Geotermia na Islandii: zrównoważony rozwój, innowacyjne technologie, inicjatywy w zakresie współpracy międzynarodowej – jak można skorzystać z takiego podejścia w Polsce?

W pomyślnej realizacji polskich zamierzeń mogą pomóc doświadczenia i dobre praktyki zagraniczne, a także współpraca z krajami, które od lat z powodzeniem rozwijają energetykę geotermalną. Chodzi przy tym nie tylko o „rozwój” jako taki, ale o rozwój zgodny z obecnymi technologiami, kompleksowym oraz nowatorskim podejściem do gospodarowania zasobami ciepła Ziemi. Jak to zatem robią inni i z jakich doświadczeń możemy skorzystać w Polsce? Poniżej przedstawiamy przykłady twórczego podejścia oraz innowacyjnych rozwiązań z Islandii. Przybliżymy również inicjatywę GEOTHERMICA – zapoczątkowała ją Islandia jako wkład do międzynarodowej współpracy i przyspieszenia wdrażania nowoczesnych rozwiązań w branży geotermalnej. 

Strategia zrównoważonego rozwoju Islandii 

Islandia przoduje na świecie pod względem zagospodarowania energii geotermalnej. Kraj ten jest postrzegany także jako wschodzący lider w obszarze odnawialnych źródeł energii oraz, między innymi, w technologiach wychwytywania, wykorzystania i składowania dwutlenku węgla (ang. carbon capture, utilisation and storage, CCUS). Te kwestie zostały podkreślone w Strategii „Zrównoważona Islandia”, którą opublikowano w lipcu 2024 r.  (https://www.government.is/topics/sustainable-iceland/).  Określa ona, w jaki sposób to państwo osiągnie Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ na rok 2030 (ang. United Nations 2030 Sustainable Development Goals, SDGs) oraz wypełni swoje zobowiązania wynikające z Porozumienia paryskiego. Podstawą „Strategii” jest Plan działań na rzecz klimatu Islandii.

„Strategię” zaproponowała kilka lat temu Katrín Jakobsdóttir – ówczesna premier Islandii, natomiast jest wdrażana przez kolejne rządy tego kraju. Dokument zyskał dużą akceptację społeczną dzięki konsultacjom społecznym, które trwały od maja 2023 r. przez kilka miesięcy. W ich toku przekazanych zostało wiele istotnych opinii i propozycji uzupełniających. Realizacją „Strategii” kieruje międzyrządowa organizacja Zrównoważona Islandia (ang. Sustainable Iceland). „Strategia”:

• Określa cel Islandii – osiągnięcie 55-procentowej redukcji netto emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. i neutralności węglowej do 2040 r. Kluczową rolę w tym zakresie ma odegrać zrównoważone gospodarowanie energią i jej zasobami. Planowane jest też m.in. wdrażanie technologii wychwytywania, wykorzystywania i składowania dwutlenku węgla (skrót ang. CCUS),  przy jednoczesnym stosowaniu „tradycyjnych” metod wpływających na zmniejszenie emisji tego gazu, jak zalesianie nadających się do tego terenów wyspy, rekultywacja gruntów, odtwarzanie terenów podmokłych;  
• Uznaje zasady zrównoważonego rozwoju jako podstaw działalności gospodarczej, wskazując przy tym m.in. na przewagi, jakie posiada Islandia w zakresie zrównoważonej produkcji energii, efektywności energetycznej oraz możliwości korzystania z wielu źródeł energii;
• Stanowi, że podział korzyści z zielonej transformacji powinien dotyczyć wszystkich obywateli; 
• Stwierdza, że do kluczowych wyzwań Islandii należy wprowadzenie do praktyki zasad odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji, gdyż pod tym względem najbardziej odstaje ona dotychczas od celów zrównoważonego rozwoju na 2030 r. Wskazuje też na wpływ konsumpcji na Islandii na możliwości innych krajów osiągnięcia ich celów w zakresie zmian klimatu, a także na sposób, w jaki islandzka zagraniczna pomoc rozwojowa może wspierać inne kraje w realizacji ich celów w zakresie tych zmian;
• Podaje sposób mierzenia postępów w realizacji Strategii – będą one określane w odniesieniu do Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ do 2030 r. (skrót ang. SDGs) i wskaźników dobrobytu określonych dla grupy krajów należących do partnerstwa Wellbeing Economy Governments (skrót ang. WEGO)  – Islandii, Nowej Zelandii, Finlandii, Szkocji, Walii i Kanady (https://weall.org/wego);

