Naturalny wodór zrewolucjonizuje Polską energetykę? Jest nowa inicjatywa

Wspólne działania dla wodoru

18 października 2024 roku w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie podpisano porozumienie o współpracy naukowo-technicznej, powołując Polską Inicjatywę na Rzecz Naturalnego Wodoru Geo-Hydrogen. Inicjatywa ta skupia się na badaniach nad naturalnym wodorem oraz typowaniu obszarów, gdzie możliwe jest odkrycie jego złóż w Polsce. Wśród sygnatariuszy znalazły się Akademia Górniczo-Hutnicza, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Państwowy Instytut Geologiczny oraz ORLEN S.A.

Podpisanie porozumienia miało miejsce podczas konferencji „Dzień Naturalnego Wodoru”, zorganizowanej na AGH, która zgromadziła przedstawicieli środowiska naukowego oraz przemysłu. Wydarzenie stało się okazją do omówienia najważniejszych wyzwań związanych z poszukiwaniem oraz eksploatacją zasobów wodorowych. Wśród prelegentów głos zabrali m.in. prof. Jerzy Lis, Rektor AGH, który podkreślił znaczenie wodoru jako innowacyjnego źródła energii dla przyszłości gospodarki oraz przemysłu: „Wodór odgrywa kluczową rolę dla przyszłości przemysłu, gospodarki i energetyki, stanowiąc nie tylko innowacyjne źródło energii, ale także szansę na osiągnięcie zrównoważonego rozwoju. W kontekście dynamicznie zmieniającego się rynku energii, rozwój technologii wodorowych jest niezbędny dla zapewnienia stabilności energetycznej i konkurencyjności gospodarki”.

Gdzie w Polsce znajdziemy wodór?

Wiesław Prugar, członek zarządu ORLEN, zaznaczył, że celem strategii wodorowej Grupy ORLEN jest wzmocnienie pozycji koncernu w całym łańcuchu wartości gospodarki wodorowej: „Celem strategii wodorowej Grupy ORLEN jest wzmocnienie pozycji koncernu w całym łańcuchu wartości gospodarki wodorowej – począwszy od produkcji, przez dystrybucję, po magazynowanie odnawialnego wodoru, aż po jego różnorodne zastosowania przemysłowe. Powołanie Polskiej Inicjatywy na Rzecz Naturalnego Wodoru to wyraz naszego zaangażowania we wszystkie aspekty rozwoju krajowego rynku wodoru”. Prugar podkreślił również, że współpraca z polskimi ośrodkami naukowymi i badawczymi ma na celu rozwój współpracy naukowej i technicznej oraz wdrażanie jej efektów do biznesowej praktyki.

Państwowy Instytut Geologiczny od niemal dwóch lat zajmuje się badaniami dotyczącymi występowania akumulacji wodoru w skorupie ziemskiej, analizując perspektywy odkrycia i zagospodarowania złóż tego surowca w Polsce. Prof. Krzysztof Szamałek, dyrektor PIG-PIB, zaznaczył, że rozwój wiedzy na temat naturalnych systemów wodorowych jest kluczowy nie tylko dla transformacji energetycznej, ale również stanowi fascynujące wyzwanie badawcze: „Poszukiwanie akumulacji wodoru w skorupie ziemskiej, czyli złóż wodoru geologicznego lub naturalnego, to wyzwanie, które Państwowy Instytut Geologiczny – PIB, pełniąc rolę państwowej służby geologicznej, podejmuje już od niemal dwóch lat. Staramy się określić, które horyzonty geologiczne, formacje skalne, są najbardziej perspektywiczne do występowania wodoru naturalnego w Polsce oraz jakie są szanse na odkrycie i ekonomiczne zagospodarowanie złóż tego surowca”.

Jak wynika z informacji przekazanych podczas wydarzenia, złoża wodoru w Polsce mogą się mieścić przede wszystkim w zachodnio-centralnej oraz północno-zachodnie części kraju (woj. lubuskie, wielkopolskie i kujawsko-pomorskie). Inne potencjalne lokalizacje złóż to Kujawy, Mazury, Lubelszczyzna oraz Śląsk.

Czysta energia z białego wodoru

Inicjatywa Geo-Hydrogen przewiduje nie tylko prowadzenie badań nad naturalnym wodorem, ale także rozwój technologii eksploatacji zasobów oraz działania edukacyjne i popularyzacyjne, w tym organizację praktyk dla studentów, konferencji naukowych i publikacji. Dr hab. Magdalena Wdowin z Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN podkreśliła, że biały wodór może wspierać zrównoważony rozwój i walkę z kryzysem klimatycznym, stając się kluczowym źródłem energii przyszłości: „Biały wodór – czyli czysta energia dla zrównoważonej przyszłości – to surowiec, który ma potencjał, by stać się jednym z kluczowych źródeł energii, wspierającym zrównoważony rozwój oraz walkę z kryzysem klimatycznym”.

Inicjatywa ta wpisuje się w politykę współpracy ze środowiskiem naukowym, którą realizują wszyscy sygnatariusze porozumienia. Dzięki wspólnej inicjatywie naukowcy i przedstawiciele przemysłu mogą łączyć swoje siły w celu poszukiwania i wykorzystania zasobów naturalnego wodoru, który może przyczynić się do stabilizacji rynku energetycznego oraz wzmocnienia konkurencyjności polskiej gospodarki. „W obliczu transformacji energetyczno-klimatycznej dywersyfikacja źródeł energii jest nieodzowna, dlatego poszukiwania złóż białego wodoru to inicjatywa konieczna i niezwykle ważna” – dodała dr hab. Magdalena Wdowin.

Jak możemy wykorzystać zasoby wodorowe?

PIG-PIB zaznacza, że jednym z kluczowych elementów inicjatywy będzie określenie, które formacje geologiczne mają największy potencjał do odkrycia zasobów naturalnego wodoru w Polsce. Badania prowadzone przez Instytut mają na celu odpowiedzenie na pytanie, w jakiej części wodór może pokryć krajowe zapotrzebowanie na energię: „Być może już wkrótce będziemy w stanie odpowiedzieć na najważniejsze obecnie pytanie: w jakiej części wodór eksploatowany podobnie jak złoża gazu ziemnego pokryje krajowe zapotrzebowanie na ten surowiec?” – powiedział prof. Krzysztof Szamałek.

Sygnatariuszami porozumienia są Akademia Górniczo-Hutnicza, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk oraz ORLEN SA. Ze strony AGH porozumienie będzie realizować Katedra Surowców Energetycznych z Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska. Wspólne działania edukacyjne i popularyzacyjne, jak organizacja konferencji naukowych, praktyk dla studentów oraz wspólnych publikacji, mają na celu nie tylko rozwój technologii, ale również popularyzację wiedzy o gospodarce wodorowej w Polsce.