Biopaliwa – odpowiedź na dekarbonizację wymagających sektorów gospodarki

Biopaliwa to paliwa produkowane z materiałów biologicznych, czyli pochodzących z organizmów żywych lub ich odpadów – na przykład z rolnictwa. Są one alternatywą dla paliw kopalnych, takich jak ropa naftowa, gaz ziemny czy węgiel. Najczęściej używane biopaliwa obejmują bioetanol, biodiesel oraz biogaz, które mogą być wykorzystywane w silnikach spalinowych, produkcji energii oraz ogrzewaniu. Jakie sektory gospodarki potrzebują biopaliw do przeprowadzenia transformacji energetycznej?

Transport powietrzny, morski i nie tylko

Biopaliwa określa się jako jeden z najbardziej opłacalnych sposobów na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z tych sektorów, w których nie jest to takie proste – jak lotnictwo, czy transport morski. Od paliw stosowanych do tych celów wymagana jest wysoka gęstość mocy – żeby w stosunkowo małej masie można było przewieźć jak najwięcej energii. 

Innymi sektorami gospodarki, w których biopaliwa mogą okazać się zbawienne, jest przemysł – wymagający często wysokich temperatur, ciepłownictwo i generacja energii elektrycznej, czy gotowanie – które w wielu miejscach na świecie wciąż wymaga bezpośredniego spalania dostępnych paliw słabej jakości – co jest szkodliwe dla użytkowników, wymaga długiego czasu i jest niekorzystne z punktu widzenia zmian klimatycznych.

Bioenergia ma dużo zalet

Biopaliwa są ekologicznym rozwiązaniem, jeśli podejdziemy do nich odpowiedzialnie. O tym, co może nam dać zrównoważone wykorzystanie biomasy możemy przeczytać w oświadczeniu IRENA dotyczącym zrównoważonej bioenergii na rzecz klimatu i rozwoju.

Paliwa produkowane ze zrównoważonych źródeł – jak odpady z rolnictwa, są wszechstronnym, łatwym do przechowywania i dyspozycyjnym źródłem energii, które mogą bezpośrednio zastąpić paliwa kopalne i dobrze wpisać się w te przestrzenie, w których pozostałe OZE mają trudności. 

Zrównoważona bioenergia może znacznie wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa energetycznego oraz dostęp do czystej energii. Przyczynia się do rozwoju obszarów wiejskich, podnosi efektywność rolnictwa, zwiększa dochody rolników, tworzy nowe miejsca pracy i promuje równość płci. Wspiera odpowiedzialny rozwój przemysłu, pomaga w eliminacji ubóstwa, oraz wspomaga strategie łagodzenia zmian klimatu i adaptacji do nich.\

Zrównoważona, czyli jaka?

Aby biopaliwa mogły przynosić korzyści środowiskowe, gospodarcze i społeczne – muszą być wytwarzane odpowiedzialnie i w zrównoważony sposób. O środowsikowej odpowiedzialności produkcji biopaliw mogą świadczyć takie parametry jak minimalizacja emisji gazów cieplarnianych (zarówno podczas produkcji, jak i podczas spalania), czy ochrona różnorodności biologicznej. Produkcja biopaliw nie powinna prowadzić do wylesiania, degradacji siedlisk, ani utraty różnorodności biologicznej. Ważnym aspektem jest również odpowiedzialne zarządzanie zasobami wodnymi – procesy produkcji biopaliw muszą dbać o efektywne wykorzystanie wody, unikając jej zanieczyszczenia i nadmiernej eksploatacji. Podobnie z jakością gruntów – należy dbać o jakość gleby, zapobiegając erozji, zasoleniu i innym formom degradacji.

Bardzo ważny jest również aspekt społeczny. Proces produkcji biopaliw powinien wspierać rozwój lokalnych społeczności, zapewniając zatrudnienie i poprawiając warunki życia. Produkcja powinna przebiegać w taki sposób, aby przestrzegać praw człowieka, zapewniać godziwe warunki pracy i być sprawiedliwa dla wszystkich uczestników łańcucha wartości. Nie powinna też konkurować z produkcją żywności, aby nie wpływać negatywnie na bezpieczeństwo żywnościowe.

Ostatni aspekt zrównoważenia produkcji to opłacalność ekonomiczna. Produkcja biopaliw powinna być ekonomicznie opłacalna, umożliwiając długoterminową działalność i inwestycje bez nadmiernych subsydiów, promować technologiczne innowacje i efektywność w produkcji, dystrybucji i użyciu biopaliw. Bardzo ważne jest też efektywne wykorzystanie surowców i minimalizacja odpadów produkcyjnych są kluczowe dla ekonomicznego zrównoważenia.

Odpowiedzialna produkcja i wykorzystanie biopaliw, w oparciu o wyżej opisane zasady, może odbywać się na przykład dzięki wykorzystaniu odpadów. Biopaliwa mogą być produkowane z odpadów organicznych, takich jak zużyty olej kuchenny, co redukuje ilość odpadów i zmniejsza zapotrzebowanie na nowe surowce. Możliwe jest też prowadzenie wieloletnich upraw energetycznych. Rośliny takie jak miskant olbrzymi mogą być wykorzystywane do produkcji biopaliw bez potrzeby corocznego ponownego zasiewu, co zmniejsza ingerencję w glebę i pozwala na lepsze zarządzanie zasobami wodnymi. 

Źródło: IRENA: The Role of Sustainable Bioenergy in Supporting Climate and Development Goals