NFOŚiGW odpowiada na krytykę: „Stawiamy na jakość, a nie ilość” – sytuacja programu Czyste Powietrze
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) odpiera zarzuty o zapaść programu Czyste Powietrze. Jak podkreślono podczas dzisiejszej konferencji prasowej (14 lipca 2025 r.), obecna sytuacja to efekt świadomego uszczelniania programu i wprowadzenia nowych standardów jakości. Beneficjenci, firmy instalatorskie i termomodernizacyjne mają inne zdanie.
Redakcja GLOBEnergia
- NFOŚiGW: Mniejsza liczba wniosków to efekt wprowadzenia nowych zasad, audytów i weryfikacji, które mają chronić przed wyłudzeniami i poprawić efektywność energetyczną inwestycji.
- Statystyki: do 10 lipca 2025 r. złożono 30 tys. wniosków (w tym 14 tys. kompletnych), a w lipcu zauważono wzrost ich liczby. Łącznie zrealizowano już ok. 700 tys. inwestycji w całej Polsce.
- Jednocześnie zgłoszono 269 przypadków nadużyć, 400 osób zwróciło zaliczki, a Fundusz zawiesza obowiązek zwrotu środków w razie podejrzenia przestępstwa.
Mniej wniosków to dobry znak?
W odpowiedzi na medialne doniesienia o niskiej liczbie składanych wniosków po reformie programu, prezes NFOŚiGW Dorota Zawadzka-Stępniak jasno zadeklarowała: „Stawiamy na jakość, a nie na ilość”.
NFOŚiGW podkreśla, że nowa odsłona programu Czyste Powietrze została stworzona z myślą o efektywności energetycznej i ochronie beneficjentów przed nieuczciwymi wykonawcami. Choć tymczasowe spowolnienie tempa składania wniosków jest zauważalne, Fundusz traktuje je jako etap przejściowy.
Według danych przekazanych przez Roberta Gajdę, wiceprezesa NFOŚiGW:
- do 10 lipca 2025 r. złożono 30 tys. wniosków,
- 14 tys. z nich to kompletne wnioski na zaawansowanym etapie,
- ponad 15 tys. to wnioski robocze – w większości oczekujące na audyt (czas oczekiwania może wynosić nawet 2 miesiące),
- lipcu zaobserwowano wzrost liczby składanych wniosków.
Podczas konferencji udostępniono także dane w zakresie wymian kopciuchów. W 2024 roku wymieniono w sumie 91 tys. kopciuchów, a do końca maja 2025 r. – 52 tys. Łącznie w programie zrealizowano ok. 700 tys. inwestycji przy 900 tys. podpisanych umów, z czego ok. 100 tys. to tzw. „wnioski widmo” – nierozpoczęte lub porzucone przedsięwzięcia.
Zabezpieczenie środków i walka z nieuczciwością
NFOŚiGW odpycha zarzuty o zastoju w Czystym Powietrzu. Według Funduszu nowe zasady wprowadzone w programie Czyste Powietrze mają na celu eliminację nadużyć; beneficjenci są chronieni przed nieuczciwymi wykonawcami, m.in. przez obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego i weryfikację kosztów. Z Funduszem współpracuje grupa robocza, w skład której wchodzą przedstawiciele MKiŚ, MFiPR, NFOŚiGW i prokuratury.
Dotychczas 400 beneficjentów programu Czyste Powietrze zdecydowało się na zwrot zaliczek, a do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW) zgłoszono 269 przypadków podejrzeń oszustwa.
W odpowiedzi na te sytuacje udostępniono specjalny poradnik dla poszkodowanych, a NFOŚiGW apeluje, aby osoby dotknięte nieuczciwymi praktykami zgłaszały sprawy na policję lub do prokuratury. Co istotne, w przypadku gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa, Fundusz zawiesza obowiązek zwrotu środków do czasu wyjaśnienia sprawy. NFOŚiGW zapewnia, że każda złotówka publicznych pieniędzy musi być wydatkowana odpowiedzialnie, a beneficjenci mogą liczyć na realną pomoc – zarówno od operatorów, jak i instytucji centralnych.
Źródło: NFOŚiGW.