Podstawą realizacji wielu celów i założeń Strategii „Zrównoważona Islandia” jest energia geotermalna, innowacyjne technologie jej wszechstronnego zagospodarowania, wspierania rozwoju w tym zakresie,  organizacji i zarządzania.  Islandczycy w coraz większym stopniu korzystają z zasobów naturalnych zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym. Są one także podstawą wielu interesujących projektów badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych, które dotyczą kompleksowego zagospodarowania zasobów geotermalnych (energii, wód, a także zawartych w nich składników chemicznych i gazów). Stale opracowywane są nowe, coraz bardziej efektywne technologie, dzięki czemu  stymulowana jest innowacyjność, pojawiają się możliwości kreowania wartości dodanych dla społeczeństwa, gospodarki, środowiska.

Ważną rolę odgrywa przy tym współpraca międzynarodowa. W celu jej dynamicznego rozwoju w 2019 r. rozpoczął działalność Green by Iceland – mechanizm wspierania Islandii w tym zakresie w obszarze badań, biznesu, kwestii środowiskowych. Jest on realizowany wspólnie przez Business Iceland oraz  Groenvangur (partnerstwo biznesowo-rządowe). Promuje wzorce i wspiera międzynarodową współpracę firm prywatnych w dziedzinie geotermii, zarówno na terenie Islandii, jak i za granicą. Dla przykładu – w 2023 r.  Green by Iceland gościł czterdzieści (!) delegacji z wielu krajów, co dobitnie świadczy o zainteresowaniu podmiotów zagranicznych współdziałaniem z Islandią, a także o roli i znaczeniu Green by Iceland. 

Innowacje w geotermii i zrównoważona gospodarka o obiegu zamkniętym na Islandii - przykłady   

Islandia posiada zaawansowane technologicznie elektrownie geotermalne, liczne systemy ogrzewania geotermalnego i powiązaną infrastrukturę. Warto przy tym zauważyć, że 90 % centralnego ogrzewania w tym kraju pochodzi z geotermii, a 10% z energii elektrycznej (generowanej w hydroelektrowniach (70%) lub w elektrowniach geotermalnych (30%). Jednocześnie stale zyskują na znaczeniu innowacje związane z geotermią. I tak podmioty badawcze i gospodarcze, działające w parkach geotermalnych i w parkach zasobów wokół elektrowni geotermalnych, coraz pełniej wykorzystują wszystkie dostępne strumienie zasobów, jakie oferują te przedsiębiorstwa – stosowane  zarówno w głównym procesie technologicznym, jak i te, które gdzie indziej byłyby traktowane nawet jako odpady. Są to pary, gorąca woda i zawarte w niej składniki, dwutlenek węgla, ciepło, a ponadto także m.in. zwykła (zimna) woda. Jest to zatem stosowanie w praktyce zasad gospodarki obiegu zamkniętego – produkty uboczne powstające w jednym procesie technologicznym są surowcami dla innego.  Trzeba przy tym podkreślić, że dzięki połączeniu kreatywności ludzkich umysłów i tych zasobów łańcuch wartości związanych z geotermią bardzo się powiększył. Przyczyniła się do tego zwłaszcza działalność prowadzona w Parku Zasobów Geotermalnych Reykjanes na półwyspie o tej samej nazwie oraz Parku Geotermalnego Hellisheidi położonego na wschód od Reykjaviku.

Ujmując ogólnie cel działalności tych parków: jest nim przekształcanie różnorodnych strumieni zasobów naturalnych, które są stosowane lub powstają w efekcie geotermalnych procesów wytwórczych w produkty i wartości, które już mają i będą miały coraz większe znaczenie w przyszłości. 

