W 2022 roku liczba sprzedanych pomp ciepła typu powietrze-woda w Polsce zwiększyła się o 137% w porównaniu do 2021 roku i wyniosła 188,2 tys. sztuk. Oznacza to ponad 100-krotny wzrost rynku pomp ciepła typu powietrze/woda w ciągu ostatnich 10 lat w Polsce. Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) wskazuje, że przyspieszenie to wynika z kryzysu energetycznego, który nadszarpnął zaufanie do paliw kopalnych. Odpowiedzią na zawód, którego doświadczyli użytkownicy tradycyjnych źródeł ciepła są pompy ciepła. Odchodzenie od węgla rozpoczęło się wcześniej z uwagi na kwestie środowiskowe, ale gaz ziemny wypadł z łask z uwagi na wielkość wpływów Rosji w zakresie dostaw błękitnego paliwa.

Trend ten podtrzymują także kampanie społeczne i programy dotacyjne. W samym grudniu 2022 roku udział wniosków o wymianę źródeł ciepła z pompami ciepła w programie Czyste Powietrze osiągnął 63%. 

Gwałtowny rozwój rynku pomp ciepła

W ubiegłym roku w stosunku do 2021 roku, sprzedaż pomp ciepła w Polsce wzrosła ogólnie o 120%. W zakresie urządzeń przeznaczonych do centralnego ogrzewania wodnego wzrost sięgnął 130%. Jeszcze bardziej (137%) wzrosła liczba sprzedanych pomp ciepła typu powietrze/woda. Piąty rok z rzędu polski rynek pomp ciepła typu powietrze/woda odznaczał się dynamiką sprzedaży wynoszącą około 100% rok do roku. Warto nadmienić, że w ostatnich dwóch latach była to największa dynamika sprzedaży pomp ciepła w Europie. 

Znacząco zwiększyła się też sprzedaż gruntowych pomp ciepła – o 28% dla urządzeń typu solanka/woda. Pompy ciepła typu powietrze/woda przeznaczone tylko do przygotowania ciepłej wody użytkowej zanotowały wzrost sprzedaży o około 2%. Jest to schyłek popularności tych urządzeń, ponieważ coraz więcej osób przekonuje się do pomp ciepła jako głównego źródła ciepła.

W 2022 roku sprzedano łącznie 203,3 tys. sztuk, a w ujęciu liczbowym dane przedstawiają się następująco: 

• 188.2 tys. szt. w zakresie urządzeń typu powietrze/woda,
• 7,2 tys. szt. gruntowych pomp ciepła,
• 7,9 tys. sztuk pomp ciepła do ciepłej wody użytkowej. 

Oznacza to, że udział pomp ciepła w ogólnej liczbie sprzedanych urządzeń grzewczych w 2022 roku na polskim rynku (uwzględniając jej 10% spadek w stosunku do 2021 roku) może wynieść blisko 30%, a uwzględniając sprzedane klimatyzatory z funkcją grzania było to już niemal co drugie sprzedane urządzenie grzewcze. 

Co spowodowało tak duże zainteresowanie pompami ciepła?

Głównymi czynnikami wpływającymi na tak istotne wzrosty sprzedaży pomp ciepła typu powietrze/woda w Polsce jest ich atrakcyjność użytkowa. Wśród zalet można wyróżnić: 

• wysoki komfort obsługi,
• możliwość chłodzenia pomieszczeń, 
• niższe koszty ogrzewania w porównaniu do innych źródeł ciepła,
• coraz wyższe zaufanie do technologii, 
• większa świadomość zarówno środowiskowa, jak i techniczna.

Na popyt wpływa zainteresowanie konsumentów bezemisyjnymi systemami grzewczymi, które wykorzystują odnawialne źródła energii. W przypadku powietrznych pomp ciepła chodzi o energię dostarczoną przez słońce i zmagazynowaną w powietrzu. Na takie rozwiązania bowiem można pozyskać rządowe wsparcie finansowe, np. w ramach programu Czyste Powietrze lub Moje Ciepło.

Szczególnie istotny pod kątem zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polaków jest fakt, że prawie cała energia w formie ciepła przekazywana przez pompę ciepła jest pobierana z krajowych zasobów energii. Pompy ciepła korzystają w 70-80% z energii ze źródeł odnawialnych pobieranej z gruntu, wody lub powietrza w formie ciepła. Pozostała, potrzebna część energii to energia elektryczna niezbędna do pracy pompy ciepła. 

Wysokie ceny opału i dotacje spopularyzowały pompy ciepła

W 2022 roku do wyraźnego wzrostu zainteresowania pompami ciepła niewątpliwie przyczyniły się znaczne podwyżki cen nośników energii i paliw, które sięgnęły poziomu nawet ponad 100% (rok do roku). Nie bez znaczenia są także poczynione zmiany w programach dotacyjnych, które ukierunkowały się na premiowanie efektywnych energetycznie rozwiązań. Jak zaznacza PORT PC szczególne znaczenie ma program Czyste Powietrze.

Zaobserwowaliśmy znaczący wzrost udziału wniosków o dofinansowanie do pomp ciepła w tym programie, szczególnie w czasie, gdy w ramach pakietu REPowerEU z 18 maja 2022 roku będącego odpowiedzią energetyczną na napaść Rosji na Ukrainę, Komisja Europejska zapowiedziała m.in. plany szybkiego odejścia od stosowania paliw kopalnych w budynkach

informuje PORT PC

Co dalej? Prognozy na 2023 rok

PORT PC prognozuje, że w 2023 roku należy spodziewać się kolejnych wzrostów sprzedaży pomp ciepła typu powietrze/woda w Polsce. W wariancie optymistycznym może on wynosić około 40-50% (rok do roku), a w przypadku gruntowych pomp ciepła o około 30-40%. Jakie są zalecenia, aby rynek pomp ciepła mógł się rozwijać w optymalny sposób.

Eksperci z PORT PC wskazują, że potrzebne jest wprowadzenie nowego programu wymiany istniejących kotłów na paliwa kopalne oraz pilne podpisanie porozumienia z branżą polskich producentów pomp ciepła. Barierą dla dalszej popularyzacji technologii może natomiast okazać się deficyt wykwalifikowanej kadry instalatorskiej. Europa potrzebuje pół miliona wykwalifikowanych instalatorów pomp ciepła. Inną barierą może być również kwestia jakości pomp ciepła i instalacji. 

Może to stanowić wąskie gardło dla dalszego poprawnego rozwoju rynku i niezbędne jest zatem podjęcie w tym zakresie intensywnych działań

komentuje PORT PC

Nie ulega jednak wątpliwości, że niezależnie od poszczególnych czynników, pompy ciepła będą zwiększać swoje znaczenie w ogrzewnictwie. Jest wola wśród kupujących, rządzący starają się wspierać tę technologię, nieustannie zwiększa się liczba instalatorów i coraz więcej pomp ciepła jest dostępnych na rynku, a w Polsce powstaną duże zakłady produkcyjne. Te wszystkie składowe napawają optymizmem, że nasz kraj czeka przyszłość bez smogu, oparta o odnawialne źródła energii. 

Opracowano na podstawie informacji PORT PC