Przygotuj dom na pompę ciepła!

Jak sprawdzić, czy nasz dom jest gotowy na efektywne wykorzystanie pompy ciepła? Jeśli budynek jest dobrze przygotowany, pompa ciepła jest idealnym rozwiązaniem!

Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia

Redakcja GLOBEnergia

Podziel się

Pompy ciepła stanowią jedną z najbardziej nowoczesnych metod ogrzewania domów, wyróżniając się połączeniem kilku kluczowych cech: dużym wykorzystaniem energii odnawialnej, minimalnym wpływem na środowisko oraz zapewnieniem wysokiej efektywności grzewczej i wygodnej obsługi przy stosunkowo niskich kosztach eksploatacji. Z tych powodów technologia ta dynamicznie zastępuje inne systemy ogrzewania, zarówno w nowo budowanych, jak i starszych budynkach. Ważne jest jednak, aby dom był odpowiednio przygotowany do instalacji pompy ciepła, ponieważ to zwiększa korzyści, jakie można z niej uzyskać.

Jak sprawdzić, czy pompa ciepła pasuje do naszego domu?

Nowe budynki są zazwyczaj znacznie lepiej przystosowane do współpracy z pompą ciepła niż starsze. Cechują się dużo lepszą izolacją termiczną oraz niższym zapotrzebowaniem na energię cieplną dzięki aktualnym wymaganiom (warunki techniczne WT 2021), a także często wyposażone są w systemy grzewcze o niskiej temperaturze zasilania. Te czynniki umożliwiają pompie ciepła pracę z najwyższą efektywnością. Jednakże nawet w starszych budynkach, które nie przeszły jeszcze termomodernizacji, można osiągnąć dobre wyniki, takie jak odpowiedni komfort cieplny, obniżenie kosztów ogrzewania i wysoka wygoda użytkowania. Potwierdzają to wyniki badań monitoringowych przeprowadzonych w tego typu obiektach. W przypadku starszych domów, przed instalacją pompy ciepła, warto przeanalizować kilka kluczowych aspektów, aby jak najlepiej zoptymalizować tę inwestycję. Na co konkretnie warto zwrócić uwagę?

Kolejne kroki

Przede wszystkim należy oszacować zapotrzebowanie na ciepło w domu – zarówno to potrzebne do odpowiedniego ogrzewania pomieszczeń, jak i do dostarczenia wymaganej ilości ciepłej wody użytkowej dla wszystkich mieszkańców. Dokładna analiza zapotrzebowania na ciepło jest kluczowym krokiem w planowaniu inwestycji i powinna być przeprowadzona profesjonalnie. Jest to istotne dla prawidłowego doboru pompy ciepła, jej efektywności oraz przyszłych kosztów eksploatacji.

Należy pamiętać, że pompy ciepła nie nadają się do budynków, które są „wampirami energetycznymi” i zużywają kilka do kilkunastu razy więcej energii na ogrzewanie niż dobrze izolowane domy. W takich przypadkach konieczne jest najpierw ograniczenie strat ciepła, co zazwyczaj wiąże się z kompleksową termomodernizacją – izolacją ścian, stropu, dachu oraz wymianą nieszczelnych okien. W przeciwnym razie, żadne nowoczesne urządzenie grzewcze, w tym pompa ciepła lub kocioł, nie będzie efektywne, a koszty użytkowania będą bardzo wysokie.

Następnym istotnym aspektem jest sprawdzenie, czy nasza istniejąca instalacja grzewcza nadaje się do efektywnej współpracy z pompą ciepła. Choć w pewnym stopniu możemy ocenić to samodzielnie, ostatecznie zaleca się skonsultowanie tego z doświadczonym fachowcem, czyli instalatorem specjalizującym się w montażu pomp ciepła.

Pomoc specjalisty będzie również niezbędna podczas oceny całkowitego zapotrzebowania na moc elektryczną w budynku po zainstalowaniu pompy ciepła i porównaniu jej z istniejącą mocą przyłączeniową. Być może będzie konieczne złożenie wniosku o zwiększenie mocy przyłączeniowej, szczególnie jeśli rozważamy instalację pompy ciepła typu powietrze-woda z grzałką elektryczną. Jednak istnieją alternatywne rozwiązania, o których powinien doradzić specjalista, takie jak nowoczesny system zarządzania energią w budynku lub instalacja paneli fotowoltaicznych.

Przed zainstalowaniem pompy ciepła istotnym aspektem do rozważenia jest możliwość wykorzystania naturalnych zasobów energii w otoczeniu budynku. Innymi słowy, ważne jest odpowiednie określenie, skąd pompa ciepła będzie czerpać ciepło, czyli dokonanie właściwego wyboru dolnego źródła ciepła

Audyt energetyczny budynku – dlaczego warto go zrobić?

Przy planowaniu instalacji pompy ciepła w starszym domu zaleca się przeprowadzenie audytu energetycznego budynku. Taki audyt jest kluczowy dla optymalizacji inwestycji, ponieważ pozwala dokładnie określić aktualne zapotrzebowanie domu na ciepło do ogrzewania. Dzięki temu możemy właściwie dopasować pompę ciepła do potrzeb energetycznych budynku. Nawet jeśli posiadamy dokumentację projektową domu, jej dane mogą być niewystarczające, ponieważ w trakcie budowy lub użytkowania budynku mogły zajść zmiany, które istotnie wpłynęły na zapotrzebowanie energetyczne. Mogą to być np. montaż nowych okien, remont poddasza, wymiana dachu lub grzejników.

