Czyste Powietrze: Audyt i świadectwo nawet przy wymianie samych okien?

Nowe zasady, nowe obowiązki

Od 31 marca 2025 r. program Czyste Powietrze działa na nowych zasadach. Jedną z najważniejszych zmian jest wymóg wykonania pełnej dokumentacji energetycznej budynku – niezależnie od zakresu planowanych prac termomodernizacyjnych. Dotyczy to zarówno kompleksowej termomodernizacji, jak i pojedynczych działań, takich jak wymiana samych okien w budynku jednorodzinnym.

Zgodnie z aktualnym regulaminem programu, każda inwestycja termomodernizacyjna – nawet ograniczona do ocieplenia jednej przegrody czy montażu nowej stolarki – musi być poprzedzona audytem energetycznym. Jednocześnie po zakończeniu prac należy wykonać świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, które będzie wskazaniem czy prace zakończyły się powodzeniem i budynek zyskał lepszy standard energetyczny. 

Częściowa wymiana stolarki nie dla każdego

W tym miejscu trzeba przypomnieć, że nie każdy beneficjent będzie mógł wymienić jedynie stolarkę okienną. Dotyczy to przede wszystkim właścicieli tzw. wampirów energetycznych. Dlaczego? Ponieważ w najwyższym progu dotacji (100% kosztów netto) należy spełnić dwa wymogi. Pierwszym z nich jest oczywiście kryterium dochodowe. Do tego dochodzi wymóg związany ze wskaźnikiem energii użytkowej (EU) w budynku mieszkalnym – zgodnie z grafiką poniżej. Ponadto w celu uzyskania najwyższego poziomu dofinansowania konieczna jest kompleksowa termomodernizacja – czyli zarówno ocieplenie, jak i wymiana źródła ciepła. Dlaczego?   

Zgodnie z regulaminem programu, by uzyskać najwyższy próg dotacji należy na drodze prac termomodernizacyjnych zmniejszyć wskaźnik EU o 40% względem jego pierwotnej wartości. Dlatego by spełnić to wymaganie trzeba będzie wykonać kompleksowe prace termomodernizacyjne. 

Zatem wymiana jedynie stolarki okiennej wchodzi w grę tylko, gdy w budynku już jest zamontowane efektywne źródło ciepła (np. pompa ciepła z listy ZUM, kocioł na pellet o podwyższonym standardzie). Wówczas dotacja przysługuje nawet, gdy zakres obejmuje tylko wymianę okien, ale nadal obowiązuje wymóg wykonania audytu i świadectwa energetycznego. I tak, nawet jeżeli prace ograniczają się do jedynie wymiany kilku starych okien, potrzebne są wspomniane dokumenty. 

Dlaczego audyt i świadectwo są obowiązkowe?

Wprowadzenie obowiązkowego audytu i świadectwa ma na celu nie tylko uporządkowanie programu, ale również zapewnienie racjonalności inwestycji. Audyt ma pokazać, czy planowana modernizacja rzeczywiście wpływa na zmniejszenie zużycia energii, a świadectwo – potwierdzić ten efekt po zakończeniu prac.

Mały zakres, pełna procedura

Chociaż może się wydawać, że wykonanie kosztownego audytu dla niewielkiej inwestycji, jak wymiana dwóch okien, to przesada – dla potrzeb programu to kwestia formalna. Bez audytu nie da się prawidłowo określić zapotrzebowania budynku na energię użytkową, a co za tym idzie – nie można ustalić poziomu dofinansowania ani jego maksymalnych stawek.

Z kolei świadectwo charakterystyki energetycznej po zakończeniu prac służy jako dokument kontrolny. Pokazuje, czy zadeklarowana poprawa efektywności została rzeczywiście osiągnięta. Bez niego nie będzie możliwe rozliczenie dotacji z WFOŚiGW.

Źródło: Regulamin Programu Czyste Powietrze