Ceny kwadransowe dla prosumentów już w czerwcu? Ministerstwo odpowiada

• Towarowa Giełda Energii od 11 czerwca 2025 roku wprowadza rozliczanie cen energii w interwałach 15-minutowych, co wpłynie na prosumentów korzystających z net-billingu według Rynkowej Ceny Energii (RCE).
• Ministerstwo Klimatu i Środowiska potwierdza, że choć prawo formalnie nie wprowadza cen kwadransowych dla prosumentów, w praktyce ich energia wprowadzona do sieci będzie rozliczana na podstawie 15-minutowych stawek.
• Zmiana ma zachęcić do elastyczności w zarządzaniu energią, wspierając magazynowanie i optymalizację zużycia, co może ułatwić dalszy rozwój OZE i stabilizację systemu elektroenergetycznego.

Czekają nas zmiany w cenach energii

19 stycznia TGE ogłosiła, że już 11 czerwca bieżącego roku Rynkowa Cena Energii będzie rozliczana w interwałach 15-minutowych. Do tej pory stawka ta zmieniała się co godzinę. Konieczność reformy wynika z unijnych wymagań wprowadzenia jednolitego rynku energii na terenie całej wspólnoty. Zmiany te przeszedł już polski system bilansujący, jednak Towarowa Giełda Energii wciąż posługiwała się interwałami godzinowymi.

Informacja ta jest pozornie bardzo istotna dla prosumentów rozliczających się w net-billingu w systemie godzinowym. RCE to bowiem właśnie ta stawka, po której wytworzona przez przydomowe instalacje energia jest w danym momencie sprzedawana do sieci. Warto zaznaczyć, że nie każdy prosument w systemie net-billingu rozlicza się w ten sposób – znaczna część wciąż korzysta z systemu RCEm, a więc jednolitej ceny ustalanej przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne dla danego miesiąca na podstawie średniej. Ci jednak, którzy rozliczają się na podstawie RCE, muszą śledzić zmiany stawki co godzinę.

W artykule, w którym informowaliśmy o planowanych na czerwiec zmianach na TGE, można było przeczytać, że w świetle obowiązującego prawa wraz z przemianowaniem ceny godzinowej na cenę kwadransową, dla prosumentów nic się nie zmieni. Zgodnie z aktualnymi przepisami prosumenci mają bowiem do wyboru cenę godzinową lub miesięczną, nie ma mowy o cenie 15-minutowej. Jednak czy na pewno?

Rozliczenia kwadransowe dla prosumentów – co na to MKiŚ?

Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, skierowaliśmy w tej sprawie zapytanie do Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Jak się okazuje, resort nie uważa, aby sytuacja ta wymagała nowelizacji prawa. W odpowiedzi na nasze zapytanie MKiŚ zwróciło uwagę na zapis ustawy o OZE, która ma umożliwić rozliczanie się przez prosumentów według cen 15-minutowych:

- W ustawie OZE w art. 4b ust. 11 znajduje się przepis przewidujący mechanizm zabezpieczający 15-minutowe interwały zgodne z okresami ORN. Zgodnie z tym przepisem, dane sumarycznie zbilansowane metodą wektorową w danej godzinie (na podstawie art. 4 ust. 2a), dotyczące energii wprowadzonej do sieci, zostaną podzielone przez 4, a następnie przemnożone przez cenę dla danego kwadransa, co zapewnia zgodność z systemem rozliczeń net-billing – poinformowało nas ministerstwo.

Jak więc widać, ceny kwadransowe dla prosumentów z punktu widzenia formalnego nie zostaną wprowadzone, jednak w praktyce będziemy mieli z nimi do czynienia. Ilość energii wprowadzona do sieci przez prosumenta w danej godzinie będzie dzielona przez 4, a potem mnożona przez ceny dla poszczególnych kwadransów. De facto sprawi to, że stawka w danym momencie będzie zależna od ceny zmieniającej się co kwadrans, a nie co godzinę.

Zmiana ma pomóc w rozwoju OZE

W odpowiedzi ministerstwa możemy wnioskować, że żadne zmiany prawne związane z wprowadzeniem przez TGE stawek kwadransowych w czerwcu br. nie są planowane. Jednocześnie resort nie wyklucza takich działań w przyszłości:

- Możliwe natomiast byłyby zmiany mające na celu zastąpienie mechanizmu opartego na dzieleniu obowiązkiem przygotowywania i dostarczania danych już w formacie 15-minutowym, aby mocniej zachęcać do elastyczności w zakresie wprowadzania i poboru energii w ramach tej samej godziny. Wymaga to jednak dodatkowych analiz i konsultacji, a jednocześnie nie jest niezbędne do nieprzerwanego funkcjonowania rozliczeń prosumentów – czytamy w komunikacie wysłanym nam przez MKiŚ.

Ministerstwo twierdzi też, że zmiana systemu rozliczeń na kwadransowy, która w świetle powyższych informacji w praktyce nastąpi już w czerwcu, powinna “pozytywnie wpłynąć na rozwój odnawialnych źródeł energii, w szczególności zachęcając do ich większej elastyczności, np. poprzez magazynowanie, zarządzaniem zapotrzebowaniem na energię, rozwojem usług elastyczności”. Resort podkreśla, że takie zmiany niosą za sobą korzyść dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i umożliwiają przyłączenie nowych mocy OZE.

Źródło: MKiŚ, własne