Błędy doboru pomp ciepła – jak ich unikać? Ekspert Panasonic radzi

Dobór pompy ciepła to jedno z kluczowych wyzwań zarówno dla projektantów, jak i instalatorów systemów grzewczych. Wydawałoby się, że proces ten jest stosunkowo prosty – wystarczy przyjąć normatywne wartości zapotrzebowania na ciepło i dobrać urządzenie zgodnie z danymi katalogowymi. Nic bardziej mylnego! Podczas kolejnej Webinarowej Środy, Marek Skrzypek, ekspert firmy Panasonic, podkreślił, jak często stosowanie uproszczonych obliczeń prowadzi do błędnych decyzji i kosztownych konsekwencji.

Błędy projektowe – pułapki obliczeń i rutyny
Zbyt często projektanci i instalatorzy bazują na standardowych wartościach zużycia energii cieplnej, nie uwzględniając indywidualnych warunków konkretnego budynku. Jak zaznacza Marek Skrzypek, „nie ma dwóch takich samych budynków” – każda konstrukcja różni się izolacyjnością cieplną, układem pomieszczeń, a nawet zwyczajami domowników pod względem zużycia ciepłej wody użytkowej.
-Nie ma dwóch takich samych budynków. Każdy budynek charakteryzuje się zupełnie innym zapotrzebowaniem na moc czy sposobem użytkowania ciepłej wody użytkowej. Dlatego bardzo istotnym jest wykonanie rzetelnej pracy od podstaw i wykorzystanie bądź sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku lub audyt energetycznego – zwraca uwagę Marek Skrzypek, ekspert Panasonic.
Dodatkową kwestią, która może znacząco wpłynąć na efektywność instalacji, jest zmienność warunków klimatycznych. Niektóre normy dotyczące doboru systemów grzewczych mogą być przestarzałe i nie uwzględniać rzeczywistych warunków pogodowych w danym regionie.
Marek Skrzypek wskazał konieczność szerszego spojrzenia na zagadnienie i uwzględnienie najlepiej kilku metod, celem sprawdzenia w ten sposób najbardziej prawdopodobnej wartości. Jedną z metod jest uwzględnienie stopniodni grzewczych, które pozwalają określić, ile energii jest potrzebne do utrzymania komfortowej temperatury w budynku w danym klimacie. Ekspert radził, by weryfikować lokalne dane meteorologiczne oraz brać pod uwagę zmieniające się trendy pogodowe, zamiast opierać się wyłącznie na uśrednionych wartościach z norm, ale też spojrzeć porównawczo ostatnie lata wobec ostatniego wielolecia. Błędne obliczenia i nieuwzględnienie rzeczywistych warunków mogą prowadzić do niewłaściwego doboru mocy pompy ciepła. Jeśli urządzenie jest zbyt małe, nie będzie w stanie efektywnie ogrzać budynku w chłodniejsze dni, co wymusi konieczność wspomagania pracy pompy ciepła dodatkowym, szczytowym źródłem w ponadnormatywnym czasie i wzrost kosztów eksploatacji. Z kolei zbyt duża pompa ciepła może działać w trybie taktowania, co skraca jej żywotność i powoduje niepotrzebne zużycie energii.
Jak podkreślił ekspert Panasonic, rzetelna analiza parametrów budynku, dokładne obliczenia oraz uwzględnienie rzeczywistych warunków klimatycznych to klucz do optymalnego doboru pompy ciepła. Warto również pamiętać o konsultacji z doświadczonymi specjalistami oraz wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi do modelowania energetycznego budynku.