Audyt energetyczny pozwala także określić, czy budynek wymaga termomodernizacji i jeśli tak, to w jakim stopniu. Dodatkowo pozwala zidentyfikować konkretne działania, które przyniosą najlepsze rezultaty w zakresie poprawy efektywności energetycznej budynku. Ocenia również, o ile można zmniejszyć zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania oraz sugeruje najlepszy wybór pompy ciepła. Ponadto, audyt pozwala oszacować potencjalne oszczędności finansowe, jakie można osiągnąć poprzez przeprowadzenie inwestycji w poprawę efektywności energetycznej.

Jak można zauważyć, audyt energetyczny ma wielką wartość, szczególnie w kontekście krajowego programu „Czyste Powietrze”, który oferuje dodatkowe środki finansowe na pokrycie kosztów audytu dla tych, którzy przeprowadzą kompleksową termomodernizację swojego budynku na podstawie jego wyników. Co więcej, jeśli termomodernizacja zostanie połączona z instalacją pompy ciepła, program ten oferuje jeszcze większe dofinansowanie i najwyższe kwoty dotacji.

Oczywiście, termomodernizacja budynku nie jest konieczna do zapewnienia komfortu cieplnego w przypadku korzystania z pompy ciepła. Nawet w domach o większym zapotrzebowaniu na ciepło do ogrzewania pomieszczeń można dobrać pompę ciepła o odpowiedniej mocy, która dostarczy wymaganą ilość ciepła. Niemniej jednak termomodernizacja jest rozsądnym działaniem, ponieważ umożliwia dobór pompy ciepła o mniejszej mocy (co zazwyczaj jest tańsze), oraz zmniejszenie zużycia energii przez urządzenie, co skutkuje obniżeniem kosztów ogrzewania.

Oszczędności i inne korzyści

Obecnie instalacja pompy ciepła często przynosi oszczędności na rachunkach za ogrzewanie i ciepłą wodę użytkową, nawet pomimo względnie wysokich cen energii elektrycznej. Warto jednak zauważyć, że korzyści finansowe z inwestycji w tę technologię będą rosły w przyszłości. Jest to spowodowane kilkoma czynnikami, w tym rosnącymi kosztami paliw kopalnych oraz spadkami cen energii elektrycznej, dzięki coraz większemu udziałowi OZE w miksie energetycznym kraju. Dlatego też perspektywa finansowa związana z pompami ciepła staje się coraz bardziej atrakcyjna w miarę upływu czasu.

Obecnie elektryfikacja systemów grzewczych poprzez powszechne stosowanie pomp ciepła staje się globalnym megatrendem, nie tylko w Europie. Domy wyposażone w te nowoczesne i wydajne urządzenia grzewcze zyskują na wartości rynkowej, a przyszłość wydaje się przynosić coraz więcej korzyści dla właścicieli takich nieruchomości. Prognozy wskazują, że wkrótce mogą oni oczekiwać preferencyjnych warunków kredytowania czy ubezpieczenia, dzięki zastosowaniu zielonej technologii, jaką stanowią pompy ciepła. W związku z tym decyzja o zainstalowaniu pompy ciepła wydaje się krokiem zgodnym z obecnymi trendami i korzystnym z punktu widzenia przyszłych możliwości finansowych.

Należy również pamiętać o własnym wkładzie w poprawę jakości powietrza i zdrowotnych korzyściach, co może przynieść oszczędności na kosztach związanych z opieką zdrowotną. Jest to szczególnie istotne w kontekście Polski, która boryka się z jednym z najwyższych poziomów zanieczyszczenia powietrza w Europie. Dlatego też podejmowanie działań mających na celu ograniczenie emisji szkodliwych substancji może przyczynić się do poprawy jakości życia i zdrowia nie tylko dla jednostki, ale również dla społeczeństwa jako całości.

Istotnym atutem pomp ciepła jest możliwość ich integracji z systemami fotowoltaicznymi. Poprzez tę kombinację można nawet znacząco obniżyć koszty ogrzewania, jednocześnie zwiększając opłacalność inwestycji w panele słoneczne. Dodatkowe korzyści mogą pojawić się, gdy pompa ciepła jest wykorzystywana również do chłodzenia budynku w okresie letnim (niektóre modele posiadają tę funkcję) oraz po późniejszym dodaniu systemu magazynującego energię. Warto zauważyć, że w przyszłości funkcję takiego magazynu mogą pełnić powszechnie samochody elektryczne.

Więcej szczegółowych informacji dotyczących omawianych zagadnień można znaleźć w nowym poradniku PORT PC „Czy Twój dom jest gotowy na pompę ciepła”, wydanym jako trzecia część cyklu poradników dla inwestorów „Pompuj ciepło z głową”. Wszystkie  są do pobrania ze strony: https://www.pompujcieplozglowa.pl/poradniki.html.

Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia

Redakcja GLOBEnergia