W Polsce występuje pięć stref klimatycznych, z których V charakteryzuje się najniższymi temperaturami w okresie zimowym, a I najwyższymi. W zależności od tego, w której strefie klimatycznej jest zlokalizowany budynek, do obliczeń przyjmowane są inne temperatury zewnętrzne.
Strefa klimatyczna | I | II | III | IV | V |
Temperatura obliczeniowa powietrza na zewnątrz budynku te, w st. C |
-16 | -18 | -20 | -22 | -24 |
źródło:PN-82/B-02403
Rozłożenie stref klimatycznych w Polsce kształtuje się następująco:

Podział obszaru Polski na strefy klimatyczne dla okresu zimowego, źródło: PN-82/B-02403
Już na pierwszy rzut oka widać, że największy udział w obszarze Polski ma III strefa, dla której temperatura zewnętrzna może dochodzić do -20st. C. Zobaczmy jak zmieni się moc pompy ciepła dla przykładowego budynku, w zależności od obranej lokalizacji.
Założenia dotyczące budynku
Do obliczeń przyjęliśmy następujące założenia dotyczące budynku:
● Dom budowany współcześnie
● Budynek parterowy z ogrzewanym poddaszem
● Powierzchnia zabudowy 150 m2
● Powierzchnia ogrzewana: 260 m2
● Rodzaj ogrzewania: ogrzewanie podłogowe
● Budynek bardzo dobrze zaizolowany
● Temperatura wewnątrz budynku: 20 st. C.
● Dobierane urządzenie: powietrzna pompa ciepła
Moc pompy ciepła a strefa klimatyczna
Sprawdziliśmy jak zmieni się maksymalna potrzebna moc grzewcza urządzenia w zależności od strefy klimatycznej. Nie braliśmy pod uwagę zużycia ciepłej wody użytkowej, gdyż w większym stopniu zależy ono od liczby osób w budynku oraz stopnia zużycia, a nie strefy klimatycznej.
Należy zaznaczyć, że podane moce urządzeń mają jedynie charakter poglądowy i zostały oszacowane na podstawie programów popularnych symulacyjnych dla instalatorów. Ostateczna wartość będzie zależała od różnych czynników, a przede wszystkim od bardziej dokładnego określenia parametrów budynku, a także od indywidualnego podejścia firmy wykonawczej do klienta.
Spójrzmy jednak jak przy założonych parametrach zmienia się maksymalna potrzebna moc grzewcza.
- I STREFA – Szczecin – 8,9 kW
- II STREFA – Poznań – 9,4 kW
- III STREFA – Warszawa – 9,9 kW
- IV STREFA – Białystok – 10,4 kW
- V STREFA – Zakopane – 10,9 kW
Jak widać z pobieżnych obliczeń, moc pompy ciepła, która powinna zostać dobrana do założonego budynku może zmienić się w zależności od lokalizacji budynku o około 22%. Jest to już całkiem spora różnica, która może mieć wpływ na cenę urządzenia.
Czy istnieją rekomendacje dotyczące doboru pompy ciepła w zależności od strefy klimatycznej? Czy IV i V strefa klimatyczna stanowią problemem dla powietrznych pomp ciepła? O odpowiedź poprosiliśmy zaprzyjaźnionego instalatora.
Czy istnieją rekomendacje dotyczące doboru pompy ciepła w zależności od strefy klimatycznej?
Przy doborze pompy ciepła oprócz strat budynku należy uwzględnić kilka czynników: długość sezonu grzewczego, różnicę między temperaturą zewnętrzną a wewnętrzną i optymalizację punktu biwalentnego, czyli punktu, w którym trzeba dołączyć drugie źródło ciepła np. grzałkę elektryczną. Bez względu na strefę klimatyczną, w Polsce pompy ciepła w układzie powietrze-woda powinny pracować w układach biwalentnych. – odpowiada Instalator
Czy IV i V strefa klimatyczna stanowią problemem dla powietrznych pomp ciepła?
Przy uwzględnieniu wszystkich ograniczeń powietrznych pomp ciepła nie ma przeciwwskazań do ich stosowania w IV czy V strefie, chociaż trzeba sobie zdawać sprawę że ich eksploatacja będzie droższa niż np. w strefie I czy II. Różnica kosztów eksploatacji między powietrzną a gruntową pompą ciepła w strefach zimnych będzie bardziej znacząca. Gruntowe pompy ciepła w 5 strefie będą pracowały z większą efektywnością oraz mogą pracować w układach monowalentnych. – odpowiada Instalator