Możliwość pozyskania taniej energii elektrycznej determinuje w znacznym stopniu rozwój poszczególnych przedsiębiorstw produkcyjnych, a w efekcie całej gospodarki narodowej.
Energia będąca w zakładach produkcyjnych jednym z głównych kosztów prowadzenia działalności wpływa na koszt wytworzenia produktu finalnego oraz sytuację rynkową przedsiębiorstwa.
Rosnące ceny energii elektrycznej pochodzącej z konwencjonalnych źródeł oraz proekologiczna polityka Unii Europejskiej powodują, że pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych nie jawi się jako odległa perspektywa, ale staje się już powoli codziennością. Stopniowo zmniejszające się ceny instalacji fotowoltaicznych oraz dostępne na rynku dofinansowania stawiają przed przedsiębiorcami pytanie, czy warto spróbować chociaż częściowo uniezależnić się od dostaw energii z zakładu energetycznego i pokryć swoje potrzeby z własnego źródła. Poniższy artykuł bazujący na rzeczywistym przedsiębiorstwie (nazywanym dalej Alfa) przedstawia możliwość takiej implementacji. (…)
Projekt instalacji fotowoltaicznej Na wstępie do analizy przyjęto, że pod instalację PV wykorzystana zostanie całkowita dostępna powierzchnia, która jednocześnie spełnia wymagania stawiane przez tę technologię. W szczególności uwzględniono tutaj kwestię okresowego zacienienia modułów. Na rysunku 1 przedstawiono szkic działki, na której znajduje się zakład oraz zaznaczono obszary, na których planowana jest instalacja fotowoltaiczna. Dwa największe obszary A i B to niezagospodarowana, ale równa i utrzymana w dobrym stanie powierzchnia trawnika. Obszary oznaczone literami D, E oraz F to powierzchnia płaskiego dachu budynków zakładowych. Obszar C jest dachem skośnym o niewielkiej powierzchni znajdującym się na budynku mieszkalnym. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że istnieje możliwość zainstalowania systemu PV na każdym z obszarów z wyłączeniem C (nieopłacalne). Analizę przeprowadzono z wykorzystaniem oprogramowania PVsyst, a dane meteorologiczne pozyskano z programu meteonorm 7. Dzięki skorzystaniu z danych meteorologicznych, które odpowiadały dokładnie lokalizacji zakładu, otrzymano precyzyjniejsze wyniki, niż gdyby przyjąć uśrednione warunki dla Polski. W ramach analizy przyjęto, że wykorzystane zostaną standardowe moduły polikrystaliczne skierowane na południe, a ich kąt nachylenia do podłoża będzie wynosił 35°. (…)
W każdej instalacji PV możemy wyróżnić cztery podstawowe pozycje kosztowe. W zależności od rozmiaru instalacji, sposobu montażu czy też wybranej technologii modułów procentowy udział tych kosztów jest zmienny. Na wykresie na rysunku 3 przedstawiono uśrednione procentowe koszty poszczególnych pozycji (dane te pochodzą z przeprowadzonej analizy). Z wykresu wynika między innymi, że ponad 50% kosztów każdej instalacji PV to moduły fotowoltaiczne.
Analiza w programie PV syst pozwoliła określić przewidywany miesięczny uzysk energetyczny z każdej instalacji. Zebrane dane zestawiono z miesięcznym zapotrzebowaniem zakładu energetycznego na energię elektryczną i przedstawiono w postaci wykresu na rysunku 4.(…)

Analiza ekonomiczna oraz przyjęte założenia
W celu określenia przewidywanego czasu zwrotu nakładów finansowych przyjęto następujące założenia:
• spadek mocy systemu fotowoltaicznego w skali roku na poziomie 1%,
• wzrost cen energii elektrycznej – 6% (r/r),
• roczny koszt serwisu systemu fotowoltaicznego wynoszący 1,25% wartości instalacji,
• konieczność poniesienia kosztu wymiany elementów falowników co 10 lat w wysokości 20% wartości komponentów,
• uzysk energetyczny dla całej instalacji w pierwszym roku jej funkcjonowania – 65,7 MWh,
• cena energii elektrycznej w pierwszym roku – 0,53 PLN/kWh,
• energia wyprodukowana przez system PV w całości wykorzystywana przez zakład,
• wartość początkowa instalacji – 403 800 PLN,
• wykonanie inwestycji ze środków własnych. (…)
Podsumowanie
Zaproponowane rozwiązanie pozwala na około 40% obniżenie kosztów energii elektrycznej potrzebnej na wytworzenie jednostki wyrobu finalnego. Oznacza to spadek z poziomu 3,61% na 2,17%. W pierwszym roku przekłada się to na spadek kosztu wytworzenia produktu finalnego o 1,44%, w roku 30. wartość ta spada do około 1,07%. Należy mieć jednak na uwadze, że po 10 latach instalacja PV wygeneruje taką ilość energii, która pozwoli pokryć koszty inwestycyjne. Rodzi się pytanie, czy przewidywany około 1,5% spadek kosztu wytworzenia wyrobu finalnego ma znaczenie dla przedsiębiorstwa oraz osób nim zarządzających. Otóż, z rozmów przeprowadzonych z właścicielem wynika, że często w czasie rozmów z kontrahentami negocjacje cenowe sprowadzają się do pojedynczych procentów. Widać więc wyraźnie, że dla branży, w której on działa, punkt równowagi pomiędzy zyskiem a stratą jest bardzo wrażliwy na wszelakie zmiany warunków. Ilość energii elektrycznej produkowanej przez system PV w czasie jest zmienna.
M. Krzywda, J. Jurasz
Wydział Zarządzania Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Cały artykuł w numerze 2/2014
