Reaktor MARIA z bezterminowym zezwoleniem!

• 31 lipca 2025 roku Państwowa Agencja Atomistyki wydała bezterminowe zezwolenie na eksploatację reaktora badawczego MARIA.
  
• Procedura uzyskania pozwolenia trwała niemal rok i obejmowała szczegółową analizę dokumentacji oraz wielokrotne uzupełnienia wniosku.
  
• Reaktor MARIA, jedyny w Polsce, ma kluczowe znaczenie dla produkcji izotopów medycznych i będzie modernizowany, aby pracować kolejne 20 lat.

Długa droga do ponownego uruchomienia reaktora MARIA

Poprzednie zezwolenie na eksploatację reaktora MARIA wygasło 31 marca 2025 roku. Od kwietnia obiekt pozostawał wyłączony, a NCBJ już w sierpniu 2024 roku złożyło wniosek o nowe pozwolenie. Proces wydania decyzji okazał się wyjątkowo złożony – Prezes PAA aż 11 razy wzywał do uzupełnienia dokumentacji, formułując kilkaset szczegółowych uwag. Procedura obejmowała wielomiesięczną analizę dokumentów, konsultacje z Radą ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej, weryfikację zgodności z przepisami Prawa atomowego oraz kontrolę planów awaryjnych i zabezpieczeń fizycznych oraz radiologicznych.

Bezterminowe zezwolenie – co to oznacza?

Decyzja Prezesa PAA z 31 lipca 2025 roku nadaje reaktorowi MARIA bezterminowe prawo do pracy. W treści zezwolenia określono szczegółowe warunki eksploatacji, których przestrzeganie ma gwarantować bezpieczeństwo obiektu. Mimo że zezwolenie jest bezterminowe, reaktor pozostanie pod stałym nadzorem Państwowej Agencji Atomistyki. Regularne kontrole inspektorów dozoru jądrowego oraz okresowe oceny bezpieczeństwa będą sprawdzać, czy wszystkie procedury są ściśle przestrzegane.

Modernizacja i kolejne 20 lat pracy

Minister energii Miłosz Motyka podkreślił, że priorytetem jest teraz realizacja programu modernizacji reaktora, który pozwoli mu funkcjonować przez co najmniej kolejne dwie dekady. Jak zaznaczył, wszystkie niezbędne analizy i procedury zostały przygotowane i zaakceptowane, dzięki czemu MARIA może wrócić do pracy, a jej dalszy rozwój ma zapewnić bezpieczeństwo i efektywność na najwyższym poziomie.

Znaczenie reaktora MARIA dla Polski i świata

Reaktor MARIA to jedyny działający reaktor jądrowy w Polsce, o mocy 30 MW, uruchomiony w 1974 roku. Odgrywa kluczową rolę w produkcji radioizotopów medycznych, pokrywając całe krajowe zapotrzebowanie na jod-131 i w przeszłości zaspokajając nawet 10–20 procent globalnych potrzeb na molibden-99. Jego działalność ma istotne znaczenie także dla badań naukowych w dziedzinie fizyki jądrowej i materiałoznawstwa, a także dla międzynarodowej współpracy w obszarze technologii jądrowych. Rozpoczyna się teraz procedura wznowienia eksploatacji, aby MARIA mogła kontynuować swoją misję badawczą i usługową, w tym produkcję izotopów dla medycyny nuklearnej.

Źródła: PAA, Platforma X