Firmy działające w parkach czerpią z bogatej wiedzy i doświadczenia swych pracowników oraz ich nowatorskiego podejścia. Dodatkową inspirację stanowią same te miejsca jako środowiska działalności, a zatrudnieni specjaliści mają poczucie przynależności do wspólnoty narodowej,  działając dla jej dobra i rozwoju.   W parkach prowadzi się badania i wdrożenia nad nowatorskimi technologiami w kilku dziedzinach i nowymi zastosowaniami. Należą do nich m.in.:

• Hodowle  wodne, 
• Balneoterapia i lecznictwo uzdrowiskowe, 
• Biotechnologie – hodowla mikroalg,  
• Technologie produkcji kwasów Omega-3 i białek, 
• Uprawy w szklarniach wertykalnych,
• Produkcja suplementów mineralnych z zawartością krzemionki pozyskiwanej z wód i par geotermalnych, 
• Wychwytywanie, wykorzystywanie i podziemne składowanie dwutlenku węgla.

Poniżej zarysowano niektóre z tych interesujących badań i technologii. Część z nich może znaleźć zastosowanie w innych krajach, w tym w Polsce, czy też stanowić inspirację do opracowania podobnych, dostosowanych do warunków w poszczególnych krajach, właściwości fizykochemicznych wód geotermalnych, zapotrzebowania rynkowego, itp.  

Park Zasobów Geotermalnych Reykjanes

Park powstał wokół elektrowni Svartsengi i elektrowni Reykjaves na półwyspie Reykjanes (na południowy zachód od Reykjaviku). Jego działalności przyświeca motto Alberta Albertssona – jego inicjatora: „Dążenie do społeczeństwa wolnego od odpadów”. W Parku narodziło się wiele pionierskich  koncepcji kompleksowego zagospodarowania zasobów geotermalnych (https://www.resourcepark.is/). Przedsiębiorstwa działające w Parku zwiększyły też bardzo możliwości zatrudnienia – powstało ponad tysiąc miejsc pracy.

Traktowanie wszystkich produktów odpadowych jako surowców do innych procesów i zastosowań zdecydowanie się opłaciło, gdyż Park jest dziś podawany jako  wzór w tym zakresie.  Niektóre przykłady w zakresie wdrożeń, badań oraz działalności komercyjnej przedstawiono poniżej.

Błękitna Laguna – należy do najbardziej znanych atrakcji turystycznych na  Islandii i na świecie (https://www.bluelagoon.com). Stanowi znakomity przykład  wszechstronnego zagospodarowania zasobów geotermalnych – zarówno  ciepła, jak  i wody (skroplonej pary po procesie generacji elektrycznej) i zawartych w niej substancji. W kompleksie Błękitnej Laguny działa ośrodek spa, hotele, renomowana klinika leczenia łuszczycy,  centrum badawczo-rozwojowe, w którym  m.in. są ośrodek hodowli mikroalg. Woda, odzyskane związki i pierwiastki chemiczne, mikroalgi są składnikami produktów pielęgnacyjnych i leczniczych sprzedawanych pod własną marką. Mają  one bardzo wysoką jakość i wyjątkową pozycję rynkową w grupie produktów luksusowych.

Produkcja ciekłego metanolu z dwutlenku węgla (zawartego w parach geotermalnych stosowanych w elektrowni Svartsengi), określana jako emissions-to-liquids (ETL) – zajmuje się tym firma Carbon Recycling International  (https://carbonrecycling.com/). Uzyskany metanol  można stosować albo jako paliwo, albo do produkcji bardziej ekologicznych wyrobów i substancji chemicznych. Dwutlenek węgla  jest także podstawą technologii Carbfix opracowanej w Parku Geotermalnym Hellisheidi (jest o tym mowa w dalszej części tekstu).

