Ile jest biogazowni w Polsce, a ile miało być?

• Dokładnie 442 instalacje biogazowe działa w Polsce pod koniec 2024 r. To o wiele mniej niż sugerował w 2023 r. resort rolnictwa.
• Jesteśmy daleko w tyle za europejską czołówką. Chociażby w Niemczech funkcjonuje już ponad 10 tysięcy biogazowni.
• Jednocześnie potencjał generacji biogazu w Polsce oszacowano na 13,5 mld m³.

Ile biogazowni działa teraz?

To już kolejny rok podkreślania, że biogaz nadaje się idealnie zarówno do pracy w podstawie miksu energetycznego, jak i jako źródło szczytowe. Niestety po raz kolejny skończyło się bez zapowiadanego boomu w sektorze. Ile biogazowni jest w Polsce na koniec 2024 roku? 

Wszystkich instalacji jest dokładnie 442. To dużo czy mało? Wystarczy porównać tę liczbę z wynikiem naszych zachodnich sąsiadów. W Niemczech funkcjonuje już ponad 10 tys. biogazowni. Jak podała Agentur für Erneuerbare Energien już dekadę temu, w 2013 roku w Niemczech biogazownie wygenerowały około 28 mln MWh energii elektrycznej, dzięki czemu czystym prądem udało się zaopatrzyć ponad 7 mln gospodarstw domowych. Po stronie generacji ciepła było to wówczas 32 mln MWh ciepła. 

W Polsce, w tym roku w okresie styczeń - październik prosumenci biogazowi wprowadzili do sieci OSD 1113 MWh energii elektrycznej. Z kolei zgodnie z danymi dostarczonymi przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) w 2023 r. ilość energii elektrycznej wytworzonej z biogazu rolniczego wyniosła ponad 920 tys. MWh. To ponad 30 razy mniej niż niemieckie statystyki z 2013 roku. Jednocześnie KOWR nie dostarczył informacji o ilości ciepła wytworzonego z biogazu rolniczego w tamtym okresie.

Jak podaje Agencja Rynku Energii w okresie styczeń - październik nowych instalacji biogazowych pojawiło się 30 sztuk. Łączna moc zainstalowania tych systemów to 14,58 MW, co daje średnio 0,486 MW na sztukę. To typowa moc biogazowni, które powstają w Polsce. Najmniej problematyczne systemy po stronie papierologii tworzy się do mocy 0,499 MW. Zgodnie z prawem biogazownie rolnicze o mocy większej niż pół megawata zalicza się do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Ty samym od inwestora wymagane jest przygotowanie tzw. karty informacyjnej przedsięwzięcia (KIP). Na inwestora może zostać nałożony również obowiązek uzyskania tzw. decyzji środowiskowej. 

Ilu jest prosumentów biogazowych?

Prosumencka odsłona instalacji biogazowych wydaje się być idealnym rozwiązaniem na bolączki polskiego systemu elektroenergetycznego. W generalnym założeniu funkcjonują one głównie na potrzeby energetyczne właścicieli gospodarstw rolniczych itp., dopiero w przypadku nadgeneracji oddają energię do systemu. Taka opcja sprawdziłaby się również w momencie szczytowego zapotrzebowania na energię. Biogazownie prosumenckie jednak stanowią mniejszość na tle innych systemów prosumenckich w Polsce.  

Zgodnie z danymi zaprezentowanymi w miesięczniku ARE, na koniec października br. prosumenckich instalacji biogazowych było dokładnie 56 sztuk. Rok wcześniej takich jednostek było dokładnie 52. Moc zainstalowana po stronie prosumentów biogazowych to aktualnie nieco ponad 1 MW. 

Dla porównania jednostek wiatrowych jest 73 sztuki (0,46 MW), a fotowoltaicznych ponad 1,5 mln sztuk (11,9 GW). Oczywiście biogazownie to całkowicie odmienny typ systemów niż fotowoltaika i nie ma szans na ich implementację na tym poziomie. Jednak warto przypomnieć o zmianach legislacyjnych do których doszło jeszcze w 2023 r., kiedy to w pewnym stopniu odblokowano szybszy rozwój sektora biogazowego. Złamano bariery legislacyjne, które do tej pory ograniczały powstawanie nowych inwestycji w biogaz. Specustawa przygotowana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ułatwiła i skróciła proces inwestycyjny w biogazownie. 

Oprócz skrócenia czasu na wydanie warunków do przyłączenia do sieci istotną zmianą jest również zaprzestanie klasyfikowania pofermentu jako odpad. Według analiz Ministerstwa Rolnictwa dzięki tej legislacji mogło powstać nawet 2 tysiące biogazowni rolniczych. Mogło, ale jak wiemy z perspektywy czasu - nic się nie zmieniło, dziś mamy ich 174.

Źródła: AEE, ARE, KOWR.