Rok 2013 przyniósł uspokojenie na światowym rynku fotowoltaiki. Ceny się ustabilizowały, większość producentów odnotowała w ostatnim kwartale dodatni wynik finansowy. Zmieniła się znacznie geografia rynku: jego środek ciężkości przesunął się z Europy w stronę Azji.
Realne wydaje się, że w roku 2014 na świecie zostanie zainstalowane 40–42 GW mocy, czyli do 16% więcej niż w 2013. Wg niektórych analityków wartość ta może zbliżyć się nawet do 50 GW. Wydaje się jednak, że te prognozy nie uwzględniają istotnych źródeł ryzyka.
Chiny – pozycja lidera w 2013 roku, dalszy wzrost w 2014
Chiny, szukając zbytu dla swoich mocy produkcyjnych, zwiększyły plany rozwoju własnych instalacji fotowoltaicznych. Mechanizmami wspierającymi powstawanie elektrowni PV w tym kraju są taryfy gwarantowane, preferencyjne kredyty oraz korzystne warunki udostępniania gruntów pod farmy fotowoltaiczne. Osiągnięty przez Chiny przyrost zainstalowanej mocy w 2013 roku był spektakularny – 11,3 GW to 340-procentowy wzrost w stosunku do roku 2012. To jednocześnie najwyższy w historii roczny przyrost mocy instalacji PV w jednym kraju. Dotychczasowy rekord oscylował wokół 8 GW. Znakomita większość zainstalowanej w 2013 roku mocy fotowoltaicznej w Chinach przypadała na duże farmy naziemne. (…)
Chiny, szukając zbytu dla swoich mocy produkcyjnych, zwiększyły plany rozwoju własnych instalacji fotowoltaicznych. Mechanizmami wspierającymi powstawanie elektrowni PV w tym kraju są taryfy gwarantowane, preferencyjne kredyty oraz korzystne warunki udostępniania gruntów pod farmy fotowoltaiczne. Osiągnięty przez Chiny przyrost zainstalowanej mocy w 2013 roku był spektakularny – 11,3 GW to 340-procentowy wzrost w stosunku do roku 2012. To jednocześnie najwyższy w historii roczny przyrost mocy instalacji PV w jednym kraju. Dotychczasowy rekord oscylował wokół 8 GW. Znakomita większość zainstalowanej w 2013 roku mocy fotowoltaicznej w Chinach przypadała na duże farmy naziemne. (…)
Japonia – drugi co do wielkości rynek fotowoltaiki na świecie
Fotowoltaika w Japonii ma długą tradycję. Instalacje fotowoltaiczne są w tym kraju montowane już od lat 80. XX wieku. Japonia jako pierwszy kraj na świecie osiągnęła 1 GW całkowitej zainstalowanej mocy w fotowoltaice. Stało się to już w 2004 roku. Specyfiką japońskiego rynku było to, że prawie całość zapotrzebowania na komponenty instalacji fotowoltaicznych zaspokajali japońscy producenci, a instalacje były montowane głównie na dachach budynków mieszkalnych. (…)
Fotowoltaika w Japonii ma długą tradycję. Instalacje fotowoltaiczne są w tym kraju montowane już od lat 80. XX wieku. Japonia jako pierwszy kraj na świecie osiągnęła 1 GW całkowitej zainstalowanej mocy w fotowoltaice. Stało się to już w 2004 roku. Specyfiką japońskiego rynku było to, że prawie całość zapotrzebowania na komponenty instalacji fotowoltaicznych zaspokajali japońscy producenci, a instalacje były montowane głównie na dachach budynków mieszkalnych. (…)
Inne rynki pozaeuropejskie
Trzecim co do wielkości rynkiem fotowoltaicznym na świecie pod względem mocy instalowanej w ciągu roku są USA. W 2013 roku zainstalowano w tym kraju 4,2 GW mocy, z czego znakomitą większość, bo aż 3 GW, w instalacjach naziemnych. Stanowi to 15-procentowy wzrost w stosunku do roku 2012. Prognozy na 2014 rok w odniesieniu do Stanów Zjednoczonych są optymistyczne.
Krajami, które wydawały się mieć duży potencjał rozwoju w 2013 roku, były Indie i Chile. Jednak w obu przypadkach ambitne plany rozwoju nie przełożyły się na zrealizowane projekty. W Indiach przyrost zainstalowanej mocy w 2013 roku wyniósł ok. 1 GW, mniej więcej tyle samo co rok wcześniej. W Chile zatwierdzono projekty o mocy nominalnej 5 GW. Na koniec 2013 roku oddane zostały do eksploatacji jednostki wytwórcze o mocy 7 MW, a kolejne o mocy 128 MW były jeszcze w fazie budowy.
