
Planowanie inwestycji, oprócz aspektów finansowych, musi uwzględniać także kwestie prawne oraz techniczne.
Co prawda niewielkie inwestycje przydomowe, na użytek własny, pozwalają na ograniczenie zakresu koniecznych analiz do minimum, ale te większe, a szczególnie realizowane w ramach zamówień publicznych, będą rządziły się dużo bardziej sformalizowanymi procedurami. Jednym z elementów planowania inwestycji jest tzw. studium wykonalności, wymagane zarówno przy dużych inwestycjach infrastrukturalnych, jak też przez instytucje finansujące lub dofinanso wujące planowane przedsięwzięcie.
Proces inwestycyjny
Studium wykonalności projektu musi określić, dlaczego realizowana jest określona inwestycja, przez kogo, po co, i wreszcie kto będzie odbiorcą jej finalnego produktu. Wytyczne dla tego rodzaju opracowań, wymaganych najczęściej przy zamówieniach gminnych, do tego dofinansowanych ze środków unijnych, zwykle określają strukturę dokumentu. Niemniej, aby dobrze skonstruować studium, musi się ono opierać na pewnym podstawowym zakresie informacji. Głównym celem jego opracowania jest bowiem przedstawienie wszystkich niezbędnych danych określających możliwości inwestycyjne i weryfikację tego, w jakim stopniu, i czy w ogóle, projekt odpowiada potrzebom tych, dla których planuje się jego realizację. Ma ono też na celu podanie wszelkich niezbędnych informacji, umożliwiających podjęcie decyzji inwestycyjnej, tak przez samego inwestora, jak i podmiot finansujący, jeśli projekt jest dofinansowany. Istotnym elementem, od którego zwykle zaczyna się studium, jest określenie inwestora oraz lokalizacji projektu. Są to tzw. dane wyjściowe, pozwalające na identyfikację samego przedsięwzięcia i podmiotu, który je realizuje.
Uwarunkowania i charakterystyka projektu
Studium musi precyzyjnie określić, kto jest odpowiedzialny za realizację projektu. Podmiot będący inwestorem jest opisywany przez pryzmat swojego charakteru prawnego, struktury właścicielskiej, profilu działalności oraz jego zbieżności z przedmiotem inwestycji. Opisane muszą być też relacje pomiędzy inwestorem, podmiotem odpowiedzialnym za prawidłową realizację projektu, a instytucją finansującą, jeśli w takim systemie realizowane jest przedsięwzięcie. W odniesieniu do zlecania konkretnych usług czy dostaw należy określić procedury wiążące podmiot zlecający, a więc czy będzie miało zastosowanie prawo zamówień publicznych czy też, z uwagi na charakter inwestora oraz pochodzenie środków na realizację projektu, przepisy ustawy nie znajdą zastosowania. (…)
Finansowanie projektu Nieodłącznym elementem studium wykonalności inwestycji jest informacja o finansowaniu projektu. Chodzi tu nie tylko o sam koszt produktu finalnego i procesu inwestycyjnego, ale o dokładne określenie struktury finansowania projektu. Studium musi więc precyzyjnie określić, w oparciu o przyjęty model kalkulacji, przepływy finansowe i sposób zapewnienia finansowania projektu. Standardowo musi znaleźć się tu opis zdolności inwestycyjnej podmiotu realizującego projekt. Nierzadko w takich sytuacjach wymaga się od inwestora dołączenia do studium dokumentów potwierdzających jego kondycję finansową, np. bilans oraz rachunek zysków i strat. Informacje zawarte w tych dokumentach będą stanowiły element analizy finansowej, która znajdzie się w studium. Sprawozdanie finansowe oraz ocena sytuacji finansowej inwestora będą kluczowe dla określenia poziomu jego możliwości realizacyjnych. Badana będzie tu zarówno kondycja finansowa przed rozpoczęciem inwestycji, jak i w jej trakcie, np. wpływ realizacji projektu na bieżące funkcjonowanie inwestora w zakresie samej inwestycji i pozostałej jego działalności. Analiza finansowa, co jasne, musi odzwierciedlać założenia harmonogramu realizacji projektu. Wszelkie działania w nim przewidziane, co do zakresu merytorycznego i kosztowego muszą być odpowiednio opisane w części finansowej. W przypadku realizacji pro jektu dofinansowanego ze środków eu ropejskich, powiązanie między harmonogramem rzeczowym a analizą finansową jest badane wyjątkowo skrupulatnie. Wykonanie analizy finansowej należy więc powierzyć doświadczonemu finansiście, wdrożonemu w założenia inwestycji.(…)
Kończąc…
…studium, należy zawrzeć wnioski oraz zalecenia realizacyjne. Wnioski powinny odnosić się do zasadności samej inwestycji, potwierdzać słuszność jej realizacji, przywołując przy tym zdiagnozowane potrzeby oraz cele stawiane przed projektem. Zalecenia realizacyjne mogą dotyczyć zarówno samego procesu inwestycyjnego, jak też sugestii odnośnie do przyjętych rozwiązań czy też charakteru i parametrów technicznych obiektu. Chodzi tu zarówno o działania przewidziane w harmonogramie, w tym określone wydatki i ich wysokość, jak i charakterystykę finalnego produktu naszej inwestycji. A zatem sposób realizacji inwestycji, przyjęte rozwiązania i finalny produkt w stopniu maksymalnym muszą odpowiadać zdiagnozowanym i wcześniej opisanym potrzebom. Tak skonstruowane studium wykonalności będzie spełniało wszystkie zwyczajowe wymagania, jakie stawia się przed tego rodzaju opracowaniami.
Bartłomiej Świderek
Czytaj całość w GLOBEnergia 4/2013: