Operatorzy w Czystym Powietrzu – nowy system kontroli zaliczek

• Nowy system operatorów w programie Czyste Powietrze ma zwiększyć kontrolę nad dotacjami i zapewnić przejrzystość w realizacji inwestycji. Operatorzy zweryfikują dokumentację i nadzorują wypłaty zaliczek, aby zapobiec nadużyciom.
• Zmiany dotyczące wymiany wykonawców wprowadzają nowe wymagania – firmy muszą działać co najmniej rok lub mieć doświadczenie w min. 15 inwestycjach w programie. Umowa z nowym wykonawcą musi być aktywna w momencie składania wniosku.
• Na razie operatorami mogą zostać jedynie gminy, ale w przyszłości do tej roli mogą dołączyć inne podmioty. Będą one odpowiedzialne za kontrolę inwestycji, wsparcie beneficjentów i nadzór nad uczciwością wykonawców.

Jakie zadania będą mieli operatorzy?

Głównym zadaniem operatorów będzie weryfikacja dokumentacji oraz nadzór nad wypłatami zaliczek dla wykonawców. Ma to ograniczyć przypadki nadużyć i poprawić jakość realizowanych inwestycji. Operatorzy będą pełnić funkcję pośredników między beneficjentami a systemem dotacji, wspierając ich na każdym etapie procesu.

Przed wypłatą zaliczki operator sprawdzi kilka kluczowych aspektów:

• czy zadanie może zostać ukończone w terminie nieprzekraczającym 120 dni,
• zgodność faktury z podpisaną umową,
• świadomość beneficjenta na temat zasad wydatkowania środków,
• obecność niezbędnych załączników do wniosku.

Dodatkowo beneficjent musi podpisać dyspozycję wypłaty zaliczki w obecności operatora, co ma zapobiec sytuacjom, w których wykonawcy przejmowali środki bez wiedzy właściciela nieruchomości.

Co w przypadku zmiany wykonawcy? Czyste Powietrze z wymaganiami dla firm

Jednym z ważniejszych elementów nowego systemu są zmiany dotyczące wymiany wykonawców. Dotychczas zdarzało się, że beneficjenci zmieniali firmy na przypadkowe podmioty, co prowadziło do problemów z realizacją inwestycji. Teraz, aby nowy wykonawca mógł przejąć zadanie, musi spełnić jeden z dwóch warunków:

• działać na rynku usług budowlanych, remontowych lub montażowych co najmniej rok,
• mieć doświadczenie w realizacji przynajmniej 15 inwestycji w ramach Czystego Powietrza.

Dodatkowo umowa z nowym wykonawcą nie może być zakończona w momencie składania wniosku o dofinansowanie – musi być ona aktywna i dołączona do dokumentacji. Wprowadzenie tych zasad ma na celu eliminację nierzetelnych firm, które wcześniej często porzucały inwestycje po otrzymaniu zaliczki.

Kto może zostać operatorem?

Na ten moment operatorami mogą zostać wyłącznie gminy, ale w przyszłości planowane jest rozszerzenie tej roli na inne podmioty, takie jak organizacje pozarządowe czy instytucje doradcze. Operatorzy będą odpowiedzialni nie tylko za kontrolę formalności, ale również za pomoc beneficjentom w przejściu przez cały proces dotacyjny.

Ich zadaniem będzie m.in.:

• weryfikacja dokumentacji i zgodności inwestycji z zasadami programu,
• nadzór nad poprawnym wydatkowaniem środków,
• wsparcie beneficjentów w kompletowaniu i składaniu wniosków,
• czuwanie nad uczciwością wykonawców.

Nowy system ma zapewnić większą transparentność oraz ochronę osób korzystających z dotacji. Operatorzy będą swoistymi „aniołami stróżami” beneficjentów, minimalizując ryzyko oszustw i nierzetelnych realizacji.

Nowe procedury już wkrótce

Wraz z nadchodzącym naborem do programu Czyste Powietrze, operatorzy zaczną pełnić swoje funkcje w całej Polsce. Zmiany mają na celu zwiększenie kontroli nad inwestycjami, ograniczenie przypadków nadużyć i poprawę jakości realizowanych projektów.

Więcej szczegółowych informacji można znaleźć w artykule na portalu Termomodernizacja.pl.

Źródło: NFOŚiGW