Tegoroczny budżet z dobrą energią? Sprawdzamy ustawę pod kątem czystej energetyki

• Najwięcej środków z budżetu 2025 roku przeznaczono na rozwój infrastruktury wokół planowanej elektrowni jądrowej w województwie pomorskim – ponad 4,7 mld zł, głównie na drogi, kolej oraz konstrukcję morską do transportu materiałów.
• Dodatkowe fundusze skierowano na program polskiej energetyki jądrowej oraz modernizację badawczego reaktora MARIA, z odpowiednio 61 mln zł na badania opinii społecznej i 25 mln zł na modernizację reaktora.
• Inwestycje w OZE zostały niemal pominięte w budżecie, z wyjątkiem niewielkich kwot, takich jak 2,5 mln zł dla rolnictwa i 50 mln zł dla samorządów związanych z rozwojem infrastruktury w województwie pomorskim.

4,7 mld na infrastrukturę wokół elektrowni jądrowej

Zdecydowanie najbardziej prominentne miejsce w ustawie budżetowej jeśli chodzi o nowoczesną energetykę zajmuje kwestia atomu. Media zwracają uwagę na ponad 4,7 mld złotych, które Ministerstwo Infrastruktury, Urząd Morski w Gdyni, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oraz PKP PLK S.A. będą mogły przeznaczyć na cele związane z budową elektrowni jądrowej w województwie pomorskim.

O jakie dokładnie działania chodzi? Nie mowa tu jeszcze o budowie samych bloków, a jedynie infrastruktury towarzyszącej. Ponad 904 mln zł trafi w latach 2025-2027 na budowę konstrukcji morskiej o długości ok. 1,1 km, służącej do rozładunku materiałów i elementów wyposażenia, a także infrastruktury umożliwiającej obsługę tej konstrukcji i drogi technicznej. 3,8 mld w tym okresie pochłonie budowa drogi dojazdowej do elektrowni o długości 35 km oraz budowę lub przebudowę 95 km linii kolejowych.

Wymienione wyżej działania będą częścią programu “Program wspierania inwestycji infrastrukturalnych w związku z realizacją kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej, w tym elektrowni jądrowej, w województwie pomorskim”, którego finansowanie jest przeznaczone na lata 2023-2029. W tym roku inicjatywa pochłonie ponad 152 mln zł.

Środki na badania opinii i… reaktor MARIA

W świecie energetyki jądrowej ustawa budżetowa przewiduje również wydanie w tym roku ponad 61 mln zł na program polskiej energetyki jądrowej. Za te środki Ministerstwo Przemysłu oraz Państwowa Agencja Atomistyki przeprowadzą badanie opinii publicznej, sprawdzające poziom akceptacji społecznej dla rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Cały program w latach 2025-2027 pochłonie 61,6 mln zł, jednak inicjatywa jest rozpisana na lata 2020-2033.

Nieco na uboczu jest kwestia jedynego w Polsce działającego reaktora jądrowego. MARIA została uruchomiona w 1974 roku, mieści się w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Świerku i jest wykorzystywana w celach badawczych. W budżecie na 2025 rok przeznaczono niemal 25 mln zł na program modernizacji tego badawczego reaktora, który umożliwi jego funkcjonowanie do roku 2027. Środkami tymi będzie dysponowało Ministerstwo Przemysłu.

Atom i długo, długo nic

Energetyka jądrowa i kwestie pokrewne zajmują w budżecie na 2025 rok dość istotne miejsce. Co jednak z innymi inwestycjami związanymi z transformacją energetyczną czy rozwojem odnawialnych źródeł energii. Zajrzenie do ustawy budżetowej ujawnia niemal całkowity brak opisanych w ten sposób programów. Wzmiankę o OZE znajdziemy w zasadzie jedynie w planie finansowym Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, który wyszczególnia 2,5 mln zł swojego budżetu jako przeznaczone na “wsparcie działań na rzecz odnawialnych źródeł energii, w szczególności w rolnictwie”.

Niejako powiązany z energetyką jest również “"Program wspierania inwestycji jednostek samorządu terytorialnego w związku z realizacją kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej w województwie pomorskim". Inicjatywa powstała w związku z budową w województwie pomorskim elektrowni jądrowej, a także morskich farm wiatrowych. Program nie ma jednak na celu wsparcia tych inicjatyw, ale zapewnienie środków dla samorządów w celu zwiększenia możliwości rozwoju tamtego regionu i podniesienia jakości jego mieszkańców. Pieniądze mają być przeznaczone na poprawę dostępności transportowej czy wzrost atrakcyjności turystycznej. W 2025 na inicjatywę ma zostać przeznaczone 50 mln zł.

Źródło: sejm.gov.pl, money.pl, ncbj.gov.pl