Pompy ciepła w ciepłownictwie – jakie wyzwania mamy przed sobą?

Pompy ciepła kojarzymy zwykle z ogrzewaniem domów jednorodzinnych. A jaką rolę mogą odegrać w ciepłownictwie? Takim perspektywom przygląda się Polski Komitet Energii Elektrycznej (PKEE).

Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia
Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia

Redakcja GLOBEnergia

Podziel się

Ciepłownictwo odgrywa w naszym kraju bardzo znaczącą rolę. Według danych Urzędu Regulacji Energetyki, w 2021 roku z ciepła sieciowego korzystało ponad 6 milionów gospodarstw domowych. Jeśli polskie ciepłownictwo będzie mniej emisyjne, uda się ograniczyć zależność Polski od paliw kopalnych. Członkowie Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej analizują wykorzystanie wielkoskalowych pomp ciepła, jak również zero i niskoemisyjnych elektrociepłowni. Niestety takie wykorzystanie pomp ciepła niesie ze sobą wiele wyzwań, które są mniej odczuwalne przy wykorzystywaniu tych urządzeń w mniejszej skali. Chodzi przede wszystkim o nakłady inwestycyjne. Choć w przypadku domów koszty inwestycyjne na pompy ciepła są stosunkowo wysokie, to rekompensują je korzyści eksploatacyjne oraz dostępne dofinansowania. Przy zastosowaniu wielkoskalowych pomp ciepła nie jest to takie proste. PKEE zwraca uwagę, że konieczność poniesienia wysokich nakładów inwestycyjnych pozostaje głównym problemem w perspektywie krótkoterminowej dla wykorzystania pomp ciepła w ciepłownictwie. Wynika to z ograniczonej możliwości przenoszenia kosztów na taryfy dla ciepła. Gdyby takie rozwiązanie zostało wdrożone, odbiorcy ciepła sieciowego musieliby płacić wyższe rachunki za ogrzewanie, by zrekompensować wysokie koszty inwestycyjne. PKEE podkreśla, że do wdrożenia pomp ciepła w ciepłownictwie są więc potrzebne mechanizmy wsparcia. 

Konieczne jest wdrożenie nowych mechanizmów wsparcia inwestycyjnego, aby zapewnić wystarczające finansowanie w celu ułatwienia przejścia z wysokoemisyjnego wytwarzania ciepła na wytwarzanie zero i niskoemisyjne. Projekty wielkoskalowych pomp ciepła oraz instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii (OZE) i gazy odnawialne (biogaz, wodór) to technologie, które powinny być brane pod uwagę przy tego typu wsparciu finansowym

czytamy w komunikacie PKEE.

Propozycją Komitetu jest również rozważenie wprowadzenia zmian zmierzających do złagodzenia wymogów dotyczących opłat za usługi wodne dla pomp ciepła na ciekach wodnych wykorzystujących energię otoczenia.

Pompy ciepła w ciepłownictwie

PKEE zwraca uwagę na specyfikę polskiego sektora ciepłowniczego. Wysokotemperaturowe ciepło pochodzi z dużych, scentralizowanych źródeł. Niska efektywność budynków w Polsce i ich niewystarczająca izolacja termiczna sprawiają, że zużycie energii do ogrzewania budynków jest wysokie. Aby pompy ciepła mogły znaleźć większe zastosowanie w ciepłownictwie, kluczowa jest poprawa efektywności energetycznej budynków, aby dostarczane ciepło mogło być niskotemperaturowe. 

Stąd też wziął się pomysł węzłów hybrydowych, które łączą sieć ciepłowniczą z pompą ciepła. Dzięki takiemu rozwiązaniu, sieć ciepłownicza może stanowić dolne źródło ciepła dla pompy.

czytamy w komunikacie PKEE.

Warto podkreślić, że w Polsce funkcjonują programy dotacyjne, które mogą ułatwić odbiorcom zwiększenie efektywności energetycznej swoich budynków. Jest to oczywiście program Czyste Powietrze oraz ulga termomodernizacyjna. Dzięki nim można obniżyć koszty inwestycyjne związane z ociepleniem budynku czy wymianą okien itp., a także z zakupem indywidualnej pompy ciepła.

Akcja - elektryfikacja

Zdaniem Komitetu rozwój nowego typu elektrociepłowni byłby ułatwiony dzięki większemu wykorzystaniu energii elektrycznej do wytwarzania ciepła. Byłaby to szansa, aby spełnić nową definicję wydajnego systemu grzewczego i podnieść potencjał stymulowania transformacji sektora, podczas gdy odnawialne źródła energii będą w coraz większym stopniu zintegrowane z siecią energetyczną. Wdrożenie pomp ciepła na większą skalę w Polsce musi wiązać się z budową nowych, zero i niskoemisyjnych jednostek wytwarzania energii elektrycznej, takich jak OZE i elektrownie jądrowe. Wymaga też inwestycji w sieci przesyłowe i dystrybucyjne, które już teraz są niedoinwestowane w całej Unii Europejskiej. To problem, który należy rozwiązać. 

Źródło: PKEE

Zobacz również