Biotechnologie – hodowla czynników wzrostu, które znajdują zastosowanie  w badaniach medycznych, hodowli komórek macierzystych, produkcji specyfików do pielęgnacji skóry, a także m.in. w hodowlach komórkowych (m.in. hodowle sztucznego mięsa).  Czynniki wzrostu i inne białka są pozyskiwane z młodego jęczmienia, który jest  uprawiany w nowoczesnych szklarniach geotermalnych. Działalność tę prowadzi firma ORF Genetics (https://www.orfgenetics.com/about-orf).

Hodowle wodne – hodowana jest sola senegalska, a potrzebne do tego woda (ze skroplenia pary) i energia pochodzą  z elektrowni Svartsengi. Hodowlę prowadzi norweskie przedsiębiorstwo Stolt Sea Farm, które jest liderem innowacyjnych i zrównoważonych technologii w akwakulturach (https://www.thinkgeoenergy.com/hs-orka-to-sell-surplus-hot-water-from-geothermal-power-plant-to-fish-farming-operation).

Fotografie niektórych obiektów – Park Geotermalny Reykjanes

Park Geotermalny Hellissheidi 

Podobnie jak Park na półwyspie Reykjanes, także Park Geotermalny przy elektrowni Hellisheidi na wschód od Reykjaviku (https://www.on.is/en/environment/geothermal-park/) przyciągnął inwestorów i przedsiębiorstwa, które przykładają dużą wagę do kwestii innowacji i rozwoju technologicznego, a także do gospodarki o obiegu zamkniętym. Strumienie zasobów geotermalnych i ich wykorzystanie obejmują energię elektryczną, a także ciepłą i zimną wodę oraz gazy. Zasoby te nie są jeszcze w pełni wykorzystywane, istnieje zatem bardzo duży potencjał do ich dalszego zagospodarowania. W Parku realizowanych jest kilka nowatorskich projektów, które po zwiększeniu skali mogą mieć znaczenie gospodarcze zarówno dla Islandii, jak w wymiarze międzynarodowym.

Zaawansowane biotechnologie dla przyszłej produkcji żywności – hodowla mikroalg w zamkniętym układzie, co pozwala na oszczędność wody i miejsca. Prowadzi ją firma Vaxa – Impact Nutrition z myślą o przeznaczeniu masy mikroalgowej jako suplementów diety dla ludzi, paszy dla ryb, a także do produkcji kwasów omega-3, białek i barwników. Ślad węglowy takiej hodowli jest ujemny (https://www.vaxa.life/). W zakresie podobnych technologii działa w Parku firma Algaennovation. Stosowana na Islandii technologia jest ściśle dostosowana do właściwości i charakterystyki lokalnych zasobów geotermalnych (https://www.thinkgeoenergy.com/producing-micro-algea-for-fish-feed-at-hellisheidi-geothermal-plant-iceland/).

Pozyskiwanie substancji mineralnych jako suplementów diet – z wód i par geotermalnych pozyskiwana jest krzemionka i inne substancje mineralne, na bazie których produkuje się naturalne suplementy diety. Zajmuje się tym firma GeoSilica (https://www.geosilica.com/). Te wartościowe i poszukiwane produkty są dostępne w sprzedaży na Islandii i poza jej granicami.

Wychwytywanie, wykorzystywanie i podziemne składowanie dwutlenku węgla –  technologia znana jako Carbfix (https://www.carbfix.com) polega generalnie na wychwytywaniu dwutlenku węgla z emitowanych gazów (w tym przypadku z par stosowanych w elektrowni Hellisheidi), a następnie zatłaczaniu go wraz z wodą do wgłębnych formacji skalnych, w których wchodzi on w reakcje i w efekcie powstają związki mineralne w formie stałej. Tę technologię można również zastosować w przypadku zakładów przemysłowych stosujących węgiel lub gaz jako paliwo, a które produkują cement, stal, itp. wyroby. Sprawdzana jest też możliwość stosowania w tym procesie wody morskiej, co zwiększyłoby jego przydatność w niektórych innych rejonach świata.  Metoda została przetestowana w skali przemysłowej (https://orkuveitan.is/en/environment/climate-issues/carbfix/). Technologia Carbfix przyciąga międzynarodową uwagę – w 2023 r. instalacje wizytowali m.in. premier Kanady oraz delegacja senatorów USA. Projekt otrzymał dofinansowanie z Unii Europejskiej na budowę specjalnego terminalu morskiego na wybrzeżu Islandii, który będzie odbierał dwutlenek węgla z niektórych zakładów przemysłowych w Europie dla potrzeb tej technologii.

