Rozwój geotermii w Europie – gdzie jesteśmy teraz?

Miliony odbiorców już teraz

Można stwierdzić, że projekty geotermalne rozwijają się już w całej Europie. Zgodnie z danymi opublikowanymi w Geothermal Market 2023 Report instalacje geotermalne dostarczają energię elektryczną do 11 mln odbiorców oraz ciepło i chłód do około 20 mln osób i 400 miast i fabryk. 

Tylko w ubiegłym roku do użytku oddano 8 nowych projektów ciepłowniczych i chłodniczych: 1 w Niemczech, 3 w Finlandii, 1 w Holandii, 2 w Rumunii i 1 na Słowacji. Jednak w 2023 r. do użytku oddano mniej elektrowni niż w poprzednich latach, zwłaszcza w porównaniu z 2022 i 2021 r. – zainaugurowano 14 nowych instalacji.

Z czego wynika gorszy wynik? Do spowolnienia rozwoju geotermii w 2023 r. przyczyniły się 3 główne powody: 

1) Opóźnienie w wydawaniu zezwoleń, zakłócenia w łańcuchu dostaw lub wydłużenie etapu wierceń i rozruchu projektów.

2) Większa konkurencja ze strony paliw kopalnych.

3) Dłuższy czas realizacji projektu w przypadku projektów na terenach zielonych i zmiana podejścia do portfolio projektów.

W 2023 r. w całej Europie działały 143 elektrownie geotermalne, które wygenerowały około 20 TWh rocznie (7 TWh w UE). Około 50 elektrowni geotermalnych jest w trakcie rozwoju na różnych etapach: badań, wiercenia lub podłączania do sieci. W 2023 r. rozpoczęto rozwój 8 nowych projektów geotermalnych. 

Jak to wygląda w poszczególnych krajach?

Odnowione zainteresowanie obciążeniem podstawowym i lokalnym zasilaniem energią elektryczną sprawia, że ​​energia geotermalna jest bardziej potrzebna niż kiedykolwiek. Udowodniono już, że energia geotermalna zapewnia stabilne i bezpieczne źródło zasilania, jednocześnie zaspokajając zapotrzebowanie na obciążenie podstawowe i będąc w stanie zaspokoić 10% zapotrzebowania na energię elektryczną w UE. Jak zatem kształtuje się generacja z geotermii? 

Większość krajów europejskich wykorzystuje geotermię do produkcji ciepła. Jest to głównie uwarunkowane temperaturą dostępnych zasobów. W Polsce w instalacjach geotermalnych zainstalowane jest 1198 MW mocy cieplnej. Do dużo mniej niż w Szwecji – gdzie w 2023 r. zainstalowane było aż 7943 MW mocy cieplnej. Energia elektryczna z zasobów geotermalnych generowana jest w 8 europejskich krajach. Liderem pozostaje Turcja, gdzie moc zainstalowana wynosi 1691 MWe.

Gdzie zmierza europejska geotermia?

Branża obserwuje przesunięcie w stronę większych instalacji typu binarnego oraz mniejszych elektrociepłowni. W zeszłym roku odnotowano też stabilny wzrost w sektorze systemów geotermalnego ogrzewania i chłodzenia (DHC). Wiele projektów w tym zakresie pozostaje wciąż w fazie przygotowania. 

Do końca 2023 r. w Europie działało 401 geotermalnych systemów DHC, z czego 298 instalacji w państwach członkowskich UE. Całkowita zainstalowana pojemność po stronie ciepła i chłodzenia w Europie osiągnęła 6 GWth w 29 krajach. Przy czym oczekuje się większej mocy, gdy projekty w Bośni, Irlandii, Łotwie, Luksemburgu i na Malcie zostaną uruchomione. 

W UE uruchomiono osiem nowych mapowań głównych geotermalnych zbiorników ogrzewania i chłodzenia z istniejącymi systemami i systemami temperaturowymi, co zwiększyło europejską moc geotermalnego ogrzewania i chłodzenia o 33,9 MWth. Ogłoszono około 64 nowych projektów, przy czym znaczący rozwój nastąpił w Niemczech, Holandii i Chorwacji. Francja pozostaje liderem pod względem mocy geotermalnego ogrzewania w UE, ustępując jedynie Islandii w Europie. W 2023 r. nowe systemy geotermalne zainstalowano w Finlandii, Rumunii, Niemczech, Holandii i Słowacji.

Źródło: Geothermal Market 2023