Klastry biorą wszystko! Rekordowe dofinansowanie na rozwój energetyki wspólnotowej

Energetyka społecznościowa na pierwszym planie

Dofinansowane projekty to nie tylko technologia – to nowe podejście do wytwarzania, zarządzania i konsumowania energii. Dominują wśród nich samorządy i spółki komunalne, co świadczy o rosnącej świadomości i odpowiedzialności władz lokalnych w obliczu kryzysów energetycznych i klimatycznych. Klastry energii stają się dziś laboratoriami transformacji: od budowy instalacji OZE, przez magazyny energii, po zaawansowane systemy zarządzania popytem.

"To sukces wypracowany wieloletnim działaniem Krajowej Izby Klastrów Energii i OZE oraz ludzi związanych z tworzeniem społeczności energetycznych w Polsce. Kwota 700 000 000 zł przeznaczona na rozwój klastrów energii to tworzenie odporności energetycznej dla polskiej gospodarki. I wzrost lokalnego bezpieczeństwa energetycznego" – podkreślił Albert Gryszczuk, były prezes Krajowej Izby Klastrów Energii i OZE, twórca jednego z pierwszych klastrów – Zklastra.

Klastry wygrywają w rywalizacji modeli energetyki rozproszonej

Wszystkie zwycięskie projekty to inicjatywy klastrowe – co stawia klastry na pozycji liderów transformacji energetycznej w Polsce. To one najlepiej sprostały rygorystycznym wymaganiom formalnym i technologicznym. Przygotowanie wniosków było trudne, ale skuteczne.

Tomasz Drzał, obecny prezes Krajowej Izby Klastrów Energii i OZE, zwrócił uwagę na istotną lukę systemową: lista beneficjentów niemal całkowicie rozmija się z oficjalnym rejestrem klastrów Urzędu Regulacji Energetyki. – „Jako ciekawostkę należy odnotować, że lista zwycięskich klastrów kompletnie nie pokrywa się z rejestrem prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, który w tej chwili obejmuje siedem klastrów. Myślę, że można mówić już o porażce systemu wsparcia zaproponowanego jeszcze w 2023 roku” – skomentował.

Skala inwestycji – ponad 920 milionów złotych

Łączna wartość zatwierdzonych projektów przekracza 920 mln zł. Zakres inwestycji jest imponujący: farmy fotowoltaiczne, turbiny wiatrowe, wirtualne elektrownie, infrastruktura magazynowania, a także inteligentne systemy bilansowania sieci i zarządzania energią.

Dodatkowe 150 mln zł trafi na prace przygotowawcze dla 162 kolejnych inicjatyw. Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, określiła je jako „mapę drogową dla przyszłych wspólnot energetycznych”.

Europejski kontekst: KPO jako manifest transformacyjny

W kontekście unijnego wsparcia KPO, decyzje finansowe zyskują dodatkowy wymiar. Polska może otrzymać nawet 600 miliardów złotych w ramach całego programu, a niemal połowa środków – 46,6% – została przeznaczona na cele klimatyczne.

Nowa mapa energetyczna Polski – do 2026 roku

Wszystkie realizowane projekty mają zostać ukończone do sierpnia 2026 roku. W ciągu najbliższych kilkunastu miesięcy ma powstać infrastrukturalny szkielet zdecentralizowanego, obywatelskiego systemu energetycznego – bardziej odpornego na kryzysy, lepiej dopasowanego do lokalnych potrzeb i napędzanego zieloną energią.

Lista projektów z dofinansowaniem KPO

Poniżej zestawienie wybranych projektów wraz z kwotą wsparcia:

• Białystok – 49,6 mln zł na wirtualną elektrownię OZE
  
• Słupsk – 37,2 mln zł dla Słupskiej Wyspy Bioenergetycznej
  
• Iłowa – 36,8 mln zł na zaawansowane usługi energetyczne
  
• Wieniawa – 32,6 mln zł na rozwiązania hybrydowe
  
• Południowa Wielkopolska – 49,5 mln zł dla klastrów gminnych
  
• Aglomeracja Częstochowska – 49,7 mln zł na projekt demonstracyjny
  
• Częstochowa – powiat – 48,6 mln zł na rozwój klastra
  
• Ryki – 50 mln zł na budowę infrastruktury
  
• Podkarpacie – 47,9 mln zł dla klastra Ropczycko-Dębickiego, inwestycja w gminie Ropczyce
  
• Jawornik Polski – 49,3 mln zł dla Pogórza Dynowskiego
  
• Powiat Sokólski – 29,1 mln zł na klastry demonstracyjne
  
• Zielony Pierścień Tarnowa – 34,1 mln zł
  
• Drwinia (Nadwiślański Klaster) – 27,3 mln zł na wsparcie rozwoju społeczności Nadwiślańskiego Klastra Energii
  
• Rabka-Zdrój – 33,5 mln zł na projekt „Brama Podhala”
  
• Garwolin – 20,6 mln zł na regionalny klaster
  
• Łapsze Niżne – 41,9 mln zł na wielowymiarowy projekt wokół Zbiornika Czorsztyńskiego
  
• Myszków – 50 mln zł – maksymalne wsparcie na odnawialne źródła energii w Klastrze Energii Powiatu Myszkowskiego
  
• Warszawski ESA Hub – 19,1 mln zł na system zarządzania energią
  
• Kamiennik – 1,5 mln zł na projekt pilotażowy klastra energii
  

Transformacja energetyczna w Polsce zyskała właśnie nowe, lokalne oblicze. Dzięki rekordowemu wsparciu finansowemu klastry energii stają się realną siłą napędową nowoczesnej energetyki – opartej na OZE, wspólnocie i odporności. To nie tylko technologia – to zmiana modelu zarządzania energią i przyszłością lokalnych społeczności. I wszystko wskazuje na to, że to dopiero początek.