Firma Carbfix współpracuje ze szwajcarską firmą Climeworks, która  zajmuje się technologią usuwania  dwutlenku węgla bezpośrednio z powietrza atmosferycznego (https://climeworks.com). Jeśli połączenie technologii tych dwóch firm zakończy się pomyślnie, to będzie można wychwytywać dwutlenek węgla bezpośrednio z powietrza i wiązać go w formie stałej. Technologia Carbfix jest możliwa do zastosowania także w niektórych miejscach w Europie, w tym w Polsce. Wskazane zostały nawet niektóre perspektywiczne obszary. Niezbędne jest natomiast określenie skali jej zastosowań w stosunku do potrzeb poza Islandią i jej wkładu do ograniczania znaczących ilości dwutlenku węgla.

Fotografie niektórych obiektów – Park Geotermalny Hellissheidi

GEOTHERMICA – współpraca międzynarodowa zainicjowana przez Islandię

(opracowano częściowo na podstawie: https://www.geothermica.eu/about-geothermica)

Początki – Projekt „Geothermal ERA NET” 

Jednym z ważnych punktów zwrotnych w europejskiej współpracy w zakresie geotermii był Projekt „Geothermal ERA NET”. Jego liderem była Islandia, a koordynatorem Guðni A. Jóhannesson – ówczesny dyrektor generalny Krajowego Urzędu Energetycznego (National Energy Authority). Projekt uzyskał wsparcie Komisji Europejskiej. Celem było wzmocnienie europejskiej współpracy w zakresie badań geotermalnych i zintegrowanie programów krajowych z tego obszaru. Rozpoczął się  w 2012 r. i trwał cztery lata. Był realizowany przez partnerów z Islandii, Holandii, Francji, Szwajcarii, Niemiec, Włoch, Węgier, Turcji i Słowacji. Ważnym elementem było korzystanie z doświadczeń,  technologii oraz innowacyjnego podejścia stosowanego na Islandii. Projekt koncentrował się na optymalizowaniu oceny zasobów, ich zagospodarowania i zarządzania, podejmując jednocześnie problemy związane z koordynacją przemysłu geotermalnego w Europie, który cechował się wówczas sporym rozdrobnieniem. Krajowe programy dotyczące geotermii były przy tym często formułowane niezależnie, co prowadziło nierzadko do powielania wysiłków w tym względzie w całej Europie. Celem Projektu była więc integracja programów krajowych oraz wzmocnienie współpracy europejskiej w zakresie badań nad geotermią. Przyczynił się on do:

• Zacieśnienia współpracy europejskiej w badaniach nad energią geotermalną,
• Integrowania krajowych programów badawczych,
• Utworzenia europejskiej bazy danych dotyczących geotermii, 
• Wzrostu świadomości co do możliwości wykorzystywania energii geotermalnej (zarówno w kontekście lokalnym, jak i do produkcji energii elektrycznej).

GEOTHERMICA Horizon 2020 

W oparciu o rezultaty i rekomendacje Projektu „Geothermal ERA-NET” w ramach programu Horizon 2020 uruchomiono  inicjatywę „GEOTHERMICA Horizon 2020”. Jej celem było przyspieszenie wdrażania innowacyjnych technologii geotermalnych oraz włączania geotermii do szerszych systemów energetycznych. Połączyła ona zasoby finansowe i wiedzę fachową dwudziestu podmiotów – właścicieli i menedżerów programów badań i innowacji w zakresie energii geotermalnej z szesnastu krajów i regionów.

