Cegła, pompy ciepła i integracja – Oława pokazuje, jak tworzyć mieszkania z historią

• Przebudowa obiektów zabytkowych to zawsze spore wyzwanie, wymagające wkomponowania nowoczesnych technologii w budynek tak, aby nie zacierać jego charakteru.
• Renowacja koszarów w Oławie pozwoliła na zamienienie niszczejącego budynku w energooszczędny, nowoczesny kompleks mieszkaniowo-usługowy.
• Efekty przeprowadzonych prac doceniono na arenie międzynarodowej za połączenie charakteru kulturowego z ekologią i integracją społeczną.

Przebudowa zabytkowych stajni i ujeżdżalni

Od samego początku projekt stanowił duże wyzwanie. Z jednej strony były to zabytki wymagające szczególnej ochrony, z drugiej – mocno zdegradowane obiekty, które trzeba było dostosować do nowych funkcji. Choć zachowano wiele historycznych detali – jak ceglane elewacje, sklepienia krzyżowe czy kute pierścienie dla koni – to budynek wyposażono w nowoczesne rozwiązania inżynieryjne. Po pierwsze przeprowadzono gruntowną termomodernizację, która zakładała docieplenie ścian oraz wymianę okien na takie, które spełniają standardy nowoczesnego budownictwa. 

Archiwalne zdjęcie koszarów w Oławie. 

Źródło: Viessmann

Odpowiednie zaizolowanie przegród zewnętrznych budynku pozwoliło z kolei na postawienie na pompy ciepła firmy Viessmann, jako źródło ciepła i chłodu dla obiektu. Urządzenia te będą regulowały temperaturę we wnętrzu obiektu przy pomocy mat kapilarnych zamontowanych w podłogach lub sufitach poszczególnych pomieszczeń. Maty kapilarne, to specyficzny rodzaj systemu ogrzewania, który składa się z giętkich, niezwykle cienkich rurek. Po zainstalowaniu tego systemu, przez rurki wykonane z polipropylenu przepływa woda o ustalonej temperaturze. Co więcej rurki charakteryzują się tym, że ich średnica wewnętrzna zwykle nie jest większa niż cztery milimetry. Maty kapilarne funkcjonują w sposób podobny do konwencjonalnego ogrzewania podłogowego, lecz ich efektywność grzewczo-chłodząca może być nawet cztery razy większa. Do tego system ogrzewania będzie wspierany przy pomocy wentylacji z rekuperacją, która poza oszczędnością energii zapewni także czyste i świeże powietrze w pomieszczeniach.

W projekcie zrezygnowano natomiast z montażu paneli fotowoltaicznych ze względu na zalecenia konserwatorskie. Uznano, że byłaby to zbyt duża ingerencja w zewnętrzny obraz budynku. We wszystkich lokalach zainstalowano za to wodomierze i oszczędne systemy sanitarne. Zmodernizowano dach, odtworzono stropy i na nich również wykonano izolacje termiczne i przeciwwilgociowe.

Budynek dawnych koszarów w Oławie po renowacji.

Źródło: Viessmann

Budynek wsparciem dla społeczności

Budynek zaprojektowano z myślą o potrzebach osób niepełnosprawnych, wejścia do klatek są dostępne z poziomu terenu, a wewnątrz zamontowano gąsienicowy transporter schodowy. Przestrzeń wewnętrzna budynku zawiera wspólne pomieszczenia takie jak suszarnie, wózkownie i komórki lokatorskie. W obrębie dziedzińca powstał parking na dawnym placu maneżowym, a teren wyłożono granitową kostką, zgodnie z zaleceniami konserwatora zabytków.

Projekt wpisuje się w ideę integracji społecznej, co oznacza, że instytucje i organizacje ulokowane w parterze budynku wspierają osoby starsze, niepełnosprawne, dzieci i młodzież z trudnościami życiowymi oraz osoby bezrobotne. Obecnie poza mieszkaniami w budynku, pod imponującymi sklepieniami, znajdują także się biura urzędu ds. opieki społecznej. Przestrzeń z jednego skrzydła została przeznaczona na Centrum Rehabilitacji dla niepełnosprawnych dzieci i młodzieży. Lokale usługowe usytuowane w części parterowej budynku stanowią ogromne udogodnienia dla mieszkańców. Za sprawą instytucji i organizacji ulokowanych w parterowej części przebudowanego obiektu możliwy jest rozwój pracy twórczej i środowiskowej, w tym przygotowanie do indywidualnego świadczenia pomocy w lokalnym środowisku, a przez to integracja społeczna.

Wnętrze dawnych koszarów w Oławie po renowacji.

Źródło: Viessmann

Najlepsza ekologiczna zabudowa mieszkaniowa

Realizacja projektu w Oławie została doceniona na arenie międzynarodowej. W 2019 roku projekt zdobył główną nagrodę w konkursie organizowanym przez Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW) jako najlepszy projekt mieszkaniowy na świecie. Projekt został wyróżniony za wzorowe połączenie rewitalizacji historycznej architektury z nowoczesnymi, energooszczędnymi rozwiązaniami i zaangażowaniem społecznym.

Rok później inwestycja otrzymała wyróżnienie w konkursie PLGBC Green Building Awards w kategorii Najlepsza ekologiczna zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna. Doceniono między innymi zastosowanie zielonych technologii, wysokie standardy komfortu mieszkańców oraz atrakcyjność wizualną i architektoniczną obiektu.

Rewitalizacja zabytkowego kompleksu w Oławie to przykład udanego połączenia funkcji mieszkaniowej, społecznej i estetycznej w duchu zrównoważonego rozwoju. Inwestycja nie tylko odmieniła zaniedbaną część miasta, ale też stała się ważnym elementem poprawy jakości życia mieszkańców. Dowodzi, że z troską o przeszłość można budować przyszłość – komfortową, zieloną i społeczną.

Materiał sponsorowany.