Polskie domy to wampiry energetyczne. Program Czyste Powietrze Plus nie spełnia oczekiwań?

Od 15 lipca 2022 r. wchodzą zmiany w programie Czyste Powietrze. Zmiany te mają być odpowiedzią na trwający kryzys energetyczny. Jednakże Polski Alarm Smogowy (PAS) dostrzega konieczność znacznie głębszych reform programu. Inicjatywa zauważa, że zmiany w programie Czyste Powietrze są tylko zabiegiem marketingowym, a nie realnymi zmianami. O co postuluje organizacja?

Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia
Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia

Redakcja GLOBEnergia

Podziel się

Koszty ocieplenia dwukrotnie wyższe niż w 2018 r.

Obecnie mamy do czynienia z inflacją, która osiągnęła poziom najwyższy od 25 lat. PAS zaznacza, że przy takim poziomie inflacji koszty ocieplenia domu wzrosły ponad dwukrotnie w porównaniu z 2018 r. (wtedy uruchomiono program Czyste Powietrze). Zmiany w Czystym Powietrzu, wprowadzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ), które zaczną obowiązywać od 15 lipca 2022 r. Mimo tak wyraźnych wzrostów kosztów wymiany źródła ciepła i kosztów ocieplenia domów MKiŚ proponuje jedynie pozorne zmiany, które zdaniem PAS nie rozwiązują problemów większości beneficjentów Czystego Powietrza. W związku z niewystarczającymi i nieadekwatnymi zmianami w programie Czyste Powietrze, Polski Alarm Smogowy (PAS) kieruje apel do premiera Mateusza Morawieckiego.

Czyste Powietrze - szansa na ochronę przed skutkami kryzysu

Program Czyste Powietrze to szansa dla Polaków na zmniejszenie zużycia paliw (węgla, gazu, biomasy). Co za tym idzie jest to również szansa na skuteczną ochronę gospodarstw domowych przed skutkami trwającego kryzysu energetycznego. Od długiego czasu eksperci zajmujący się programem Czyste Powietrze oraz Polski Alarm Smogowy wskazują na konieczność pilnych zmian w tym programie. Celem tych zmian powinno być zachęcenie potencjalnych beneficjentów programu do większego inwestowania w ocieplenie domów.

Zmniejszenie zużycia węgla

Według szacunków PAS, program Czyste Powietrze może doprowadzić do zmniejszenia zużycia węgla w gospodarstwach domowych nawet o połowę. PAS zauważa, że gdyby kilka lat temu rząd zaczął na poważnie traktować efektywność energetyczną, to dziś zużycie węgla w gospodarstwach domowych nie wynosiłoby 9-11 mln ton rocznie, lecz mniej niż 5 mln. 

"Nie musielibyśmy teraz desperacko szukać po świecie brakujących kilku milionów ton węgla" - dodaje Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.

Polskie domy to wampiry energetyczne

Jak wskazują badania Instytutu Ekonomii Środowiska, polskie domy są w fatalnym stanie energetycznym. Ponad 30 proc. z nich nie posiada żadnego ocieplenia ścian zewnętrznych. 

“Polskie domy to wampiry energetyczne. Ciepło zamiast ogrzewać domowników ucieka przez nieszczelne ściany i okna. Dlatego oczekujemy od rządu podjęcia pilnych działań, które pozwolą uwolnić gigantyczny potencjał jaki tkwi w efektywności energetycznej, a tym samym chronić budżety gospodarstw domowych przed wzrostem cen - komentuje Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego.

Zmiany w Czystym Powietrzu

Zdaniem Alarmu Smogowego, reforma programu Czyste Powietrze, która wchodzi w życie 15 lipca 2022 r. wprowadza jedynie kosmetyczne zmiany w programie i nie zwiększa w wystarczający sposób wsparcia do ocieplenia domów. Główną zmianą jest zwiększenie maksymalnej dotacji o 10 tys. złotych dla gospodarstw domowych o najniższych dochodach.

PAS zaznacza, że zmiana ta nie dotyczy zatem aż 70 proc. beneficjentów programu.

“Ceny w Czystym Powietrzu (tzw. koszty kwalifikowane) nie były aktualizowane od początku funkcjonowania programu tj. od 2018 r. Oznacza to, że obecnie za dotację z Czystego Powietrza zrobimy nawet dwa razy mniej (np. ocieplimy dwukrotnie mniejszą powierzchnię ścian zewnętrznych) niż w 2018 r.” - czytamy w komunikacie PAS.

Zaproponowane zmiany nie przyczynią się do uwolnienia niewykorzystanego potencjału efektywności energetycznej. Nie pomogą też realnie gospodarstwom domowym w znaczącym obniżeniu rachunków za ogrzewanie.

PAS wylicza konieczne zmiany

Polski Alarm Smogowy przygotował listę koniecznych zmian w programie Czyste Powietrze. Organizacja dokonała również oceny tego co zostało zaproponowane w ramach programu Czyste Powietrze Plus.

“Mam wrażenie, że Czyste Powietrze Plus to bardziej zabieg marketingowy, niż realna pomoc dla gospodarstw domowych.” - komentuje Andrzej Guła.

Lider PAS dodaje, że problemy, które zostały zidentyfikowane przez ekspertów wiele miesięcy temu wciąż pozostają lekceważone przez Ministerstwo Klimatu. Spośród problemów do rozwiązania, ekspert wymienia m.in. spadek realnej wartości dotacji na skutek szalejącej inflacji czy zubożenie społeczeństwa. 

Zalecenia PAS

Wśród reform proponowanych przez PAS znajdziemy:

  • urealnienie cen urządzeń grzewczych i materiałów ociepleniowych (a więc podniesienie realnych dotacji do tych produktów)
  • zwiększenie dotacji do działań zmniejszających zużycie energii cieplnej domów
  • uproszczenie procedur rozliczeniowych, które obecnie trwają nawet miesiącami. 

PAS wystosował również apel do premiera o pilne reformy w programie Czyste Powietrze. W liście do premiera Morawieckiego, Polski Alarm Smogowy ponowił też apel o powołanie pełnomocnika ds. efektywności energetycznej i czystego powietrza.

Źródło: PAS.

Zobacz również