Dramatyczny spadek sprzedaży pomp ciepła w Europie. Tysiące miejsc pracy zagrożonych

• Sprzedaż pomp ciepła w Europie spadła o 23% w 2024 roku, głównie przez zmiany w dotacjach, kryzys gospodarczy i niskie ceny gazu, co spowalnia transformację energetyczną.
• Kryzys w branży doprowadził do utraty 4 000 miejsc pracy, a kolejne 6 000 pracowników odczuwa negatywne skutki, podczas gdy sektor zapewnia łącznie 170 000 miejsc pracy.
• W Belgii sprzedaż spadła o 51%, w Niemczech o ponad 48%, a w Wielkiej Brytanii wzrosła o 63%. W Polsce w 2024 roku sprzedało się o 35% mniej pomp ciepła niż rok wcześniej.

Gwałtowny spadek sprzedaży

Według wstępnych danych Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła (EHPA), w 2024 roku w 13 analizowanych krajach sprzedano 2 miliony pomp ciepła, podczas gdy w 2023 roku było to 2,6 miliona. Te 13 państw stanowi około 85% europejskiego rynku pomp ciepła. Łączna liczba zainstalowanych urządzeń osiągnęła około 26 milionów, co wskazuje na spowolnienie odchodzenia od tradycyjnych źródeł ciepła na rzecz bardziej ekologicznych rozwiązań.

Przyczyny załamania rynku

Analiza EHPA wskazuje na trzy główne czynniki odpowiedzialne za ten spadek:

1. Zmiany w programach wsparcia: Rządy niektórych krajów wprowadziły modyfikacje w systemach dotacji i ulg dla nabywców pomp ciepła, co wpłynęło na obniżenie zaufania konsumentów.
2. Spowolnienie gospodarcze: Obecny kryzys kosztów życia oraz ogólne osłabienie gospodarki zniechęcają inwestorów indywidualnych do podejmowania decyzji o modernizacji systemów grzewczych.
3. Niskie ceny gazu: Subwencjonowane ceny gazu sprawiają, że tradycyjne źródła ogrzewania pozostają konkurencyjne cenowo w porównaniu z pompami ciepła.

Konsekwencje dla rynku pracy

Załamanie sprzedaży ma bezpośredni wpływ na sektor produkcyjny. Branża, która w latach 2022-2023 zainwestowała miliardy euro w zwiększenie mocy produkcyjnych, teraz zmaga się z nadwyżkami i niewykorzystanymi liniami produkcyjnymi. W rezultacie już co najmniej 4 000 osób straciło pracę, a kolejne 6 000 odczuwa negatywne skutki w postaci skróconego czasu pracy lub obniżonych wynagrodzeń. Łącznie sektor pomp ciepła w Europie zapewnia około 170 000 bezpośrednich miejsc pracy.

Apel o wsparcie polityczne

Paul Kenny, dyrektor generalny EHPA, podkreśla potrzebę zdecydowanych działań ze strony władz: "Sektor pomp ciepła przeżywa trudności, ale nie jest bez szans. Konsumenci pragną czystego ciepła i komfortowych domów, wspierając jednocześnie europejskie miejsca pracy i niezależność energetyczną. Kiedy widzą, że jest to możliwe dzięki wspierającym politykom UE i krajowym oraz podatkom, które karzą paliwa kopalne, a nie ludzi, wybierają pompy ciepła."

Kenny wzywa Komisję Europejską oraz rządy państw członkowskich do umieszczenia pomp ciepła w centrum nadchodzącego "Clean Industrial Deal" oraz do wspierania europejskiego przywództwa w dziedzinie czystych technologii.

Zróżnicowana sytuacja w poszczególnych krajach

Największe spadki sprzedaży odnotowano w Belgii (52%) oraz w Niemczech (48%). Warto jednak zauważyć, że Wielka Brytania była jedynym krajem, który przeciwstawił się tej tendencji, odnotowując wzrost sprzedaży o 63% między 2023 a 2024 rokiem. Mimo to, ogólna liczba sprzedanych pomp ciepła w Europie w 2024 roku powróciła do poziomu z 2021 roku, co wskazuje na potrzebę stabilnych i przewidywalnych polityk wspierających ten sektor. W Polsce w 2023 roku sprzedało się ponad 124 tys. pomp ciepła. W 2024 było to już niespełna 80,5 tys., co stanowi spadek o 35%.

Perspektywy na przyszłość

Aby osiągnąć cele klimatyczne i energetyczne Unii Europejskiej, konieczne jest przyspieszenie wdrażania pomp ciepła jako kluczowego elementu transformacji energetycznej. Stabilne ramy polityczne, atrakcyjne programy wsparcia oraz edukacja konsumentów mogą przyczynić się do odwrócenia negatywnego trendu i dalszego rozwoju tego sektora.

W obliczu obecnych wyzwań, współpraca między przemysłem, rządami a konsumentami jest kluczem do zapewnienia zrównoważone.

Szczegółowe dane z poprzednich lat przedstawia poniższa infografika, którą podzieliła się EHPA.

Źródło: EHPA