
Realizacja większych projektów inwestycyjnych to nie tylko wyzwanie natury logistycznej, ale też finansowej. Pewnego rodzaju ułatwieniem w dylemacie pozyskania środków finansowych może być formuła partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP).
Definicja i zakres
Podstaw prawnych realizacji inwestycji w formule PPP dostarcza ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym. Wraz z ustawą z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi oraz ustawą z 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych tworzy ramy prawne regulujące system współpracy międzysektorowej. Czym więc jest PPP? W sposób najbardziej lakoniczny można przyjąć, że to wspólna realizacja określonego przedsięwzięcia przez strony, z których jedna jest podmiotem prywatnym, zaś druga publicznym. Charakteryzuje się ona przyjęciem przez partnera prywatnego zobowiązania do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem, a także poniesienia przez niego w całości lub części wydatków na realizację projektu, lub też zapewnienie ich pokrycia przez osobę trzecią. Partner publiczny z kolei zobowiązuje się do aktywnego uczestnictwa w realizacji przedsięwzięcia, przy czym chodzi tu zarówno o aktywną współpracę z partnerem prywatnym, jak i zapewnienie określonych środków finansowych. Rola instytucji publicznej w żadnym razie nie może więc być pasywna i sprowadzać się jedynie do zapewnienia określonego wkładu własnego. Partnerstwo realizowane jest zatem poprzez aktywną współpracę obydwu podmiotów, gdzie podmiot prywatny w dłuższej perspektywie czasowej osiąga korzyść stanowiącą zachętę do zainwestowania określonych środków, zaś podmiot publiczny poprzez określony wkład własny oraz zaangażowanie realizuje wyznaczone cele publiczne. Podsumowując, można przyjąć, że PPP to nic innego jak wspólne przedsięwzięcie sektora prywatnego i publicznego, w wyniku którego obydwie strony uzyskują określoną korzyść ekonomiczną oraz społeczną, a także dzielą się ryzykiem powodzenia inwestycji.
Jak to się robi
Cechą charakterystyczną współpracy w ramach PPP jest to, że umowy, które jej dotyczą, zawierane są na długi czas, nierzadko obejmujący perspektywę kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu lat. Wspólna realizacja inwestycji, a co za tym idzie podział zarówno korzyści, jak i ryzyk sprawia, że partnerzy dużo mocniej czują się z sobą związani niż w tradycyjnym modelu zlecania realizacji określonych usług na podstawie przepisów prawa o zamówieniach publicznych. Podmiot prywatny jest tu nie tyle wykonawcą określonej usługi co partnerem jednostki publicznej w zakresie objętym inwestycją. (…)
Projekty hybrydowe
Partnerstwo publiczno-prywatne, przez długi czas traktowane z rezerwą, staje się coraz bardziej interesującym narzędziem pozwalającym na realizację konkretnych inwestycji. Szczególnie zachęcające wydają się perspektywy realizacji większych projektów środowiskowych z wykorzystaniem wsparcia unijnego, a więc tzw. projektów hybrydowych, gdzie finansowanie publiczne odbywa się z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności. Waga tego rodzaju modelu realizacji ppp będzie na pewno wzrastała, przede wszystkim z uwagi na fakt zwiększenia budżetu unijnego w nowym okresie programowania właśnie na inwestycje środowiskowe. Zresztą wielu przykładów dostarczają zaawansowane w tym zakresie kraje starej Unii, jak Niemcy, Belgia czy Holandia, gdzie w takiej formule powstał szereg biogazowni gminnych czy farm fotowoltaicznych. (…)
Szanse dla OZE Nie tylko duże projekty realizowane są w formule ppp. Rozwiązanie takie kuszące jest również dla mniejszych inwestorów, zainteresowanych choćby tworzeniem biogazowi gminnych. W takim przypadku można założyć prosty scenariusz, gdzie partner publiczny wnosi nieruchomość, bądź określoną infrastrukturę, zapewniając przy tym odpowiednie relacje ze społecznością lokalną, natomiast partner prywatny zajmuje się już bezpośrednio częścią inwestycyjną. Oprócz czynnika stricte ekonomicznego, można w takim przypadku mówić również o korzyściach natury społecznej, jak choćby odpowiednie zagospodarowanie odpadów, zabezpieczenie bezpieczeństwa energetycznego czy ochronę środowiska naturalnego. Dostępność środków finansowych czy to w formie pożyczek, kredytów, czy dotacji unijnych, a wreszcie możliwość leasingu nieruchomości sprawiają, że forma ta staje się atrakcyjna dla mniejszych i średnich inwestorów zainteresowanych czy to biogazowniami czy wspomnianymi wyżej inwestycjami w farmy fotowoltaiczne. Nie bez znaczenia pozostaje tu także odpowiednia polityka gminna, w tym polityka fiskalna, realizowana choćby poprzez system ulg w zakresie podatków lokalnych dla tego rodzaju inwestorów. Inwestorzy, zarówno prywatni jak i publiczni, spore nadzieje wiążą również z nowym budżetem unijnym na lata 2014-2020, który przewiduje wzmożone finansowa nie inwestycji środowiskowych, przede wszystkim w OZE. Formuła ppp bez wątpienia zwiększa atrakcyjność oraz bezpieczeństwo inwestowania w tego rodzaju technologie.
Bartłomiej Świderek
Redakcja GLOBEnergia
Cały artykuł w numerze 6/2013