GEOTHERMICA Horizon 2020 ściśle współpracowała z kluczowymi instytucjami i podmiotami, w tym z Komisją Europejską, Europejską Radą Energii Geotermalnej oraz z Sojuszem Badań nad Energią. W wyniku naborów wniosków uruchomiono projekty ukierunkowane na promowanie współpracy, skracanie czasu wprowadzania na rynek nowych technologii oraz zachęcanie do badań w wymiarze międzynarodowym. W latach 2017–2019 przeprowadzono dwa nabory (poszerzając  dodatkowo możliwości udziału w projektach partnerów z USA i Norwegii), a w 2021 r. –  trzeci nabór (z udziałem m.in. sieci European Joint Programming Platform Smart Energy Systems (ang. JPP Smart Energy Systems). Zrealizowano trzydzieści projektów, których łączny budżet wynosił blisko 90 milionów euro ze środków publicznych i prywatnych. Koncentrowały się one na nowatorskich technologiach dla głębokiej geotermii oraz na  integrowaniu energii geotermalnej z sieciami ciepłowniczymi,  wskazując także ścieżki do wdrożeń komercyjnych.

Inicjatywa GEOTHERMICA  

W 2023 r. GEOTHERMICA Horizon 2020 została przekształcona w Inicjatywę GEOTHERMICA (ang. GEOTHERMICA Initiative). Ma ona na celu m.in. (https://www.geothermica.eu/about-geothermica):

• Wkład do realizacji celów Unii Energetycznej Europy i wdrożenia Planu SET, 
• Promowanie badań i innowacji w zakresie geotermii, aby uczynić ją niezawodnym, bezpiecznym 
• i konkurencyjnym źródłem energii,
• Wkład do przyspieszenia wdrażania innowacyjnych technologii geotermalnych oraz ich integrowania z przyszłymi systemami energetycznymi,
• Nadanie geotermii istotnej roli w transformacji energetycznej.

Inicjatywa GEOTHERMICA łączy zasoby finansowe i specjalistyczną wiedzę siedmiu właścicieli i menedżerów programów z sześciu krajów (wg stanu w końcu 2024 r.).  Jest to platforma  współpracy międzynarodowej, w ramach której przedstawiciele sektorów publicznych z różnych krajów łączą siły, aby przyspieszyć rozwój i wykorzystanie energii geotermalnej na szerszą skalę i przyczynić się do opracowywania i wdrażania postępu technologicznego, zrównoważonych i innowacyjnych rozwiązań w krajach partnerów, a także w szerszym wymiarze. Promuje badania i innowacje, które wzmacniają sektor geotermalny, czyniąc go bardziej konkurencyjnym i niezawodnym. Służy też zacieśnianiu więzi między sektorem publicznym i prywatnym. Podejmuje działania, aby geotermia zyskała większe znaczenie w europejskim systemie energetycznym. Inicjatywa koncentruje się na rozwoju innowacyjnych technologii w sposobie dostarczania energii geotermalnej odbiorcom oraz włączenia tego źródła w przyszły europejski system energetyczny. Dotyczy to trzech tematów, które wiążą się z podstawowymi etapami cyklu realizacji zrównoważonej i konkurencyjnej kosztowo instalacji geotermalnej:

• Identyfikacji i oceny zasobów geotermalnych (nadających się do bezpośredniego wykorzystania lub wytwarzania energii elektrycznej),
• Udostępniania zasobów geotermalnych (wierceń, wyposażania odwiertów, kwestii materiałowych i sprzętu),
• Inteligentnej integracji z systemem energetycznym i jego funkcjonowaniem.

W obszarze zainteresowania Inicjatywy GEOTHERMICA są także cztery przekrojowe tematy nie-technologiczne: 

• Zrównoważony rozwój,
• Dzielenie się wiedzą, 
• Budowanie postrzegania geotermii przez społeczeństwo jako istotnego i perspektywicznego źródła  w sektorze energetycznym, 
• Formułowanie propozycji polityk w zakresie geotermii, których podstawą są rzeczywiste dane faktograficzne (przedstawia to poniższy rysunek).

