Modernizacja budynku pod pompę ciepła – dlaczego kolejność jest ważna?

Decydując się na modernizację budynku pod instalację pompy ciepła, w pierwszej kolejności należy zebrać pewne podstawowe informacje na temat tego budynku. Jest to przede wszystkim przeprowadzenie dosyć szczegółowego audytu energetycznego budynku pod kątem kilku najważniejszych elementów. Pierwszym elementem jest oczywiście sprawdzenie stanu rzeczywistego budynku, jego konstrukcji, a także weryfikacja stanu izolacji termicznej budynku. Przede wszystkim należy sprawdzić, czy budynek w ogóle posiada izolację termiczną. Bezwzględnie należy pamiętać, że decydując się na modernizację systemu grzewczego w budynku w oparciu o instalację z pompą ciepła, w pierwszej kolejności należy zadbać o to, by parametry energetyczne budynku zostały poprawione. 

Przy doborze pompy ciepła do istniejącego budynku, wiele błędów jest popełnianych już na początku. Inwestorzy często wymieniają źródło ciepła na pompę ciepła, a na przykład dopiero po roku, dwóch, czy trzech izolują taki budynek lub poprawiają istniejącą izolację termiczną. Jest to niestety ślepa uliczka. Taki początek powoduje niestety kolejne problemy, a lawina błędów zaczyna się dosyć mocno rozpędzać - komentuje Adam Minikowski, NIBE Biawar.

Proces modernizacji budynku należy więc rozpocząć przede wszystkim od znalezienia “słabych punktów” budynku, by móc je wyeliminować. Straty ciepła przez przegrody zewnętrzne można zlikwidować ocieplając budynek i wymieniając stolarkę okienną i drzwiową, a tym samym poprawić efektywność energetyczną budynku. Dlaczego modernizację budynku trzeba przeprowadzić w tej kolejności? Przede wszystkim dlatego, że dobór pompy ciepła pod budynek nieizolowany często wiąże się z jej przewymiarowaniem. Taka pompa ma dosyć dużą moc i potem po zaizolowaniu budynku, czyli poprawieniu jego parametrów energetycznych okazuje się, że moc pompy ciepła jest zdecydowanie za duża do jego parametrów. W takim wypadku należałoby tę pompę ciepła zmniejszyć lub wymienić jednostkę na najmniejszą. Dlaczego zbyt duża moc pompy ciepła nie jest dobrym pomysłem?

Przede wszystkim ze względu na tryby pracy, którymi posługuje się pompa ciepła.  Najczęściej zbyt duża moc pompy ciepła kończy się tak zwanym taktowaniem, czyli zbyt dużą liczbą startów w stosunku do czasu pracy urządzenia. To z kolei powoduje szybsze zużycie elementów pompy ciepła i pracę na częściowym, czy też niskim obciążeniu, co odbija się na współczynniku efektywności COP generując wyższe koszty eksploatacji. - komentuje Adam Minikowski, NIBE Biawar

Instalacja grzewcza

Po przeprowadzeniu audytu budynku, ocenie stanu technicznego i izolacji termicznych należy przejść do kolejnego etapu, czyli oceny instalacji grzewczej. Należy sprawdzić jaką instalacją grzewczą do tej pory był ogrzewany budynek i przy jakich parametrach pracy. W budynkach modernizowanych spotkamy zazwyczaj stare instalacje grzejnikowe. Taką instalację należałoby sprawdzić pod kątem temperatury zasilania, a także jej stanu technicznego, czyli stanu grzejników i stanu innych elementów grzewczych. Instalację należy również wyczyścić, szczególnie, że może być zanieczyszczona np. przez zamulenia różnego rodzaju odpadami. 

Warto pamiętać również o analizie dotychczasowego źródła ciepła. Daje ona dosyć cenne informacje, ponieważ projektant na podstawie informacji o zużyciu paliwa jest w stanie ocenić budynek i porównać go z analizą wykazaną przez certyfikat czy też audyt energetyczny, czy te wartości są ze sobą zbieżne - komentuje ekspert.

Po zebraniu tych wszystkich informacji można wyznaczyć rzeczywisty bilans strat ciepła i bardzo ważny parametr, czyli zapotrzebowanie na moc grzewczą. Na jej podstawie dobiera się moc pompy ciepła uwzględniając tak zwany punkt bialencji. Dodatkowo uwzględnia się oczywiście zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową. W tym kontekście również warto zebrać informacje od inwestora nie tylko po to, by wskazać liczbę mieszkańców, ale również po to, żeby rozpoznać punkty odbioru ciepłej wody użytkowej. Dlaczego jest to ważne?

Inne ilości cwu zużywa prysznic, inne wanna, a jeszcze inne funkcje hydromasażu, itp. Ilość zużywanej ciepłej wody użytkowej jest też ważna w kontekście doboru kolejnych elementów instalacji pompy ciepła - komentuje Adam Minikowski.

Po weryfikacji stanu istniejącego budynku, projektant może zasugerować propozycje na przeprowadzenie modernizacji. Doświadczony projektant, czy instalator powinien oczywiście najpierw zacząć od zaizolowania budynku, a potem ewentualnie zaproponować wymianę elementów instalacji, np. grzejników. 

Jeśli będzie taka sugestia ze strony projektanta, czy wykonawcy, że pewne elementy należałoby wymienić, to warto to zrobić, bo źle dobrany element grzejny, na przykład istniejący grzejnik w budynku, któremu przyjdzie pracować na parametrach pompy ciepła, może nie zapewnić odpowiedniej temperatury w danym pomieszczeniu

komentuje ekspert.

Na końcu należy dobrać oczywiście odpowiednią pompę ciepła o odpowiednich parametrach dostosowanych do instalacji grzewczej budynku.

Podsumowanie

Podsumujmy więc, jak krok po kroku powinien wyglądać dobór pompy ciepła do istniejącego budynku. 

• Audyt stanu rzeczywistego budynku ( konstrukcja i izolacje termiczne).
• Ocena instalacji grzewczej i cwu (rodzaj instalacji, wymagana temperatura zasilania)
• Analiza dotychczasowego źródła ciepła – rodzaj kotła, ilość i koszt paliwa itp.
• Wyznaczenie / obliczenie rzeczywistego bilansu strat ciepła ( C.O. i wentylacja).
• Obliczenie zapotrzebowania na CWU.
• Propozycje modernizacji stanu obecnego ( izolacje, wymiana grzejników)

Ostatnim krokiem jest instalacja i poprawne działanie pompy ciepła w modernizowanym budynku.

Materiał powstał na podstawie webinaru z cyklu Webinarowa Środa