Ilu operatorów działa w programie Czyste Powietrze?
Od końca marca 2025 roku operatorzy programu Czyste Powietrze odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu prawidłowego wydatkowania publicznych środków trafiających do właścicieli domów jednorodzinnych. To nowy element programu, który ma ułatwiać procesy aplikacyjne i rozliczeniowe. Po kilku miesiącach działania systemu wiemy już, ilu operatorów funkcjonuje i gdzie ich obecność jest najbardziej zauważalna.
Redakcja GLOBEnergia
- Na dzień 11 czerwca 2025 roku w programie Czyste Powietrze działa 1129 operatorów, głównie w formie gminnych jednostek, przy czym najwięcej funkcjonuje w woj. mazowieckim (151), a najmniej w warmińsko-mazurskim (19).
- Operatorzy wspierają beneficjentów przy ubieganiu się o najwyższy i podwyższony poziom dotacji, a ich pomoc jest bezpłatna i obejmuje cały proces realizacji inwestycji.
- Średnio jeden operator przypada na ok. 6,5 tys. domów jednorodzinnych, co sugeruje potrzebę dalszego rozwoju sieci, by poprawić efektywność programu i dostępność wsparcia.
System operatorów oficjalnie wystartował 31 marca 2025 roku. Ich zadaniem jest wspieranie osób uprawnionych do najwyższego lub podwyższonego poziomu dotacji w programie Czyste Powietrze. Obecnie funkcję operatorów pełnią przede wszystkim gminy, które zgłosiły chęć udziału. W przypadku, gdy dana gmina nie przystąpiła do programu, wsparcia należy szukać w regionalnym WFOŚiGW. NFOŚiGW zapowiada, że z czasem do sieci operatorów mogą dołączyć także inne instytucje.
Czym zajmują się operatorzy i kto może z ich pomocy skorzystać?
Każda osoba ubiegająca się o wsparcie w ramach programu Czyste Powietrze może liczyć na darmową pomoc operatora, jeśli kwalifikuje się do najwyższego poziomu dotacji lub korzysta z prefinansowania. W przypadku podwyższonego poziomu bez prefinansowania współpraca z operatorem jest możliwa, ale dobrowolna. Operatorzy towarzyszą beneficjentowi od momentu złożenia wniosku aż do końca realizacji przedsięwzięcia. Informację, kto pełni rolę operatora w danej lokalizacji można uzyskać w urzędzie gminy lub w wojewódzkim funduszu ochrony środowiska.
Jak wygląda liczba operatorów w Polsce i które regiony przodują?
Z danych przekazanych redakcji portalu Termomodernizacja.pl przez NFOŚiGW wynika, że na dzień 11 czerwca 2025 roku podpisano 1129 porozumień operatorskich z gminami. Oznacza to, że niemal połowa polskich gmin zdecydowała się zaangażować w nowy system. Dodatkowo, funkcję operatorów pełnią także poszczególne WFOŚiGW.
Najwięcej operatorów działa w województwie mazowieckim – 151. Na drugim biegunie znalazło się województwo warmińsko-mazurskie z jedynie 19 gminami-operatorami. Pod względem odsetka uczestniczących gmin najlepiej wypada województwo zachodniopomorskie, gdzie aż 68% samorządów zaangażowało się w program. Najsłabszy udział ponownie odnotowano w województwie warmińsko-mazurskim – zaledwie 16% gmin podpisało stosowne umowy. Nabór operatorów nadal trwa.
Czy obecna liczba operatorów jest wystarczająca?
Operatorzy mają realny wpływ na sprawność wdrażania programu, dlatego istotna jest ich dostępność dla wszystkich potrzebujących. W oparciu o dane Eurostatu szacuje się, że w domach jednorodzinnych w Polsce mieszka około 22 miliony osób (58% populacji). Biorąc pod uwagę łączną liczbę operatorów, średnio jeden przypada na około 19,5 tysiąca mieszkańców. Zakładając trzy osoby na gospodarstwo domowe, daje to około 6,5 tysiąca budynków jednorodzinnych obsługiwanych przez jednego operatora.
To duże obciążenie, które może wpływać na tempo obsługi wniosków i skuteczność programu. Choć obecne proporcje nie oznaczają automatycznie problemów, są sygnałem, że warto kontynuować budowę i rozwój sieci operatorów. Im więcej gmin i instytucji zdecyduje się zaangażować, tym lepsze wsparcie otrzymają mieszkańcy planujący inwestycje termomodernizacyjne.
Rozbudowa systemu operatorów może przełożyć się na szybszą i efektywniejszą realizację programu Czyste Powietrze, co z kolei wpłynie pozytywnie na stan powietrza i efektywność energetyczną budynków w Polsce.
Źródło: Termomodernizacja.pl
