Są pieniądze na dwa lata realizacji programu Czyste powietrze. Czy to koniec przestojów?

• Rybnik największym beneficjentem „Czystego Powietrza”. Miasto skutecznie walczy ze smogiem.
• Najbardziej aktywnym regionem, jeśli chodzi o program „Czyste Powietrze”, jest województwo śląskie.
• Pieniądze na program popłyną z KPO i FEnIKS. W sumie to 8 mld złotych, co zapewni finansowanie na dwa lata realizacji programu. Podsumowujemy dzisiejszą konferencję prasową

Jak donosi Polski Alarm Smogowy, że najlepsze efekty programu dofinansowań termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła widać w tych gminach, w których samorządy aktywnie działają w tym zakresie. Przykładem może być Rybnik – jeszcze niedawno był jednym z najbardziej zanieczyszczonych smogiem miast w Europie, a obecnie zmierza do osiągnięcia ambitnych standardów czystości powietrza. Tymczasem dzisiaj, podczas konferencji prasowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz NFOŚiGW padły zapewnienia, że nastąpił koniec problemów finansowych programu. Są fundusze na dwa lata realizacji programu społecznego Czyste Powietrze. 

Jak Rybnik walczy ze smogiem (i wygrywa)?

Zacznijmy od sukcesów Rybnika. Jak donosi Polski Alarm Smogowy, na przestrzeni ostatnich lat w Rybniku jakość powietrza znacznie się poprawiła. Obecnie średnioroczne stężenie pyłu zawieszonego w tym mieście to 23 μg/m³. 10 lat temu zanieczyszczeń tego typu było 2 razy więcej – 54 μg/m³. Od czterech lat (czyli od 2020 roku) rybnickie powietrze spełnia obecne normy UE (maksymalne średnioroczne stężenie PM10 40 μg/m³). Norma ma zostać zaostrzona do 20 μg/m³, a wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia mówią o wartości 15 μg/m³. W Rybniku udało się też od 2018 roku ponad sześciokrotnie zmniejszyć ilość dni smogowych – w 2018 roku było ich 108, w 2023 już tylko 16. Chociaż łagodniejsza pogoda również miała swój wpływ na zmniejszenie smogu, to jednak szacuje się, że za 71% sukcesu odpowiada termomodernizacja budynków i wymiana kopciuchów. Więc chociaż Rybnik nie powinien posiadać na laurach, bo jeszcze sporo ma w zakresie walki ze smogiem do zrobienia, to jednak jest dowodem na to, że termomodernizacja ma sens. 

Rybnik jest gminą, w której złożono do tej pory najwięcej wniosków w programie „Czyste Powietrze”. Miasto położone jest w południowej Polsce – na Górnym Śląsku, który historycznie kojarzy się z wydobyciem węgla i przemysłem. Obecnie Śląsk kojarzy się również z zanieczyszczonym powietrzem, wciąż (obok małopolski) jest regionem, w którym występuje najwięcej dni smogowych. 

W województwie śląskim trwają jednak starania, by to zmienić. 16 spośród 20 najaktywniejszych gmin w programie „Czyste Powietrze” znajduje się właśnie w tym regionie. Rybnik złożył najwięcej wniosków w programie, a leżący nieopodal Radlin – najwięcej wniosków w przeliczeniu na liczbę budynków jednorodzinnych. Śląskie nie jest więc w łatwym położeniu, ale dokłada starań, żeby to zmienić.

Na „Czyste Powietrze” popłyną pieniądze z KPO

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej ogłosiło niedawno, że z Krajowego Planu Odbudowy otrzymało prawie 27 miliardów złotych. 1,6 miliarda z tej kwoty zostanie przeznaczone na program „Czyste Powietrze”. W trakcie konferencji prasowej 17 kwietnia minister klimatu i środowiska Paulina Henning-Kloska ogłosiła, że z programu FEnIKS na  „Czyste Powietrze” przeznaczone zostanie 6,4 miliarda złotych, co pozwoli na dofinansowanie termomodernizacji nawet 145 tysięcy domów. Dotychczas do „Czystego Powietrza” złożono ponad 832 tys. wniosków, podpisano 689 tys. umów oraz wypłacono beneficjentom 9,7 mld złotych. 

Podczas konferencji prasowej Ministra zapewniła, że WFOŚiGW otrzymały przelewy na realizację zaległych wypłat i od teraz wszystkie zatwierdzone wnioski mają być realizowane na bieżąco. Od 22 kwietnia środki na wypłatę pieniędzy wnioskodawcom, będą pochodziły z programu FENIKS. 

Źródło: Polski Alarm Smogowy, Ministerstwo Klimatu i Środowiska