Co z dotacjami 100% w Czystym Powietrzu? Wiceprezes NFOŚiGW rozwiewa wątpliwości

• Dotacje pokrywające 100% kosztów kwalifikowanych w programie Czyste Powietrze zostaną utrzymane, ale będą dostępne wyłącznie dla najuboższych beneficjentów, z dodatkową weryfikacją mającą ograniczyć nadużycia.
• Według wiceprezesa NFOŚiGW, Roberta Gajdy, wkład własny nawet na poziomie 10% może zwiększać zaangażowanie beneficjentów w kontrolę jakości i terminowości realizacji inwestycji.
• Wprowadzenie operatorów programu ma pomóc w nadzorze nad procesem dotacyjnym, minimalizując ryzyko oszustw i poprawiając efektywność realizacji przedsięwzięć.

Jakie jeszcze zmiany czekają nas w Czystym Powietrzu?

Jeszcze do 27 grudnia trwają konsultacje społeczne projektu zmian w programie Czyste Powietrze. Zaproponowane modyfikacje wywołują wiele dyskusji w ramach branży. Warto podkreślić, że projekt nie jest jeszcze ostateczny i kompletny, a wiele jego aspektów może ulec zmianie do powrotu naboru pod koniec marca przyszłego roku.

Jednym z gorących punktów dyskusji zaraz obok zastąpienia audytów świadectwami energetycznymi czy nowych maksymalnych stawek dotacji dla poszczególnych produktów i usług jest kwestia dopłat pokrywających 100% kosztów kwalifikowanych. Jedni uważają, że to jedyna możliwa opcja wsparcia dla najbiedniejszych obywateli, którzy często nie posiadają środków na wkład własny. Inni twierdzą, że takie dofinansowanie ułatwia nieuczciwym wykonawcom oszukiwanie beneficjentów poprzez kuszenie całkowicie darmowym remontem i wymianą źródła ciepła. Tego typu oszuści mogli potem wykonać pracę niestarannie lub dostarczyć produkty niskiej jakości. Zdarzało się nawet, że firma “znikała z radaru” po zainkasowaniu przedpłaty, która mogła wynosić nawet 50% całkowitej kwoty dotacji, a więc ponad 68 tys. zł.

W ostatnim wywiadzie dla serwisu Termomodernizacja.pl wiceprezes NFOŚiGW Robert Gajda podzielił się dalszymi planami dotyczącymi dotacji 100%.

“Gdy wszystko jest za darmo, pojawiają się nadużycia”

Robert Gajda wprost przyznał, że pokrywające 100% kosztów kwalifikowanych dotacje pozostaną w programie, jednak stwierdził, że będą one przyznawane “wyłącznie dla osób najuboższych”. Takie rozwiązanie nie będzie zagadką dla kogoś, kto przejrzał dokumentu projektowego nowego Czystego Powietrza. Wyraźnie figurują tam trzy progi dotacyjne na poziomie 50%, 70% i 100%. Nic nie wskazuje na to, żeby miało się to zmienić, a wypowiedź Roberta Gajdy tylko to potwierdza. W dalszej części wiceprezes NFOŚiGW zwrócił uwagę na to, jakie podejście może mieć beneficjent do niepełnej dotacji:

- Uważam jednak, że beneficjent, który wnosi choćby 10% wkładu własnego, jest bardziej zmotywowany do pilnowania jakości prac oraz terminowości wykonania inwestycji. Niestety, gdy wszystko jest za darmo, pojawiają się nadużycia i brak troski o jakość realizacji.

Jak już wspomnieliśmy wyżej, ten brak troski był często wykorzystywany przez oszustów, którzy termomodernizację opłacaną w całości przez państwo wykonywali niestarannie. Nadal pozostaje pytanie, w jaki dokładnie sposób Fundusz ma zamiar weryfikować, czy dotacje 100% będą trafiać do faktycznie najbiedniejszych. Pojawiła się zapowiedź posiadania danej nieruchomości przez co najmniej 3 lata, aby uniknąć sytuacji, w której ktoś na szybko przepisuje dom na krewnego o niższych dochodach, aby otrzymać wyższą dotację. Wyjątkiem mają być sytuacje spadkowe. W dodatkowej weryfikacji mają również pomóc operatorzy programu, którzy zgodnie z założenia NFOŚiGW dopilnowywać całego procesu od złożenia wniosku, przez jakościową realizację przedsięwzięcia, aż do wypłaty środków beneficjentowi.

Źródło: termomodernizacja.pl