Czas na zieloną rewolucję w sektorze baterii. Parlament Europejski zmieni przepisy

W grudniu 2020 roku Komisja przedstawiła wniosek dotyczący nowego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie baterii i zużytych baterii, uchylającego dyrektywę 2006/66/WE i zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/1020. Wniosek ten ma na celu wzmocnienie funkcjonowania rynku wewnętrznego, promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) oraz zmniejszenie wpływu baterii stosowanych w całej gospodarce na środowisko w całym ich cyklu życia. Inicjatywa ta jest ściśle powiązana z Europejskim Zielonym Ładem, planem działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym oraz nową strategią dla przemysłu. 

Wysokość śladu węglowego już niebawem będzie decydowała o konkurencyjności produktów na europejskim rynku. Wynik prac będzie kluczowy dla atrakcyjności Polski jako miejsca do produkcji baterii. Zawarte w rozporządzeniu rozwiązania dotyczące metodologii liczenia śladu węglowego mogą być w podobnej formie przyjęte również dla innych branż.

Jak czytamy w komunikacie Parlamentu Europejskiego, europosłowie są gotowi do negocjacji z władzami krajów członkowskich UE w sprawie ostatecznego kształtu nowych przepisów regulujących cały cykl życia baterii - od projektu do końca życia produktu.

Podczas środowej debaty (9 marca) europosłowie podkreślali kluczową rolę baterii w przejściu na gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ) oraz neutralną klimatycznie, a także dla konkurencyjności i strategicznej autonomii UE. Projekt przepisów i wniosek został przyjęty w zeszły czwartek przy 584 głosach za, 67 przeciw i 40 wstrzymujących się.

- Po raz pierwszy w prawodawstwie europejskim rozporządzenie w sprawie baterii ustanawia całościowy zestaw przepisów regulujących cały cykl życia produktu, od fazy projektowania do końca jego życia. Stwarza to nowe podejście do zwiększania cyrkularności baterii i wprowadza nowe normy zrównoważonego rozwoju, które powinny stać się punktem odniesienia dla całego światowego rynku baterii. Baterie są kluczową technologią dla wspierania zrównoważonej mobilności i magazynowania energii z OZE - powiedziała sprawozdawczyni, europosłanka Simona Bonafè.

Europa chce rozwiązań ekologicznych i społecznych

W ramach nowych przepisów proponuje się zaostrzenie wymogów w zakresie zrównoważonego rozwoju, wydajności i etykietowania, w tym wprowadzenie nowej kategorii "baterii do transportu lekkiego" (LMT), takich jak elektryczne hulajnogi czy rowery. Regulacje obejmują etykietowania urządzeń z informacjami o śladzie węglowym. Do 2024 roku przenośne baterie w urządzeniach, takich jak smartfony, oraz baterie używane w transporcie lekkim muszą być zaprojektowane w taki sposób, aby konsumenci i niezależni operatorzy mogli je łatwo i bezpiecznie samodzielnie wymienić.

Zgodnie z przyjętym stanowiskiem przemysł powinien zapewnić, że łańcuch dostaw baterii jest w pełni zgodny z prawami człowieka i zobowiązaniami w zakresie należytej kontroli, co pozwoli wyeliminować zagrożenia związane z pozyskiwaniem, przetwarzaniem i handlem surowcami, które często są skoncentrowane w jednym lub kilku krajach.

W sprawozdaniu określono również minimalne poziomy odzysku kobaltu, ołowiu, litu i niklu z odpadów w celu ich ponownego wykorzystania w nowych bateriach oraz bardziej rygorystyczne cele dotyczące zbiórki baterii przenośnych.

Michał Motylewski, radca prawny, managing counsel w warszawskim biurze Dentons, członek Zespołu Energetyki i Zasobów Naturalnych, wskazywał na łamach GLOBEnergia.pl, że sposób, w jaki będą produkowane baterie, będzie bezpośrednio kreował nowe okazje do inwestowania w OZE oraz determinował sposób realizacji takich inwestycji. Rozporządzenie bateryjne daje też wyraźną perspektywę, jak szybko pewne wymogi mogą stać się rzeczywistością danego sektora i uwarunkowywać to, czy dany produkt można wprowadzić na rynek, czy nie. Rozporządzenie bateryjne przełoży się na zapotrzebowanie na dodatkowe moce wytwórcze i zwiększy zasadność wdrażania dodatkowych instrumentów integrujących źródła z siecią. 

Źródło: Parlament Europejski/PSME