Wirtualny prosument jeszcze bliżej dzięki CSIRE. Pełne uwolnienie w przyszłym roku?

Wraz z uruchomieniem Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE) ruszyły fundamenty pod jeden z najbardziej oczekiwanych modeli uczestnictwa obywateli w transformacji energetycznej – instytucję wirtualnego prosumenta. Nowy system nie tylko porządkuje dane energetyczne, ale tworzy warunki techniczne, prawne i operacyjne do tego, by energia mogła być produkowana w jednym miejscu, a konsumowana w innym.

Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia

Redakcja GLOBEnergia

Wirtualny prosument, realne korzyści

Do tej pory prosument mógł korzystać z energii wyłącznie tam, gdzie ją wyprodukował – czyli najczęściej w swoim domu lub firmie. Wirtualny prosument łamie ten schemat. Dzięki CSIRE możliwe będzie powiązanie lokalizacji produkcji energii (np. na działce, wspólnej instalacji czy na dachu szkoły) z zupełnie innym punktem poboru – np. mieszkaniem czy siedzibą firmy. Takie rozwiązanie umożliwi np. rodzinie mieszkającej w bloku korzystanie z energii produkowanej przez instalację OZE poza miastem.

Aby to było możliwe, potrzebna jest pełna cyfryzacja rynku – precyzyjne, zintegrowane dane pomiarowe, handlowe i techniczne. I właśnie to zapewnia CSIRE, który zbiera, ujednolica i udostępnia informacje z różnych segmentów rynku energii. Umożliwia też ich automatyczne rozliczanie między wieloma podmiotami.

Kiedy system będzie gotowy na wirtualnych prosumentów?

Zgodnie z przepisami przejściowymi, dopóki do CSIRE nie zostaną podłączone wszystkie zobowiązane podmioty, wirtualny prosument może działać tylko w ramach jednego operatora systemu dystrybucyjnego (OSD). Oznacza to, że np. mieszkańcy jednej gminy mogą już zacząć współdzielić energię w ramach jednego OSD, ale na skalę krajową – pełna swoboda w działaniu tego modelu – będzie możliwa dopiero… po 19 października 2026 r., kiedy zakończy się etapowe przyłączanie OSD do CSIRE.

Do tego czasu rozliczenia energii w ramach wirtualnego prosumenta prowadzić będą właśnie operatorzy sieci dystrybucyjnych. Reguluje to ustawa z dnia 21 maja 2025 r. dotycząca zmian ustaw związanych z wdrażaniem CSIRE.

Co zyskuje wirtualny prosument dzięki CSIRE?

Wdrożenie CSIRE daje wirtualnym prosumentom przede wszystkim narzędzie do legalnego i technicznie bezpiecznego działania. System zapewni m.in.:

  • dokładne monitorowanie i rozliczanie energii oddanej i pobranej,
  • możliwość przekazywania uprawnień lub informacji wybranym podmiotom (np. agregatorom lub firmom zarządzającym wspólną instalacją OZE),
  • automatyzację procesów i większą przejrzystość danych,
  • dostęp do historii zużycia i produkcji w ustandaryzowanej formie.

To wszystko sprawia, że wirtualny prosument przestaje być koncepcją, a zaczyna funkcjonować jako realna forma uczestnictwa obywateli i firm w rynku energii.

Co dalej?

Wraz z finalizacją wdrażania CSIRE i wejściem w życie przepisów ustawy z maja 2025 r., możliwe będzie tworzenie grup prosumenckich, inwestycji zbiorowych i lokalnych inicjatyw energetycznych opartych o rzeczywiste dane. To nie tylko nowe możliwości dla gospodarstw domowych, ale też otwarcie rynku na usługi agregacyjne, taryfy dynamiczne i bardziej efektywne zarządzanie popytem i podażą energii.

System CSIRE – choć techniczny i na pierwszy rzut oka niewidoczny dla przeciętnego użytkownika – stanowi cyfrowy fundament nowoczesnego rynku energii, na którym zbudowany zostanie nowy model uczestnictwa prosumentów, producentów i odbiorców w transformacji energetycznej.

Źródła: własne.

Zdjęcie autora: Redakcja GLOBEnergia

Redakcja GLOBEnergia