Europa stawia na zieloną energię. OZE górą w nowym raporcie Eurostatu!

• OZE odpowiadały za rekordowe 46% unijnej produkcji energii w 2023 roku, wyprzedzając energię jądrową i paliwa kopalne – w kilku państwach udział OZE przekroczył 75%.
• Polska znalazła się na szarym końcu – aż 67% energii pochodziło z węgla, a tylko 22% z OZE, mimo rosnących planów inwestycyjnych w wiatr i słońce.
• Choć import energii w UE maleje, a lokalne OZE zwiększają bezpieczeństwo, to w transporcie i ogrzewaniu nadal dominują paliwa kopalne – głęboka transformacja dopiero przed Europą.

Rekordowy udział OZE w unijnej produkcji energii

W 2023 roku 46% energii elektrycznej wyprodukowanej w Unii Europejskiej pochodziło z odnawialnych źródeł. To najwyższy poziom w historii i wyraźny sygnał, że transformacja energetyczna w Europie nabiera tempa. Na drugim miejscu znalazła się energia jądrowa (29%), a dopiero potem paliwa kopalne (25%).

Szczególnie imponująco wypadają kraje takie jak Portugalia, Cypr, Łotwa, Chorwacja i Litwa, gdzie odnawialne źródła energii odpowiadały za ponad 75% produkcji energii. Przykładowo, na Łotwie aż 99% energii pochodziło z OZE, a w Portugalii było to 61%. To wynik nie tylko inwestycji w infrastrukturę, ale też korzystnych warunków naturalnych i silnej polityki wspierającej dekarbonizację.

Polska w ogonie transformacji

Na tle unijnych liderów Polska wypada słabo. W naszym kraju aż 67% energii pochodziło w 2023 roku z paliw stałych, głównie węgla. To najwyższy odsetek w całej Unii Europejskiej. Odnawialne źródła energii odpowiadały jedynie za 22% produkcji.

Dla porównania, średnia unijna to 46%. Co więcej, połowa państw członkowskich osiągnęła udział OZE przekraczający 50%. Polska zatem odstaje od głównego nurtu europejskiej polityki klimatycznej, choć zapowiedzi inwestycji w morskie farmy wiatrowe i rozwój energetyki słonecznej dają nadzieję na zmianę tej sytuacji w nadchodzących latach.

Energia z importu? Coraz mniej

Ciekawym aspektem raportu Eurostatu jest również zależność energetyczna Unii Europejskiej. Choć średnio 58% energii zużywanej w UE pochodzi z importu, to w 2023 roku zauważalna była tendencja spadkowa, szczególnie w zakresie importu gazu i ropy.

W niektórych krajach – takich jak Szwecja, Finlandia czy Estonia – uzależnienie od importu jest bardzo niskie dzięki silnej produkcji krajowej z OZE. To pokazuje, że rozwój lokalnych źródeł odnawialnych nie tylko sprzyja klimatowi, ale również zwiększa bezpieczeństwo energetyczne.

Transport i ogrzewanie: wciąż dominują paliwa kopalne

Choć w produkcji energii elektrycznej OZE mają coraz większy udział, to w końcowym zużyciu energii (uwzględniającym transport i ogrzewanie) paliwa kopalne nadal dominują. Produkty ropopochodne stanowią 37% końcowego zużycia, gaz ziemny – 20%, a odnawialne źródła – 25%.

Transport odpowiada za 32% całkowitego zużycia energii w UE, z czego większość pochodzi z ropy naftowej. Sektor ten wciąż wymaga głębokiej transformacji, zwłaszcza w kontekście unijnych planów osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku.

Zielona przyszłość coraz bliżej?

Dane przedstawione w interaktywnej publikacji Eurostatu nie pozostawiają wątpliwości: Europa zmierza w stronę zielonej energii. Coraz więcej państw członkowskich inwestuje w odnawialne źródła, ograniczając jednocześnie zużycie paliw kopalnych i zmniejszając zależność od importu energii.

Polska, choć dziś daleko w tyle, ma szansę dołączyć do liderów tej transformacji – pod warunkiem przyspieszenia działań na rzecz rozwoju OZE i ograniczenia produkcji energii z węgla. Europejska transformacja energetyczna już trwa – pytanie tylko, czy nadążymy za nią na czas.

Źródło: Eurostat