Źródło: Webinarowa Środa z GLOBENERGIĄ – Panasonic
Duża rozbieżności średnich temperatur w ciągu sezonów grzewczych na przestrzeni ostatnich lat jest widoczna gołym okiem. W praktyce oznacza to, że projektanci powinni stosować metodę krzyżową – porównywać wyniki kilku różnych metod obliczeniowych, aby uzyskać jak najbardziej rzetelny wynik.
Pompa ciepła a zabezpieczenia instalacji elektrycznej
Jednym z często pomijanych aspektów jest stan instalacji elektrycznej w budynku. Pompy ciepła o mocy powyżej 9 kW zazwyczaj wymagają zasilania trójfazowego i gniazda siłowego. Tymczasem w wielu domach można spotkać instalacje jednofazowe.
Zdarzają się też problemy na etapie zabezpieczeń w danej instalacji elektrycznej – system pompy ciepła wymaga większego prądu niż ten w instalacji. Dlatego tak ważna jest rzetelność instalatora i sprawdzenie każdego aspektu przed doborem urządzenia i jego instalacją.
-Mieliśmy przypadki, gdzie zabezpieczenie elektryczne w budynku wynosiło 25 A, a instalator dobierał pompę wymagającą 32 A. Efekt? Przeciążenia i wyłączanie się instalacji – ostrzega Marek Skrzypek.
Podobne problemy dotyczą przekrojów przewodów elektrycznych – ich niewłaściwe dobranie powoduje spadki napięcia. A zbyt wysokie natężenie prądu w żyle przewodu elektrycznego powoduje jego grzanie, a w skrajnym przypadku może spowodować nawet pożar.
Cyrkulacja CWU – poprawna parametryzacja jest istotna
Częstym błędem w instalacjach pomp ciepła jest nieprawidłowa konfiguracja systemu cyrkulacji ciepłej wody użytkowej. Cyrkulacja zwiększa komfort użytkowania, ale niewłaściwie zaprogramowana zwiększa pobór energii elektrycznej, co końcowo zwiększa kwoty na rachunkach za prąd.
Ekspert przedstawił przypadek budynku, w którym poprawa harmonogramu pracy pompy cyrkulacyjnej zmniejszyła miesięczne zużycie energii z 340 kWh w lipcu do 86 kWh w sierpniu! "Cyrkulacja to wygoda, ale nigdy nie zwróci się finansowo. Jeśli jest niepotrzebna, lepiej jej unikać, a co najmniej odpowiednio zoptymalizować jej pracę." – podsumował Skrzypek.
Poniżej przestawiamy zużycie energii elektrycznej na potrzeby podgrzewu CWU w lipcu, kiedy praca pompy cyrkulacyjnej odbywała się bez harmonogramu pracy. Całkowite zużycie energii elektrycznej na cyrkulacje na cele podgrzewu CWU wyniosło wtedy 340 kWh.

Źródło: Webinarowa Środa z GLOBENERGIĄ – Panasonic
W sierpniu wprowadzono harmonogram czasowy pracy z ośmiogodzinnymi cyklami. Wtedy zużycie energii elektrycznej spadło do 86 kWh.

Źródło: Webinarowa Środa z GLOBENERGIĄ – Panasonic
Odpowiedzialność prawna za błędny dobór
Co jeśli instalator popełni błąd w doborze? Według eksperta Panasonic, w świetle polskiego prawa to właśnie wykonawca ponosi odpowiedzialność za ewentualne nieprawidłowości.
-Zawsze warto mieć pisemne potwierdzenie danych podanych przez inwestora. Mailowa dokumentacja to najlepsza obrona przed ewentualnymi roszczeniami – radzi Skrzypek.
Podsumowując, właściwy dobór pompy ciepła wymaga szczegółowej analizy i indywidualnego podejścia do każdego projektu. Błędy mogą prowadzić do zwiększonych rachunków, obniżenia komfortu użytkowania, a nawet poważnych awarii. Dlatego kluczem do sukcesu jest rzetelność i precyzja na etapie projektowania i wykonania instalacji.
Chcesz powiększyć swoją wiedzę z zakresu pomp ciepła i branży HVAC? Wpadnij na nasz Webinar!