Unijny rynek energii elektrycznej – Parlament Europejski szykuje zmiany

• Konsumenci mają być chronieni przed niezrozumiałymi umowami oraz zerwaniem kontraktów przez dostawców.
• Producenci energii elektrycznej będą mogli zawierać kontrakty różnicowe.
• Ogłoszenie kryzysu cen energii elektrycznej – nowa opcja dla UE. 

W obliczu nadchodzącego odmrożenia cen energii elektrycznej, niektórym konsumentom myśli o taryfach, ofertach i rachunkach spędzają sen z powiek. Kryzys klimatyczny wymusza transformację energetyczną, a zmiany idą w kierunku elektryfikacji – prąd powinien być więc ekologiczny i (co bardzo istotne) tani. Parlament Europejski w nowym rozporządzeniu i dyrektywie stara się zaadresować tę kwestię. 

Ochrona konsumentów

Unijny rynek energii elektrycznej ma być bardziej przyjazny dla konsumentów – mamy mieć możliwość dostępu nie tylko do umów z ustaloną, stałą ceną, ale także do takich, w których cena energii zmienia się w niewielkich odstępach czasu – jest dynamiczna. Podpisanie tych umów ma się odbywać po przekazaniu konsumentowi wszystkich informacji, które mogą wpłynąć na jego decyzję. Jednostronne zmienianie warunków umowy przez dostawców ma być zabronione. Dostawcy, jeśli tak zadecyduje dane państwo członkowskie, będą mogli dostać zakaz odcinania dostaw energii elektrycznej gospodarstwom domowym, które potrzebują wsparcia, lub na przykład są w trakcie sporu z dostawcą. 

Propozycja dla producentów

Pozytywne zmiany mają nastąpić również dla producentów energii i potencjalnych inwestorów. W życie mają wejść tak zwane kontrakty różnicowe (CfD – ang. contract for difference), które będą dostępne dla nowych inwestycji w bezemisyjną elektroenergetykę – jak odnawialne źródła czy elektrownia jądrowa. 

Jeśli producent zdecyduje się na kontrakt różnicowy, otrzyma rekompensatę za gwałtowne spadki rynkowych cen energii elektrycznej. Jednak w przeciwnej sytuacji, kiedy ceny nagle wzrosną – sam będzie uiszczał dodatkowe opłaty. Jest to rodzaj mechanizmu, który umożliwia zabezpieczenie producenta przed nadmierną zmiennością cen, co może być szczególnie istotne w przypadku produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, gdzie ceny mogą być bardziej zmienne niż w przypadku tradycyjnych źródeł. Dzięki kontraktom CfD można więc wspierać rozwój nowych źródeł energii i zmniejszać uzależnienie od tradycyjnych, wysokoemisyjnych technologii. 

W sytuacji bardzo wysokich cen i spełnieniu określonych warunków UE będzie mogła ogłosić regionalny lub ogólnoeuropejski kryzys cen energii elektrycznej, umożliwiając państwom członkowskim podjęcie tymczasowych środków w celu ustalenia cen energii dla MŚP oraz przemysłowych odbiorców o dużym zapotrzebowaniu na energię.

Ogłoszenie kryzysu

Przepisy przegłosowane przez Parlament dają też Unii Europejskiej nowe narzędzie – możliwość ogłoszenia kryzysu cen energii elektrycznej. Na obszarach, które znajdą się w tym wyjątkowym położeniu (kryzys może mieć charakter regionalny lub ogólnoeuropejski), rządzący będą mieli możliwość ustalenia tymczasowych cen energii dla małych i średnich przedsiębiorstw, a także dla odbiorców przemysłowych o dużym zapotrzebowaniu na energię. 

Z czego wynika reforma?

Proponowane zmiany dotyczą dyrektywy w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, a także rozporządzeń: w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz ustanawiającego Agencję Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki. Żeby proponowane przepisy stały się obowiązującym prawem, Rada Europejska musi formalnie je przyjąć.

Reforma jest odpowiedzią na ceny prądu, które po inwazji Rosji na Ukrainę gwałtownie wzrosły, ze względu na problemy z rosyjskim gazem. Adresuje również potrzebę przeprowadzenia transformacji energetycznej, która wiąże się ze zwiększeniem zużycia energii elektrycznej – coraz więcej obszarów gospodarki i życia codziennego ulega elektryfikacji. 

Źródło: europarl.europa.eu