Europa dąży do zwiększania udziału energii ze źródeł odnawialnych – w tym geotermii,  w ogrzewaniu i chłodzeniu, procesach przemysłowych, wytwarzaniu energii elektrycznej, a także do wzrostu magazynowaniu energii. Ważną rolę w tym procesie odgrywa Inicjatywa GEOTHERMICA przyczyniając się do wzmacniania współpracy państw członkowskich UE, państw stowarzyszonych a także społeczności badawczej i przemysłowej w zakresie realizacji celów Unii Energetycznej.

Inicjatywa GEOTHERMICA – możliwości dla Polski   

GEOTHERMICA jest inicjatywą, do której powinna przystąpić Polska.  Będzie to bowiem istotne wsparcie w zakresie dzielenia się doświadczeniami i specjalistyczną wiedzą w istotnych dla nas obszarach geotermii, przyspieszenia wprowadzania innowacyjnych technologii, metod i rozwiązań, wzmocnienia współpracy z wiodącymi krajami, realizacji projektów odpowiadających polskim potrzebom. Argumentów za przystąpieniem jest wiele. Dostarczają ich m.in. wnioski i rekomendacje wynikające z wielu projektów zrealizowanych z udziałem polskich zespołów – krajowych, unijnych, a także projektów w ramach programów Funduszy norweskich i EOG. Pora, aby współpracę międzynarodową w zakresie geotermii pogłębić zarówno poprzez udział m.in. w projektach w ramach kolejnego okresu finansowania tych Funduszy, jak i poprzez udział w znaczących inicjatywach międzynarodowych, do których należy GEOTHERMICA.  Zespoły z Polski, Islandii oraz przedstawiciele tej Inicjatywy podjęli już działania w tym kierunku. Ostatnio (styczeń – luty 2025 r.) należały do nich m.in. uczestnictwo w wydarzeniach Inicjatywy GEOTHERMICA w Rumunii, Wizyta studyjna na Islandii z udziałem osób z Polski w lutym 2025 r., a także inne prace realizowane w ramach Projektu „Synergia geotermalna: wymiana wiedzy Islandia – Polska”. 

Projekt „Synergia geotermalna: wymiana wiedzy Islandia – Polska”   

Projekt jest realizowany przez zespoły z Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN oraz Islandzka Agencja ds. Ochrony Środowiska i Energii (poprzednia nazwa: Islandzki Urząd Energetyczny). Projekt ma charakter predefiniowany, a jego operatorem jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Potrwa do końca lutego 2025 r. (keygeothermal.pl/geosynergy). Jego celami są:

• Usprawnienie wymiany wiedzy na temat ciepłownictwa geotermalnego między Islandią i Polską,
• Pogłębienie znajomości polityk, przepisów i sposobów finansowania wspierających rozwój stosowania energii geotermalnej na Islandii orz skorzystanie z doświadczeń, które mogą być przydatne dla Polski, 
• Poznanie międzynarodowej Inicjatywy „Geothermica”, podjęcie kontaktów i starań dla włączenia Polski we współpracę i członkostwo.  

W ramach Projektu zaplanowane zostały m.in.: konferencje online; udział zespołu z Polski w wydarzeniach Inicjatywy GEOTHERMICA; opracowanie propozycji zakresu, tematyki oraz planowanie przyszłej współpracy w obszarze geotermii między Polską, Islandią oraz innymi krajami; specjalistyczna wizyta studyjna na Islandii; działania informacyjne i komunikacyjne.

Projekt jest jednym z działań, jakie podjęto w następstwie Projektu MF EOG „Budowanie zdolności kluczowych zainteresowanych stron w dziedzinie energii geotermalnej” (zakończonego w kwietniu 2025 r.; keygeothermal.pl), a także kilku innych projektów. Przychodzi również w sukurs rekomendacjom i potrzebom wyrażanym przez partnerów oraz adresatów tego i kilku poprzednich projektów, a także kontaktom i propozycjom ze strony Inicjatywy GEOTHERMICA. 

Beata Kępińska, kierownik Projektu MF EOG / NMF
„Synergia geotermalna: wymiana wiedzy Islandia – Polska”
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Alicja Wiktoria Stokłosa, zespół partnera Projektu
Krajowy Urząd Środowiska i Energii Islandii