Potencjał rozwoju innych rynków w perspektywie najbliższych lat nie jest może tak wielki, jednak w wielu realizowane są mniejsze lub większe projekty fotowoltaiczne. Dla przykładu w Republice Południowej Afryki w 2013 roku oddano do eksploatacji największą na południowej półkuli elektrownię fotowoltaiczną o mocy 75 MW. Oczekuje się, że również inne kraje zaczną mocniej stawiać na fotowoltaikę. Wśród tych krajów wymienia się Arabię Saudyjską, Tajlandię, Meksyk, Brazylię czy Australię. Fotowoltaika w Niemczech: zapaść czy stabilny rozwój? Pod względem przyrostu zainstalowanej mocy w 2013 roku, wynoszącym 3,3 GW, Niemcy spadły na czwartą pozycję na świecie. W latach 2011 oraz 2012 roczne przyrosty mocy przekraczały u naszych zachodnich sąsiadów 7 GW. Zmniejszenie w ubiegłym rok o niemal 60% nowo instalowanej mocy instalacji fotowoltaicznej w stosunku do roku 2012 pociągnęło za sobą redukcję zatrudnienia w firmach dystrybucyjnych i instalacyjnych. (…)
„Oddychające ograniczenie” – skuteczny mechanizm sterowania przyrostem OZE
Nowelizacja niemieckiej Ustawy o OZE (EEG) wprowadziła mechanizm „oddychającego ograniczenia”, mający zapewnić precyzyjne osiągnięcie zakładanego celu rozbudowy fotowoltaiki na dany rok. Zgodnie z zapisami ustawy, cel rozbudowy ma mieścić się w korytarzu między 2,5 a 3,5 GW rocznie, aż do momentu osiągnięcia przez Niemcy skumulowanej zainstalowanej mocy instalacji fotowoltaicznych na poziomie 52 GW. Na koniec 2013 roku wartość ta wynosiła 35,6 GW. Mechanizmem wspierającym rozwój fotowoltaiki są taryfy gwarantowane, których wysokość ulega co miesiąc zmniejszeniu o ustalony wskaźnik. (…)
Nowelizacja niemieckiej Ustawy o OZE (EEG) wprowadziła mechanizm „oddychającego ograniczenia”, mający zapewnić precyzyjne osiągnięcie zakładanego celu rozbudowy fotowoltaiki na dany rok. Zgodnie z zapisami ustawy, cel rozbudowy ma mieścić się w korytarzu między 2,5 a 3,5 GW rocznie, aż do momentu osiągnięcia przez Niemcy skumulowanej zainstalowanej mocy instalacji fotowoltaicznych na poziomie 52 GW. Na koniec 2013 roku wartość ta wynosiła 35,6 GW. Mechanizmem wspierającym rozwój fotowoltaiki są taryfy gwarantowane, których wysokość ulega co miesiąc zmniejszeniu o ustalony wskaźnik. (…)
Fotowoltaika w Europie
Znaczenie rynku europejskiego w skali ogólnoświatowej maleje. Zmniejsza się dynamika wzrostu tradycyjnie silnych europejskich rynków fotowoltaicznych, jak Niemcy czy Włochy. Nie jest wykluczone, że również w 2014 roku ilość nowo zainstalowanych mocy w tych krajach ulegnie redukcji. W Niemczech mówi się o przyroście w bieżącym roku na poziomie 2,5 GW, czyli o 0,8 GW mniej niż w roku 2013. Jednak dotychczasowe doświadczenia pokazują, że rynki dla fotowoltaiki otwierają się w coraz to innych krajach starego kontynentu. Hiszpania, Czechy i Włochy przeżywały najsilniejszy rozwój w latach 2008 do 2011, rynek niemiecki przez lata odnotowywał wysokie stopy wzrostu. Nie jest wykluczone, że w najbliższym czasie otworzą się rynki w innych krajach, jak chociażby w Turcji, w Rosji czy w Polsce. Prawdopodobnie nie będzie już takiej sytuacji, że jeden kraj pełni rolę lidera. Jednak nawet w sytuacji rynku rozproszonego na wiele krajów Europa pozostanie ważnym rynkiem zbytu dla fotowoltaiki. W 2013 roku w Europie w fotowoltaice zainstalowano ok. 10 GW mocy. Czy fotowoltaika potrzebuje „drugiej gorączki złota”? W styczniu tego roku Deutsche Bank opublikował prognozę dotyczącą perspektyw rozwoju fotowoltaiki na świecie zatytułowaną „Niech się zacznie druga gorączka złota” (Let the Second Gold Rush Begin). Jak sugeruje tytuł, w ocenie analityków banku rynek instalacji fotowoltaicznych będzie rozwijał się w kolejnych dwóch latach dynamicznie, osiągając w 2015 roku przyrost zainstalowanej mocy na poziomie 56 GW. (…)
Źródła:
• Bloomberg New Energy Finance, www.bnef.com
• Deutsche Bank , 2014 Outlook: Let the Second Gold Rush Begin, styczeń 2014
• Federalna Agencja ds. Sieci (Bundesnetzagentur), www.bundesnetzagentur.de
• Federalne Ministerstwo Gospodarki i Energetyki, Kluczowe punkty reformy Ustawy o OZE, Berlin 21.01.2014
• Federalny Związek Gospodarki Energetycznej i Wodnej (BDEW), www.bdew.de
• IHS, www.ihs.com
• Navigant Research, www.navigantresearch.com
• NPD Solarbuzz, www.solarbuzz.com
Barbara Adamska ADM Poland
Cały artykuł w numerze 2/2014
