Kto może być operatorem w Czystym Powietrzu? NFOŚiGW wydał oświadczenie w związku z sytuacją w Małopolsce

• Po reformie Czystego Powietrza od 31 marca 2025 r. operatorem w programie mogą być tylko gminy oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) – wcześniejszy pilotaż w Małopolsce, gdzie funkcję tę pełniło pięć prywatnych firm, został zakończony.
• Firmy te mogą nadal wspierać beneficjentów w ramach wcześniej złożonych wniosków, ale nie mogą już zawierać nowych umów w programie, co oficjalnie potwierdził NFOŚiGW w oświadczeniu z 13 maja 2025 r.
• Fundusz ostrzega przed nieuczciwymi doradcami, którzy oferują wsparcie w programie, używając logotypów NFOŚiGW i Ministerstwa Klimatu i Środowiska, mimo braku formalnego uprawnienia do działania jako operatorzy.

Czyste Powietrze i operatorzy – kto może pełnić tę funkcję?

Wraz z ponownym uruchomieniem naboru do programu Czyste Powietrze w ostatni dzień marca w całej Polsce zaczął funkcjonować system operatorów programu. Są to podmioty które z założenia mają wspomagać beneficjentów, stanowić wsparcie przy wypełnianiu dokumentów, chronić przed nadużyciami ze strony wykonawców oraz nadzorować wypłatę środków. Funkcję operatorów w ramach nowej odsłony programu mogą pełnić wyłącznie gminy, a tam gdzie nie zgłosiły się one do tej funkcji – również wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

W 2023 roku miał miejsce pilotaż systemu operatorów w województwach małopolskim, świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim. Wtedy jednak funkcję tę mogły pełnić również podmioty inne niż samorządy gminne i wfośigw. NFOŚiGW podpisał wówczas w Małopolsce umowy z pięcioma firmami, które miały pełnić funkcję operatorów do końca marca 2026 roku.

Pojawiło się pytanie: czy firmy te pełnią funkcję operatorów również teraz, po reformie która uniemożliwia to podmiotom innym niż gminy i wfośigw? NFOŚiGW wczoraj (13 maja) wydał w tej sprawie oświadczenie, które teoretycznie rozwiewa te wątpliwości.

NFOŚiGW rozwiewa wątpliwości. Kto może być operatorem w programie Czyste Powietrze?

– Nowa wersja programu Czyste Powietrze, która ruszyła 31 marca 2025 r., wprowadza jednolite zasady działania operatorów w całym kraju. Oznacza to zakończenie pilotażu z udziałem operatorów prywatnych w województwie małopolskim. Od 31 marca osoby ubiegające się w programie Czyste Powietrze o najwyższe dofinansowanie lub dotację z prefinansowaniem mogą składać wnioski tylko przy wsparciu operatora - obecnie są to wyłącznie gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) – czytamy w komunikacie NFOŚiGW

Jak przyznaje Fundusz w dalszej części komunikatu, pilotaż w Małopolsce z udziałem pięciu firm został w związku z tym zakończony. Kilka tygodni temu przedstawiciel jednego z tych podmiotów skontaktował się z nami twierdząc, że w tej kwestii nadal nie zostały podjęte oficjalne decyzje. Oświadczenie ze strony NFOŚiGW zdaje się rozwiewać te wątpliwości.

Jednocześnie Fundusz podkreśla, że pilotażowi operatorzy w Małopolsce nadal mogą brać udział we wspieraniu beneficjentów w przypadku tych wniosków, które już zostały złożone z ich udziałem. Podmioty te nie mogą jednak zawierać nowych umów w ramach programu Czyste Powietrze. – Program Czyste Powietrze wszedł w nową fazę, opartą obecnie wyłącznie na operatorach publicznych – gminach i WFOŚiGW – czytamy w komunikacie Funduszu.

Czyste Powietrze: NFOŚiGW ostrzega przed nieuczciwymi doradcami

Jednocześnie dzień wcześniej (13 maja) NFOŚiGW wydał oświadczenie, w którym ostrzega przed prywatnymi firmami, oferującymi wsparcie i doradztwo w ramach programu Czyste Powietrze. – Prywatne firmy i osoby nie mają prawa przedstawiać się jako partnerzy ani posługiwać się logotypami programu Czyste Powietrze, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) i Ministerstwa Klimatu i Środowiska – czytamy w komunikacie.

Zdaje się, że Narodowy Fundusz próbuje dwoma komunikatami uporządkować komunikację dotyczącą kwestii uczestnictwa prywatnych firm w systemie operatorskim programu Czyste Powietrze, szczególnie w takich miejscach jak Małopolska gdzie w związku z pilotażem podmioty tego typu zaczęły pełnić tę funkcję w pełni legalnie dużo wcześniej niż w innych regionach Polski. Wczorajsze oświadczenie NFOŚiGW zdaje się rozwiewać wątpliwości w kwestii przyszłości firm zaangażowanych w program pilotażowy w tym województwie. Nasza redakcja będzie przyglądać się tej sprawie.

Źródło: NFOŚiGW