Operatorzy w programie Czyste Powietrze – jakie będą ich zadania przy odbiorze inwestycji?

• Operatorzy w programie Czyste Powietrze będą nadzorować prawidłowe wykonanie inwestycji, sprawdzając zgodność prac z audytem energetycznym oraz spełnienie wymagań technicznych i ekologicznych.
• Kontrola obejmie weryfikację źródeł ciepła, eliminację nieefektywnych urządzeń i zgodność z lokalnymi regulacjami, takimi jak uchwały antysmogowe. Kominki mogą pozostać tylko do użytku rekreacyjnego, jeśli spełniają wymogi ekoprojektu.
• Operatorzy sporządzą dokumentację fotograficzną i potwierdzą finalne wykonanie inwestycji, a ostateczny odbiór będzie możliwy po spełnieniu wszystkich wymagań, w tym odłączenia starych, nieefektywnych urządzeń grzewczych.

Operatorzy będą pełnić funkcję kontrolną i doradczą, pomagając beneficjentom w dopełnieniu formalności, a jednocześnie dbając o to, aby środki były wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem. Na chwilę obecną operatorami mogą być jedynie gminy, jednak w przyszłości planowane jest rozszerzenie tej roli na inne instytucje, w tym organizacje pozarządowe. Nowe regulacje mają na celu zapewnienie większej transparentności oraz poprawę jakości realizowanych inwestycji. Dokumenty opublikowane przez NFOŚiGW ujawniają szczegóły dotyczące tego, w jaki sposób operatorzy będą kontrolować zakończone inwestycje i jakie warunki musi spełnić beneficjent, aby otrzymać pełne dofinansowanie.

Co sprawdzą operatorzy Czystego Powietrza?

Zadania operatorów będą szerokie i obejmą różne aspekty inwestycji. Podstawowym obowiązkiem będzie sprawdzenie, czy wszystkie prace przewidziane w audycie energetycznym zostały wykonane w całości oraz czy zastosowane technologie i materiały spełniają wymagania programu. Operatorzy będą także kontrolować dokumentację techniczną, w tym świadectwo charakterystyki energetycznej budynku.

Dodatkowo istotnym elementem wizytacji będzie sprawdzenie, czy inwestycja przyczyniła się do poprawy efektywności energetycznej budynku. W tym celu operator oceni, czy wartość wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania budynku mieści się w wymaganych normach. Precyzyjne kryteria oceny zostaną określone w finalnej wersji regulaminu programu.

Kontrola źródeł ciepła i zgodność z normami ekologicznymi

Jednym z kluczowych elementów kontroli będzie weryfikacja źródeł ciepła. Operator sprawdzi, czy w budynku nie są użytkowane przestarzałe kotły na paliwa stałe o klasie niższej niż 5, jeśli nie objęła ich wymiana. Jeżeli wymiana źródła ciepła była częścią inwestycji, operator upewni się, że w budynku pozostawiono jedynie systemy grzewcze zgodne z wymaganiami programu. Ważnym aspektem będzie także sprawdzenie, czy stosowane rozwiązania spełniają lokalne przepisy, np. uchwały antysmogowe.

Osoby korzystające z dofinansowania nie muszą rezygnować z kominków, o ile służą one wyłącznie do celów rekreacyjnych i spełniają wymagania ekoprojektu. Operatorzy sprawdzą, czy spełniono ten warunek. Dodatkowo w protokole wizytacji uwzględniono konieczność usunięcia z posesji wszystkich nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe oraz aktualizację deklaracji w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.

Dokumentacja fotograficzna i końcowy odbiór inwestycji

Ostatnim elementem kontroli będzie sporządzenie dokumentacji fotograficznej, która ma potwierdzić zgodność realizacji inwestycji z jej zakresem rzeczowym. Operatorzy będą zobowiązani do wykonania zdjęć wszystkich istotnych elementów modernizacji oraz udokumentowania montażu nowych urządzeń grzewczych poprzez zdjęcia ich numerów seryjnych lub innych potwierdzeń montażu. Dokumentacja będzie gromadzona w formie elektronicznej i w razie potrzeby udostępniana wojewódzkim funduszom ochrony środowiska.

W przypadku pozostawienia w budynku pieców kaflowych lub kominków, konieczne będzie trwałe odłączenie ich od przewodu kominowego i potwierdzenie tego faktu protokołem kominiarskim. Dopiero po spełnieniu wszystkich warunków operator podpisze protokół końcowy, a jego kopia trafi do beneficjenta.

Dzięki nowemu systemowi operatorów program Czyste Powietrze ma stać się bardziej efektywny i przejrzysty, a kontrola końcowa pozwoli na wyeliminowanie potencjalnych nadużyć. Więcej szczegółów na temat warunków końcowej kontroli operatorów w programie Czyste Powietrze znajdziecie w artykule na Termomodernizacja.pl.

Źródło: NFOŚiGW