Czyste Powietrze – jakie efekty rzeczywiście przynosi program?

W interpelacji poselskiej nr 2817 Magdalena Sroka zapytała resort klimatu i środowiska o finansowanie programu Czyste Powietrze oraz o efekty programu. Przedstawiciel Ministerstwa – Sekretarz Stanu Krzysztof Bolesta zapewnił, że zabezpieczono środki na działanie programu do końca 2029 i są już plany na finansowanie w dalszej perspektywie.

Jakie jednak są efekty programu?

Jak informuje Krzysztof Bolesta, w odpowiedzi na wspomnianą interpelację, w ramach programu, do końca 2023 roku udzielono dofinansowania na poprawę efektywności energetycznej 124 342 budynków i wymieniono ponad 108 001 starych, nieefektywnych źródeł ciepła. Takie kopciuchy nie tylko przyczyniają się do zanieczyszczenia powietrza i wypuszczają do atmosfery gazy cieplarniane, ale również są drogie i niewygodne w obsłudze. Działania termomodernizacyjne umożliwiły ograniczenie zużycia energii końcowej o 2 090 407 MWh rocznie. Dzięki polepszeniu efektywności energetycznej budynków udało się ograniczyć emisję CO₂ o 868,765 tysięcy ton rocznie. Zamontowano również panele fotowoltaiczne o łącznej mocy 97 000 kW.

W którym województwie idzie najlepiej? 

Według danych przytoczonych w odpowiedzi na interpelację pani Magdaleny Sroki najwięcej pozytywnie rozpatrzonych wniosków o dofinansowanie z Czystego Powietrza dotyczyło województwa śląskiego. Wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej w Katowicach przyznał w 2023 dofinansowania na podstawie 23 354 wniosków. Dobrze idzie również w mazowieckim (22 892 wniosków rozpatrzonych pozytywnie w zeszłym roku) oraz w małopolskim (dofinansowanie przyznano na podstawie 18 597 wniosków). 

Najsłabsze wyniki notuje się w województwie lubuskim (3 068 wniosków rozpatrzonych pozytywnie w 2023 roku), zachodniopomorskim (3 261), warmińsko-mazurskim (4 095) i opolskim (4 933).

Powody odrzucania wniosków

Część wniosków zostaje co roku odrzucona i dofinansowanie nie zostają przyznane. Wśród najczęstszych przyczyn odrzucania wniosków przez wfośigw Krzysztof Bolesta w odpowiedzi na interpelację poselską nr 2817 wymienia między innymi:

• błędne wskazanie adresu budynku,
• umowa z wykonawcą została podpisana przez osobę nieupoważnioną, 
• zgoda na kontakt elektroniczny podpisana przez beneficjenta zamiast przez pełnomocnika,
• złożenie dokumentu na nieaktualnym formularzu,
• brak zaświadczenia o dochodach do wniosków w poziomie podwyższonym lub najwyższym.

Wnioski bywają więc odrzucane również na podstawie prostych pomyłek lub niedopatrzeń, których łatwo uniknąć. Konkluzja jest prosta – przy wypełnianiu dokumentów podczas ubiegania się o dofinansowanie należy zachować uważność! 

Oczywiście, bywają też trudniejsze do uniknięcia powody negatywnego rozpatrzenia wniosku, jak na przykład:

• w przypadku wniosków dotyczących wymiany źródła ciepła w budynkach podłączonych do sieci gazowej średnie zużycie gazu z ostatnich 3 lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku o dofinansowanie przekraczało 5 600 kWh/rok,
• przekroczenie kryterium dochodowego,
• złożenie kolejnego wniosku o dofinansowanie mimo nierozliczenia wcześniejszej umowy dotacji,
• koszty kwalifikowane zostały poniesione wcześniej, niż 6 miesięcy przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie,
• niezakończona inwestycja realizowana na podstawie wcześniejszej umowy na dofinansowanie złożonej na tę samą nieruchomość.

Najwięcej wniosków odrzucił w 2023 roku wfośigw w Poznaniu (2306 sztuk i 12% wszystkich wniosków). Nabór do programu Czyste Powietrze nadal trwa, a MKiŚ deklaruje, że środków nie zabraknie przynajmniej do końca 2029 roku. Program ruszył w roku 2028 i miał na celu poprawę jakości powietrza w Polsce, które w dużej mierze zanieczyszczane jest przez emisje związane z ogrzewnictwem.