Gminy mają problemy z dodatkiem osłonowym. Ile kosztuje obsługa wniosków?

W odpowiedzi na kryzysową sytuację w sektorze energetycznym oraz ryzyko znacznego obniżenia stopy życiowej Polaków, wprowadzono świadczenie pomocowe tzw. dodatek osłonowy. Wsparcie o łącznej kwocie 4 mld zł trafi do grupy ok. 7 mln gospodarstw domowych w Polsce, w szczególności do gospodarstw najuboższych energetycznie. Świadczenie można otrzymać, jeśli dochody nie przekraczają 2100 zł w gospodarstwie jednoosobowym albo 1500 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Wysokość dodatku może sięgnąć kwoty 1437,50 zł, jednak trzeba spełnić kilka warunków, o czym pisaliśmy TUTAJ.

Wnioski o dodatek osłonowy można składać od stycznia 2022 roku. Media wielokrotnie informowały, że obsługę dodatku osłonowego zrzucono na barki gmin, dla których może to być problem ze względu na brak wcześniejszego przygotowania się. 

Posłowie pytają o problemy z obsługą dodatku osłonowego

Pani Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka oraz grupa posłów zwróciła się z pytaniami o obsługę dodatku osłonowego do Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Wiceminister Piotr Dziadzio w odpowiedzi na pytanie, dlaczego projekt nie był konsultowany z samorządami wyjaśnił, że bezprecedensowa sytuacja związana z kryzysem energetycznym i rosnącymi kosztami energii wymagała zastosowania pilnych środków ochrony odbiorców. Wskazał, że rząd musiał podjąć natychmiastowe działania wprowadzając bezzwłocznie szereg mechanizmów osłonowych określanych mianem tarczy antyinflacyjnej. Jednym z elementów tarczy jest dodatek osłonowy wprowadzony ustawą z dnia 17 grudnia 2022 r. o dodatku osłonowym.

- To zaś uzasadniało zastosowanie trybu odrębnego i pilnego procedowania projektu ustawy o dodatku osłonowym, pomijającego etap konsultacji publicznych, tak aby potrzebne rozwiązania mogły wejść na czas i bez zbędnej zwłoki wesprzeć finansowo mniej zamożne gospodarstwa domowe. Niemniej należy wskazać, że przygotowując przepisy zawarte w ustawie o dodatku osłonowym starano się wykorzystywać już sprawdzone i znane mechanizmy (obowiązujące np. w ustawie Prawo energetyczne w zakresie rozwiązań dotyczących dodatków energetycznych czy też w Programie Czyste Powietrze). To zaś miało wpłynąć przede wszystkim na odciążenie jednostek samorządu terytorialnego i ułatwienie procesu procedowania wniosków oraz sprawną wypłatę dodatkowego świadczenia - wyjaśnił Dziadzio. 

Padło także pytanie o to, kto poniesie koszty zatrudniania przez gminy nowych pracowników? W ustawie z 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym zapewniono środki finansowe przeznaczone dla jednostek samorządu terytorialnego w związku z realizacją nowego zadania. Gminy na obsługę dodatków osłonowych otrzymają 2 proc. łącznej kwoty dotacji wypłacanej w gminie, co jest tym samym poziomem dotacji jaki obowiązuje np. przy dodatku energetycznym. 

- Biorąc jednak pod uwagę, że na wypłatę dodatków osłonowych zostało przeznaczone ok. 4,7 mld zł, środki planowane na obsługę wyniosą łącznie ok. 80 mln zł. Warto mieć na uwadze, że będą to środki bardziej znaczące w porównaniu do tych, otrzymywanych na realizację wypłaty ww. dodatków energetycznych ponieważ same kwoty dodatków osłonowych, a co za tym idzie środki na obsługę, są zdecydowanie wyższe (kwota dodatku energetycznego to obecnie maksymalnie 20,15 zł/miesiąc) - wyjaśnił wiceminister. 

Ustawa uprościła formalności po stronie gmin i tym samym ograniczyła ponoszone przez gminy koszty - wskazuje wiceminister. Przyznanie dodatku osłonowego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej – informację o przyznaniu dodatku wnioskodawca może uzyskać na podany we wniosku adres poczty e-mail bądź osobiście w swojej gminie. Wypłaty można zrealizować drogą elektroniczną na wskazany przez wnioskodawcę numer rachunku bankowego – co zmniejsza dodatkowo koszty obsługi takich wniosków.

Jak rząd ma zamiar pomóc samorządom? Dziadzio wskazuje, że gminy zostały zwolnione z konieczności przygotowania wzoru wniosku o wypłatę dodatku osłonowego – Minister Klimatu i Środowiska wydał rozporządzenie zawierające jednolity wzór wniosku o wypłatę dodatku osłonowego. Resort realizuje także działania informacyjno-edukacyjne, oraz organizuje specjalne webinary. 

Zmiana wniosku nie zwiększy kosztów, ale doda pracy urzędnikom

Jak wyżej informowaliśmy, przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym zostały już znowelizowane w taki sposób, że zmieniono konieczność posiadania wpisanego źródła do CEEB na zgłoszenie. Konieczne było wydanie nowego rozporządzenia ministra Klimatu i Środowiska, zawierającego zaktualizowany wzór wniosku o wypłatę dodatku osłonowego. Tu pojawiły się zastrzeżenia gmin. Przykładowo zmiana jednego słowa “zgłoszone” zamiast “wpisane” źródło ogrzewania do CEEB może być problemem dla tych gmin, które zamówiły dużą partię druków zgodnych z dotychczasowym wzorem, aby wydawać je osobom zainteresowanym ubieganiem się o dodatek osłonowy.

- Szkoda byłoby je wyrzucać, więc będziemy pewnie ręcznie poprawiać dotychczasowe druki i zamieniać wpisanie na "zgłoszenie do CEEB" - mówiła wówczas  Magdalena Rynkiewicz-Stępień, zastępca dyrektora Miejskiego Centrum Świadczeń w Opolu, cytowana przez DGP.

Do kwestii zmiany wniosków odniosło się także Ministerstwo Klimatu i Środowiska 

- Nowe przepisy nie przysporzą gminom dodatkowych kosztów – dotychczas obowiązujące wzory wniosków mogą być stosowane do wyczerpania zapasów już wydrukowanych formularzy. Konieczne będzie jednak ich odręczne skorygowanie, czyli przekreślenie słowa „wpisane” i zastąpienie go wyrazem „zgłoszone” - wyjaśnił Dziadzio. 

Przypomnijmy, że wnioski o dodatek osłonowy złożone do 31 stycznia 2022 r. realizowane są przez gminy w terminie do 31 marca 2022 r., a wypłata dodatku ma mieć miejsce w dwóch ratach. Pierwsza z nich ma być wypłacona w do 31 marca 2022 r., natomiast druga do 2 grudnia 2022 r. Wypłata dodatku osłonowego powinna być realizowania w najszybszych możliwych terminach - wskazał Dziadzio. W przypadku złożenia wniosku w terminie od 1 lutego do 31 października 2022 r. dodatek osłonowy wypłacany jest jednorazowo niezwłocznie po jego przyznaniu.

Zainteresowane osoby mogą w dalszym ciągu ubiegać się o świadczenie. Jak to zrobić? Wyjaśnialiśmy TUTAJ. 

Źródło: Sejm, DGP, własne