Biała Księga Transformacji: Ministerstwo zapowiada rewolucję z zyskiem

• Biała Księga Transformacji ma wskazać drogę do przekształcenia energetyki w regionach górniczych, pokazując, że dobrze zaplanowane zmiany mogą się same sfinansować.
• Dokument zakłada inwestycje nie tylko w OZE, ale też w infrastrukturę, przemiany przemysłowe, rewitalizację terenów i nowe ścieżki zawodowe.
• Kluczowe mają być lokalne konsultacje, wsparcie społeczne i szybka realizacja planów, z Funduszem Transformacji Woj. Śląskiego jako finansowym filarem przemian.

"Transformacja, która się opłaca" – nowe podejście do przyszłości polskiej energetyki

Ministerstwo Przemysłu przedstawiło założenia Białej Księgi Transformacji – dokumentu, który ma stać się drogowskazem dla energetycznych przemian w polskich regionach górniczych. Według autorów projektu, transformacja nie musi być jedynie kosztem dla państwa i społeczeństwa, ale może przynieść wymierne korzyści.

– Teza, którą stawiamy brzmi: jeśli dobrze to rozegramy, transformacja może spłacić się sama – powiedziała Joanna Pauly, dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich i Spraw Zagranicznych w MP.

Podczas prezentacji w Katowicach, odbywającej się w ramach 17. Europejskiego Kongresu Gospodarczego, resort zaprezentował wizję przemian, które mają nie tylko zrekompensować straty związane z odchodzeniem od węgla, ale też tchnąć nowe życie w lokalne gospodarki.

Nie tylko OZE – całkowita zmiana paradygmatu

Transformacja ma objąć szeroki wachlarz działań: od inwestycji w OZE, przez modernizację infrastruktury energetycznej, po rewitalizację terenów poprzemysłowych i przebranżowienie siły roboczej. – Transformacja to nie tylko zmiana paliwa, to inwestycja w infrastrukturę OZE, w sieci przesyłowe, w przemiany sektora przemysłowego, w rewitalizację terenów poprzemysłowych, przekwalifikowanie ludzi, nowe modele lokalnej gospodarki. Każdy z tych obszarów ma realny potencjał zwrotu – podkreśla Pauly.

Z analizy resortu wynika, że w ciągu ostatnich trzech lat wydobycie węgla kamiennego spadło z 39 do 32 mln ton. Szacuje się, że około 400 tys. Polaków jest bezpośrednio lub pośrednio zależnych od przemysłu węglowego. Dlatego tak ważne jest stworzenie nowych ścieżek zawodowych i perspektyw dla mieszkańców regionów górniczych.

Społeczności na pierwszym miejscu

Ministerstwo podkreśla, że skuteczna transformacja musi być projektowana oddolnie, ale wspierana odgórnie. – Transformacja działa tylko wtedy, gdy społeczność uczestniczy w jej projektowaniu – zaznacza Pauly.

W dokumencie zaakcentowano konieczność uwzględnienia specyfiki każdego regionu (wymiar regionalny), wielopłaszczyznowego wsparcia społecznego i gospodarczego (wymiar sektorowy) oraz skutecznej koordynacji procesów (wymiar procesowy). Jednym z pomysłów jest planowanie transformacji na poziomie subregionalnym, jak najbliżej lokalnych problemów.

W dokumencie wskazano konkretne propozycje: platformy alokacji dla pracowników, nowe programy szkoleniowe, ulgi podatkowe, ułatwienia dla firm chcących się przekształcać, a także ułatwienie transferu aktywów i zmiany przeznaczenia gruntów. MP proponuje też tworzenie spółek celowych dla projektów transformacyjnych i rewitalizacyjnych oraz wsparcie dla strategicznych inwestycji w nowe technologie, obronność i energetykę.

Fundusz Transformacji Woj. Śląskiego ma być jednym z filarów finansowych zmian. – Utworzony Fundusz Transformacji Woj. Śląskiego może odegrać kluczową rolę poprzez wykorzystanie dostępnych funduszy z różnych źródeł krajowych międzynarodowych oraz skupienie się na strategicznych inwestycjach – zaznacza Pauly.

Czas to największy wróg

Zarówno klimat, jak i demografia nie czekają. Dlatego dokument podkreśla konieczność szybkich decyzji i sprawnej realizacji. – Wszystko to musi dziać się szybko, gdyż czas gra przeciwko nam zarówno, jeśli chodzi o klimat jak i demografię – ostrzega Pauly.

Końcowa wersja Białej Księgi ma zostać opublikowana w czerwcu, jako jeden z finalnych dokumentów polskiej prezydencji w Radzie UE. Wcześniej odbędą się konsultacje resortowe oraz otwarte.

Ministerstwo Przemysłu liczy, że Biała Księga stanie się nie tylko dokumentem strategicznym, ale realnym planem na przyszłość regionów, które przez dekady były filarami polskiej energetyki.

Źródło: PAP Biznes