieszeniem naboru, będą mogły liczyć na wsparcie w ramach odrębnego programu, którego szczegóły mają zostać podane wkrótce.

Nowa edycja Czystego Powietrza rusza już 31 marca – więcej informacji na ten temat będziemy przekazywać na bieżąco.

Źródło: NFOŚiGW