Spółdzielnie energetyczne… bezpieczeństwo i pewny sukces prosumentów?

Z oficjalnej strony Ministerstwa Gospodarki możemy się dowiedzieć, że jedną z zalet spółdzielni w porównaniu do innych form prawnych działalności również zapewniających ograniczenie odpowiedzialności inwestorów (np. niektórych spółek) jest nieskomplikowana procedura tworzenia spółdzielni. Spółdzielnia zostaje zawiązana poprzez podpisanie statutu przez jej założycieli. Nie ma obowiązku zachowania formy aktu notarialnego, co ułatwia zawiązanie spółdzielni i obniża jego koszty. Notarialnego poświadczenia wymagają jednak podpisy członków zarządu pod wnioskiem o rejestrację spółdzielni w rejestrze.

Minimalna wysokość kapitału spółdzielni również nie jest określona, co również ma pozytywny wpływ na wybór przez prosumentów tej formy prawnej działalności. Zarówno wysokość kapitału, jak i wymogi, co do wysokości i minimalnej liczby wnoszonych przez członków udziałów ustalane są dopiero w statucie. W praktyce, aby nie zniechęcać inwestorów, wartość udziału ustalana jest na stosunkowo niskim poziomie, np. 1000 euro.
Prace nad wdrożeniem przepisów umożliwiających powstawanie i funkcjonowanie w Polsce spółdzielni energetycznych trwają. Świadczy o tym chociażby zlecenie wykonania, a następnie opublikowanie analizy mającej na celu wdrożenie instytucji spółdzielni energetycznej do polskiego systemu prawa w oparciu o najlepsze praktyki państw Unii Europejskiej. Dokument ten zawiera analizę regulacji prawnych odnoszących się do przedmiotowej kwestii w wybranych państwach Unii Europejskiej.
Spółdzielnia energetyczna jest odrębną osobą prawną. Oznacza to, że odpowiedzialność spółdzielni wobec wierzycieli ograniczona jest do wysokości jej majątku, a za jej zobowiązania, co do zasady, nie odpowiadają jej członkowie (statut może jednak przewidywać obowiązek dodatkowych świadczeń członków spółdzielni na wypadek niewypłacalności). Ograniczenie odpowiedzialności członków spółdzielni jest jednym z powodów, dla których w Niemczech prosumenci stosunkowo często wybierają właśnie tę formę realizowania inwestycji w OZE jako stosunkowo bezpieczną – w przypadku jej ewentualnego niepowodzenia chroniony jest bowiem osobisty majątek członków spółdzielni. Tego rodzaju ochrona nie występuje natomiast w przypadku prywatnych inwestycji w OZE realizowanych przez indywidualnych prosumentow lub wspólnych przedsięwzięć realizowanych w formie spółki cywilnej.

---

Jak zostać Prosumentem? Poradnik Prosument dostępny jest w numerze 6/2014 GLOBEnergia

---

Co więcej, należy podkreślić, że spółdzielnia stanowi odrębną osobę prawną także w stosunku do swoich członków – relacje handlowe między spółdzielnią a jej członkami odbywają się na takich samych zasadach, jak pomiędzy innymi niezależnymi podmiotami obrotu gospodarczego. W konsekwencji np. sprzedaż energii elektrycznej przez spółdzielnię energetyczną swoim członkom odbywa się na podstawie normalnej umowy sprzedaży energii. W Niemczech członkami spółdzielni energetycznych bywają gminy lub lokalne przedsiębiorstwa komunalne (Stadtwerke, Gemeindewerke), co w odczuciu prywatnych inwestorów (okolicznych mieszkańców) zwiększa bezpieczeństwo inwestycji, a tym samym zachęca ich do przystąpienia do spółdzielni. Udział takich podmiotów w spółdzielniach energetycznych pozwala także na ułatwiony dostęp do korzystnych (np. dla fotowoltaiki) dużych powierzchni dachowych budynków publicznych, będących z reguły własnością gmin (np. szkół czy szpitali).

---

Spółdzielnie energetyczne - dobre praktyki i rekomendacje dla Polski - czytaj

---

Dla utworzenia spółdzielni, zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, wymagane jest podpisanie statutu przez założycieli oraz wpisanie jej do odpowiedniego rejestru. Dla sporządzenia statutu brak jest wymogu zachowania formy aktu notarialnego, nie ma też ustalonej minimalnej kwoty kapitału.
Z przedstawionej przez Ministerstwo Gospodarki analizy wynika, że funkcjonowanie spółdzielni w Niemczech wygląda podobnie jak w Polsce. Obligatoryjnymi organami spółdzielni są zarząd, rada nadzorcza oraz walne zgromadzenie, przy czym statut może określać także inne organy. Walne zgromadzenie jest najwyższym organem spółdzielni posiadającym kompetencje we wszystkich sprawach nieprzekazanych zgodnie ze statutem do kompetencji innych organów. Każdy członek spółdzielni ma jeden głos na walnym zgromadzeniu. Zgodnie z polską ustawą statut spółdzielni, której członkami mogą być wyłącznie osoby prawne, może określać inną zasadę ustalania liczby głosów przysługujących członkom.

Cały artykuł w GLOBEnergia 6/2014