Lokalizacja i montaż pompy ciepła na propan – co trzeba wiedzieć?

Naturalny i wydajny

R290 charakteryzuje się bardzo niskim GWP o wartości zaledwie 3, co oznacza niemal zerowy wpływ na środowisko w przypadku wycieku. Dodatkowo, ze względu na swoje naturalne pochodzenie, nie podlega ograniczeniom wynikającym z ustawy F-gazowej. R290 ma również wysoką sprawność termodynamiczną, dzięki dużej wartości współczynnika przewodzenia ciepła i niższemu ciśnieniu pracy w porównaniu z innymi czynnikami, takimi jak R32 i R410a. Dzięki czemu można się spodziewać niższej emisji hałasu z mniej eksploatowanej sprężarki. Ponadto, ze względu na małą gęstość, potrzeba go zdecydowanie mniej niż innych czynników do uzyskania tej samej sprawności systemu PC w porównaniu do czynnika R32 czy R410a. Również dzięki braku toksycznego wpływu na środowisko nie ma potrzeby jego utylizacji, prowadzenia ewidencji i zakładania kart urządzeń. Niestety jedyna i największa wada tego czynnika to łatwopalność.  

Montaż jednostki zewnętrznej 

Ze względu na większą gęstość od powietrza i skłonność do samozapłonu, istnieją ograniczenia co do miejsca montażu urządzeń zasilanych propanem. Wytyczne te nie są jednak skomplikowane i wprowadzają tylko kilka ograniczeń i zobowiązań. Najważniejszym jest wyznaczenie strefy bezpieczeństwa, czyli odpowiedniej odległości jednostki zewnętrznej pompy ciepła od potencjalnych źródeł zapłonu. Należy pamiętać o unikaniu miejsc, w których potencjalnie mógłby się gromadzić propan. Są to przykładowo zagłębienia terenu. Należy także pamiętać, że czynnik może migrować do pomieszczeń poprzez otwory w elewacji. W strefie bezpieczeństwa nie mogą się również znajdować wejścia do piwnic, odpływy do kanalizacji, otwory wentylacyjne ani okna dachowe (przypadek montażu jednostki zewnętrznej na dachu płaskim). Jednym z najbardziej niebezpiecznych scenariuszy jest ulotnienie się propanu do wnętrza budynku, gdzie nie ma ciągłej wentylacji, za to jest wiele potencjalnych źródeł zapłonu.

Zgodnie z powyższą grafiką wprowadzone ograniczenia strefą bezpieczeństwa wydają się być jasno określone i stosunkowo łatwe do spełnienia przez większość domów jednorodzinnych. Specjaliści przewidują zwiększenie zainteresowania tego typu urządzeniami i dlatego też w bliskiej przyszłości należy się spodziewać wprowadzenia specjalnych wymagań wobec monterów urządzeń zasilanych R290. W chwili obecnej dodatkiem do podstawowych wymagań są tylko:

• kurs SEP G1,
• uprawnienia do obsługi i napełniania zbiorników ciśnieniowych,
• kurs lutowania twardego.

Co może być źródłem dla zapłonu czynnika?

Propan jest gazem, który może ulec samozapłonowi. Jego źródłami mogą być skrzynki elektryczne, włączniki świateł, włączniki urządzeń elektrycznych oraz gniazda elektryczne. Dlatego nie mogą znaleźć się one w strefie bezpieczeństwa.  Nie może w niej również być mowy o iskrach, elementach nagrzewających się do 360 st. C czy otwartym ogniu, więc możemy zapomnieć o grillowaniu w bezpośrednim towarzystwie naszej pompy ciepła. Aby uniknąć niebezpieczeństwa, konieczne jest regularne sprawdzanie stanu technicznego wszystkich urządzeń związanych z użytkowaniem propanu oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w jego przechowywaniu i użytkowaniu. Nie pozwólmy jednak na umniejszenie zaletom propanu tylko dlatego, że znajduje się w klasie palności A3. O takim demonizowaniu propanu jako czynnika chłodniczego wspominał Jakub Traczyk z Panasonic, w trakcie Webinarowej Środy z Globenergią.

Ilość czynnika R290 znajdująca się w urządzeniu jest niewielka i wynosi około 900 gramów. Także lodówka zawiera czynnik, który jest łatwopalny i wybuchowy, oczywiście w mniejszej ilości niż ma to miejsce w przypadku pompy ciepła. Natomiast lodówkę mamy w domu, w miejscu, które nie jest świetnie wentylowane. Pompa ciepła i agregat znajdują się na zewnątrz budynku, czyli chyba najbardziej i najlepiej wentylowanym jakie znam

powiedział Jakub Traczyk, ekspert Panasonic.

Kolejne zaostrzenia uderzają w rynek czynników chłodniczych 

Legislacyjna strona rynku czynników dąży do tego, by w użyciu pozostały tylko te o naturalnym pochodzeniu i jak najniższym GWP. Najnowsze, proponowane zmiany to m.in. zakazanie od 2025 roku użycia w nowych klimatyzatorach typu split o pojemności czynnika chłodniczego poniżej 3 kg czynników o GWP większym od 750. Idąc dalej wysunięto propozycję zakazu stosowania czynników o GWP większym bądź równym od 150 w nowych monoblokach oraz o GWP większym od 750 w nowych urządzeniach typu split. Możliwe jest również, że od 2027 roku będzie obowiązywał zakaz używania czynników o GWP większym bądź równym 750 w nowych urządzeniach o mocy powyżej 12 kW. To ważne zmiany, które będą miały pozytywny wpływ na środowisko naturalne, ale producenci urządzeń grzewczych i chłodniczych będą musieli się do nich dostosować. Rewolucja jest nieunikniona, pozostaje jedynie pytanie jak szybko będziemy musieli przestawić się na czynniki naturalne. 

Artykuł powstał na podstawie materiałów z cyklu Webinarowa Środa